Έρχεται η ώρα των Κούρδων;
Οι ΗΠΑ για χρόνια χαράζουν την πολιτική τους στο κουρδικό ζήτημα βάσει της οπτικής και των αναγκών των συμμάχων τους που έχουν ισχυρές κουρδικές μειονότητες. Στο πλαίσιο αυτό η Ουάσινγκτον είναι σταθερά κατά της δημιουργίας ανεξάρτητου κουρδικού κράτους και υπέρ τής, με κάθε τρόπο, διατήρησης των υφιστάμενων συνόρων. Η παρατεταμένη αστάθεια όμως που έφεραν οι αμερικανικές επεμβάσεις στην περιοχή, ο εμφύλιος στη Συρία και η διάχυσή του στο ευάλωτο Ιράκ επιβάλλουν την επανεξέταση του αμερικανικού δόγματος.
Οι Κούρδοι του Ιράκ έχουν μέχρι σήμερα φανεί υπομονετικοί και έχουν αποκομίσει κέρδη προσαρμοζόμενοι στη στρατηγική της Δύσης. Γνωρίζουν ότι σε όποια κίνησή τους χρειάζονται την υποστήριξη των Αμερικανών. Έχουν την υποστήριξη των Τούρκων μετά τη θεαματική στροφή της κυβέρνησης Ερντογάν την τελευταία δεκαετία. Αναμένεται λοιπόν ότι θα παίξουν τα χαρτιά τους προσεκτικά. Δύο είναι τα καίρια ζητήματα: Να μην υπερεκτιμήσουν τις δυνατότητές τους και απλωθούν παραπάνω από όσο μπορούν και να κρατηθούν σε ισορροπία οι εσωτερικοί ανταγωνισμοί και διχογνωμίες. Ένα επιπλέον ζήτημα είναι οι εξελίξεις που θα πυροδοτήσουν μακροπρόθεσμα για το σύνολο των κουρδικών πληθυσμών της Μέσης Ανατολής τα όποια κέρδη στο Ιράκ, όπως και η εξέλιξη της διαμάχης για την ηγεμονία του κουρδικού κινήματος ανάμεσα στο PKK του Οτσαλάν και τους ιρακινούς Κούρδους.
Σχεδιασμοί επί χάρτου στο Ιράκ
Υπάρχουν ήδη φωνές που επισημαίνουν ότι οι Κούρδοι έχουν απλώσει τις δυνάμεις τους σε μεγαλύτερη περιοχή από αυτή που μπορούν να ελέγξουν, καθώς τα εδάφη τους έχουν αυξηθεί κατά 1/3 και υπερασπίζονται πλέον ένα μέτωπο έκτασης 620 μιλίων ενάντια, όχι μόνο στο ISIS, αλλά και στους πιστούς του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν και στις σουνιτικές φυλές που έχουν συνασπιστεί με τους τζιχαντιστές. Προς το παρόν όμως οι σουνίτες ισλαμιστές έχουν την προσοχή τους στραμμένη στον Νότο, στη Βαγδάτη και τους σιίτες του ιρακινού πρωθυπουργού Αλ Μαλίκι και κούρδοι αξιωματούχοι εγγυώνται ότι οι πεσμέργκα (κουρδικές δυνάμεις ασφαλείας), σε πλήρη κινητοποίηση, μπορούν να φτάσουν στους 200.000 άνδρες.
Στο σύνολό τους, αξιωματούχοι της κουρδικής διοίκησης και στρατιωτικά στελέχη επιμένουν ότι στόχος τους είναι να υπερασπιστούν τα κουρδικά εδάφη και ότι δεν θα εμπλακούν στη διαμάχη σουνιτών – σιιτών με κανέναν τρόπο. Είναι γεγονός ότι ο πρωθυπουργός Αλ Μαλίκι (υποστηριζόμενος από τις ΗΠΑ και το ομόδοξό του Ιράν), δεν αποξένωσε μόνο τους σουνίτες συμπατριώτες του αλλά βρέθηκε και σε μια συνεχή διαμάχη με την κουρδική διοίκηση σχετικά με τα διαφιλονικούμενα εδάφη του Κιρκούκ, τη διανομή των πόρων του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού και την εκμετάλλευση των αποθεμάτων πετρελαίου του Βορείου Ιράκ. Εντέλει, από την αρχή του χρόνου, η κεντρική κυβέρνηση αποφάσισε να μην αποδίδει στην κουρδική διοίκηση το μερίδιό της από τους πόρους του ιρακινού προϋπολογισμού και οι Κούρδοι ξεκίνησαν να εξάγουν αυτόνομα το πετρέλαιό τους μέσω Τουρκίας.
Πολλοί μιλούν για μια πιθανή συμφωνία ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Αρμπίλ (πρωτεύουσα της κουρδικής διοίκησης), που σε αντάλλαγμα για τη χερσαία συμμετοχή των πεσμέργκα σε πιθανή αμερικανική αεροπορική επέμβαση θα αναγνωρίσει την κουρδική ανεξαρτησία. Περισσότερο πιθανό είναι όμως να βρεθεί φόρμουλα να κρατήσουν οι Κούρδοι το Κιρκούκ και να μεγαλώσει ο βαθμός της αυτονομίας τους, αναγνωρίζοντάς τους επίσημα το δικαίωμα να εξάγουν οι ίδιοι τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου και να διαχειρίζονται ανεξάρτητα την αδειοδότηση ξένων εταιρειών για την ανάπτυξη και εκμετάλλευση των αποθεμάτων αυτών. Σημαντικό είναι να σημειωθεί εδώ ότι υπάρχουν αποκλίσεις στο εσωτερικό της κουρδικής διοίκησης, με τη φατρία των Μπαρζανί, που κέρδισε με ευρεία πλειοψηφία τις πρόσφατες εκλογές, να είναι κατά της ανάμιξης στη διαμάχη σουνιτών και σιιτών και τους Ταλαμπανί, τους παραδοσιακούς αντιπάλους τους, να τάσσονται υπέρ της στήριξης της Βαγδάτης και της κεντρικής κυβέρνησης.