Η Ελληνική εξωτερική πολιτική και η Ελληνική Ευρωπαϊκή Προεδρία
Mολαταύτα, υποτίθεται ότι διαδραματίζει κάποιον ρόλο, έστω και αν το μέρος της πρωτοβουλίας του Προεδρεύοντος κράτους έχει συρρικνωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Περιορίζεται επίσης, σε ό,τι αφορά ειδικότερα τα θέματα εθνικού ενδιαφέροντος, από την αρχή ότι η Προεδρεύουσα χώρα δεν προτάσσει τα εθνικού ενδιαφέροντος θέματα.
Μεταξύ των προτεραιοτήτων της δικής της Προεδρίας, η Ελλάδα, ορθώς, περιέλαβε δύο πολύ μεγάλα θέματα με ιδιαίτερο εθνικό ενδιαφέρον: Τη λαθρομετανάστευση, έστω με πιο διπλωματική διατύπωση και τον καθορισμό από την Ευρώπη των θαλασσίων ζωνών της στη Μεσόγειο, θέμα που άπτεται και της Ελληνικής ΑΟΖ.
Περιέλαβε επίσης θέματα που αφορούν την ανάπτυξη στην Ευρώπη και τη διεύρυνση της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια.
Ποιος είναι ο απολογισμός της Ελληνικής Προεδρίας για τα παραπάνω θέματα αλλά και για τα θέματα συγκυρίας που ανέκυψαν κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014, όπως π.χ., η κρίση στην Ουκρανία. Το θέμα του καθορισμού των θαλασσίων ζωνών της Ευρώπης στη Μεσόγειο παρεπέμφθη σιωπηρά στο μέλλον. Η Ελλάδα έχασε την ευκαιρία να επηρεάσει από μια σχετικά προνομιακή θέση τον καθορισμό των ζωνών αυτών κατά τρόπο που να λαμβάνουν υπ’ όψιν και τα δικά της ιδιαίτερα συμφέροντα. Ενδέχεται ο καθορισμός τους επί της Προεδρίας μιας άλλης χώρας να μην είναι τόσο ευνοϊκός για την Ελλάδα, όσο θα μπορούσε κανείς να ελπίζει, με βάση το διεθνές θαλάσσιο δίκαιο.
Η αναβολή του θέματος έχει σχέση με απροθυμία άλλων Ευρωπαϊκών χωρών ή μήπως η ίδια η Ελλάδα συμφώνησε στην αναβολή, υποχωρώντας σε Τουρκικές πιέσεις και εκβιασμούς και επιλέγοντας για άλλη μια φορά την πολιτική του ενδοτισμού και του κατευνασμού απέναντι στην Άγκυρα;
Το θέμα είναι πολύ μεγάλο, γιατί συνδέεται με την υποτιθέμενη Ελληνική στρατηγική να υπερφαλαγγίσει τις αυθαίρετες Τουρκικές αξιώσεις στο Αιγαίο και στην Ελληνική ΑΟΖ μέσα από την Ευρωπαϊκή διάσταση της Ελληνικής ΑΟΖ και τη δεδομένη θέση της Ευρωπαϊκής Ενώσεως υπέρ της Διεθνούς Συμβάσεως για το Θαλάσσιο Δίκαιο. Εάν η ίδια η Ελληνική πλευρά υποκύπτει τόσο εύκολα σε Τουρκικές απειλές και εκβιασμούς, διακυβεύεται τότε και το Ευρωπαϊκό χαρτί ως Ελληνικό διπλωματικό πλεονέκτημα για την οριοθέτηση της Ελληνικής ΑΟΖ.
Η κατάσταση στο θέμα της λαθρομεταναστεύσεως δεν είναι πολύ διαφορετική: Η προτεραιότητα εκφυλίσθηκε σε ανούσιες συζητήσεις και διακηρύξεις, που δεν αλλάζουν την ουσία του προβλήματος και τις παραμέτρους που το προσδιορίζουν. Οι παράμετροι, άλλωστε, για την Ελλάδα, λογω της γεωγραφικής της θέσεως και λόγω του ρόλου που διαδραματίζει στη λαθρομετανάστευση η γειτονική Τουρκία, είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες που έχει το πρόβλημα σε άλλες χώρες. Το πρόβλημα της λαθρομεταναστεύσεως στην Ελλάδα, όσο και αν ορισμένοι δεν θέλουν να το αντιληφθούν, έχει γεωπολιτικές διαστάσεις. Συνδέεται με την εθνική συνοχή της χώρας και την ίδια την εθνική της ύπαρξη.
