Ηνωμένες Πολιτείες: Φθηνή ενέργεια ίσον ανταγωνιστική οικονομία

Τα μη συμβατικά καύσιμα είναι το σχιστολιθικό φυσικό αέριο (shale gas) και το έγκλειστο πετρέλαιο (tight oil). Το πρώτο βρίσκεται μέσα σε γεωλογικούς σχηματισμούς από άργιλο και το δεύτερο μέσα σε μη διαπερατούς βραχώδεις σχηματισμούς. Η εξόρυξη έγινε εφικτή και για τα δύο εξαιτίας των καινοτομιών που υπήρξαν τα τελευταία χρόνια στις τεχνολογίες εξόρυξης. Η επανάσταση του σχιστολιθικού αερίου έγινε το 2009 και μέσα σε 18 μήνες η παραγωγή αερίου στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκε κατά 70 δισ. κυβικά μέτρα, ποσότητα που θα μπορούσε να καλύψει περίπου τις ετήσιες ανάγκες της Μεγάλης Βρετανίας. Παράλληλα, το ίδιο διάστημα το κόστος εξόρυξης έπεσε σημαντικά. Σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ξεπεράσει τη Ρωσία, που ιστορικά αποτελούσε τον μεγαλύτερο παραγωγό αερίου παγκοσμίως. Παρόμοια είναι η περίπτωση με το έγκλειστο πετρέλαιο, όπου ενώ στο μεσοδιάστημα 1970-2008 η παραγωγή πετρελαίου των ΗΠΑ έπεσε από τα 9,6 εκατ. βαρέλια την ημέρα στα 5 εκατ. βαρέλια, σήμερα λόγω του έγκλειστου πετρελαίου έχει ανέβει στα 8 εκατ. βαρέλια και σύντομα αναμένεται να ξεπεράσει τα επίπεδα του 1970.

Το αποτέλεσμα από την άφθονη προσφορά, ειδικά του σχιστολιθικού αερίου, ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες να γίνουν αυτάρκεις και το κόστος του αγαθού να μειωθεί σημαντικά. Έτσι, η τιμή του αερίου στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι περίπου 2,5 φορές χαμηλότερη από αυτή που επικρατεί στην Κεντρική Ευρώπη και 4,5 φορές χαμηλότερη από το κόστος του αερίου στις μεγάλες ασιατικές αγορές, όπως αυτή της Ιαπωνίας. Ο ίδιος ο Πρόεδρος Ομπάμα, στην ετήσια ομιλία του προς το Κογκρέσο, αναφέρθηκε στο χαμηλό κόστος ενέργειας και στη δυναμική που μπορεί να προσδώσει στην οικονομία, προσελκύοντας επενδύσεις ύψους 100 δισ. δολαρίων σε βιομηχανικές μονάδες που καταναλώνουν φυσικό αέριο. Στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός επισημάνθηκε η μετανάστευση των βιομηχανιών από την Ευρώπη προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Γι’ αυτό τον λόγο, η σημασία της πρόσβασης σε χαμηλού κόστους πηγές ενέργειας αποτέλεσε μείζον θέμα για τους ευρωπαίους ηγέτες και ειδικά αυτούς της Γερμανίας, της ατμομηχανής της Ευρώπης.

Και ενώ στις ευρωπαϊκές χώρες επικρατεί προβληματισμός, από την άλλη μεριά του Ατλαντικού τα αποτελέσματα στην αμερικανική οικονομία είναι εμφανή, καθώς η επανάσταση στα μη συμβατικά καύσιμα υποστήριξε πάνω από 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι οι βιομηχανίες εντάσεως ενέργειας απέκτησαν στρατηγικό πλεονέκτημα, προμηθευόμενες χαμηλού κόστους ενέργεια. Έτσι επωφελήθηκαν μονάδες παραγωγής όπως χαλυβουργίες, μεταλλουργίες, υαλουργίες, επίσης μονάδες παραγωγής μηχανικού εξοπλισμού, χημικές βιομηχανίες, εργοστάσια λιπασμάτων, διυλιστήρια αλλά και το σύνολο των επιχειρήσεων που υποστηρίζουν τις παραπάνω ενεργοβόρες μονάδες. Πέραν από το άμεσο όφελος, υπήρξαν και έμμεσα οφέλη, όπως η συνεισφορά του φθηνού αερίου σε χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.

Επιπλέον, τα νοικοκυριά είδαν αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματός τους κατά 1.100 δολάρια εντός του 2012, ενώ το ίδιο έτος η βιομηχανία μη συμβατικών καυσίμων συνεισέφερε με περίπου 75 δισ. δολάρια σε φόρους. Τέλος, η ανταγωνιστική βιομηχανική παραγωγή και η ενίσχυση των εξαγωγών, προερχομένων αποκλειστικά από την επανάσταση μη συμβατικών καυσίμων, αναμένεται να συνεισφέρει πάνω από 200 δισ. δολάρια στο ισοζύγιο εισαγωγών-εξαγωγών των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αντίθετα, στην Ευρώπη ήχησε το καμπανάκι του κινδύνου για τους ευρωπαίους ηγέτες, ειδικά για αυτούς της Γερμανίας, η οποία κατέχει τη μερίδα του λέοντος στις εξαγωγές. Ζητείται άμεση αντίδραση και δημιουργία σχεδίου αναχαίτισης της επερχόμενης αποβιομηχάνισης της γηραιάς ηπείρου. Είναι λοιπόν κοινός τόπος πως δεν μπορεί να υπάρξει αποτελεσματική απάντηση χωρίς την ύπαρξη πηγών ενέργειες σε ανταγωνιστικό κόστος. Επίσπευση της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή της Νοτιανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένου του δυναμικού που ενδέχεται να υπάρχει και στο υπέδαφος της χώρας μας, μπορεί να αποτελέσει αφετηρία αυτή της προσπάθειας.