Το πρόβλημα δεν βρίσκεται μόνο στο Δουβλίνο ΙΙ. Βρίσκεται επίσης στην καταχρηστική Ευρωπαϊκή Οδηγία για το δήθεν άσυλο, που απαγορεύει σε μια χώρα-μέλος να απωθήσει στα σύνορα όλους όσους παρουσιάζονται ως «πρόσφυγες». Η οδηγία αυτή καθιστά δυσχερέστατη έως ανέφικτη την ανάσχεση στα σύνορα, ιδιαίτερα στα ανοικτά θαλάσσια σύνορα της χώρας.
Επετεύχθη οποιαδήποτε ουσιαστική αλλαγή από την Ελληνική Προεδρία στον έλεγχο της λαθρομεταναστεύσεως; Ασφαλώς όχι. Πως θα μπορούσε, όμως, άλλωστε να επιτευχθεί, όταν ο αρμόδιος υπουργός Εξωτερικών και αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως Βαγγέλης Βενιζέλος εξακολουθεί να υποστηρίζει την «πρωτοποριακή» πολιτική του ΠΑΣΟΚ στα θέματα της λαθρομεταναστεύσεως;
Στο θέμα της προωθήσεως εναλλακτικών πολιτικών για την ανάπτυξη στην Ευρώπη και την έξοδο από την κρίση, δεν ανέμενε κανείς από την αρχή ότι υπήρχαν ουσιαστικά περιθώρια για οποιαδήποτε αποτελεσματική δράση της Ελληνικής Προεδρίας. Η πρωτοβουλία τώρα για την άσκηση πιέσεων στην καγκελάριο Μέρκελ περιέχεται στον λεγόμενο Γαλλο-Ιταλικό άξονα.
Δεν υπάρχουν πολλές προοπτικές για ουσιαστική αλλαγή. Οι έντονες όμως αντιδράσεις στην ακολουθούμενη πολιτική από τον ίδιο τον πυρήνα της Ευρώπης, δείχνουν σε ποιο βαθμό έχει φθάσει η κρίση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη για μεγάλες αλλαγές αναπροσανατολισμού.
Στα θέματα της διευρύνσεως των Δυτικών Βαλκανίων, οι διευθύνοντες την εξωτερική πολιτική της χώρας ναρκισσεύονται ότι ασκούν δήθεν υψηλή πολιτική υπέρ του συμφέροντος της χώρας. Όλοι όμως γνωρίζουν ότι κατά πρώτο λόγο, η πολιτική αυτή υπαγορεύεται από τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο της γνωστής πολιτικής της εντάξεως όλων των Βαλκανίων στους Ευρω-Ατλαντικούς θεσμούς.
Στην ίδια γραμμή με την πολιτική Κώστα Σημίτη και Γιώργου Παπανδρέου, η σημερινή κυβέρνηση επανεκδίδει την υποστήριξη της εντάξεως των Δυτικών Βαλκανίων και ειδικότερα της Αλβανίας χωρίς προκαταρκτικούς όρους και προαπαιτούμενα. Δύο φορές υπέβαλε αίτηση η Αλβανία για να γίνει δεκτή ως υποψήφια χώρα. Η αίτησή της απερρίφθη. Ανέλαβε τη φορά αυτή η Ελλάδα, ως Προεδρία, να προωθήσει την Αλβανική υποψηφιότητα, χωρίς να θέσει εύλογα προαπαιτούμενα, με πρώτο την επικύρωση της συμφωνίας για τις θαλάσσιες ζώνες.
Με την ίδια ζέση, ανέλαβε η Ελλάδα να προωθήσει, ως Προεδρία, την Τουρκική ενταξιακή διαδικασία, ακόμα και όταν η Τουρκία εξακολουθεί να μην εφαρμόζει τις υποχρεώσεις της για την Κύπρο και να αποκαλεί, αντιθέτως, την Κυπριακή Δημοκρατία ως «νεκρή» Δημοκρατία, που δεν ανταποκρίνεται στα νέα δεδομένα. Αυτά, δηλαδή, της Τουρκικής κατοχής και των δήθεν δύο «ίσων» κρατών. Αν προσθέσουμε σ’ όλα αυτά και τις αξιοθρήνητες δηλώσεις του Έλληνα ΥΠΕΞ για την Ουκρανία, αναλώμασι των Ελληνο-Ρωσικών σχέσεων, ολοκληρώνεται η εικόνα μιας χαμένης ευκαιρίας για την Ελλάδα να προασπίσει και να προωθήσει στοιχειωδώς τα Ελληνικά συμφέροντα με την Ελληνική Προεδρία και την ιδέα μιας άλλης Ευρώπης, που να ανταποκρίνεται στις ελπίδες και τις προσδοκίες των Ευρωπαϊκών λαών.