Στρώνουν αδιέξοδο στο Κυπριακό
Ο Ν. Έρογλου, σε συνέντευξή του στη «Χουριέτ», πέραν των γραφικών εκτιμήσεών του ότι υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να λυθεί τώρα το Κυπριακό γιατί τόσο ο ίδιος όσο και ο Ν. Αναστασιάδης είναι δύο δεξιοί ηγέτες που προέρχονται από την ΕΟΚΑ και την ΤΜΤ, προειδοποίησε ότι ο κ. Αναστασιάδης και οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να αντιληφτούν ότι το «ρολόι δεν σταμάτησε πριν από 40 χρόνια» και εάν επιδιώκουν την επιστροφή στο 1974 χωρίς να λάβουν υπόψη τους όσα μεσολάβησαν (σ.σ. εννοώντας προφανώς το ψευδοκράτος), «δεν πρόκειται να υπάρξει λύση».
Στο ίδιο κλίμα και ο «αντιπρόεδρος» Σερντάρ Ντενκτάς, σε ομιλία του για το Κυπριακό στην Τουρκία, έκανε δύο ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις. Υποστήριξε ότι το θέμα των εγγυήσεων δεν έχει και τόση σημασία πια, καθώς όσο ισχυρό και να είναι αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία, ως υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ, δεν θα μπορέσει να ασκήσει τα δικαιώματά της και να πραγματοποιήσει, εάν προκύψει ανάγκη, στρατιωτική επιχείρηση στην Κύπρο. Ο κ. Ντενκτάς με αυτό το επιχείρημα υποστήριξε ότι η εγγύηση για τους Τουρκοκύπριους είναι το δικό τους ισχυρό κράτος που θα προκύψει μέσω της λύσης.
Σε ό,τι αφορά τους υδρογονάνθρακες, ο κ. Ντενκτάς, υιοθετώντας τη θέση που η Τουρκία έχει εκφράσει και για την Ελλάδα, δήλωσε ότι κάθε χώρα της περιοχής πρέπει να έχει την άδεια της Τουρκίας για να οριοθετήσει θαλάσσιες ζώνες στην περιοχή και για τον λόγο αυτό η Τουρκία θα πρέπει να παρέμβει ώστε να μην επιτρέψει μονομερείς ενέργειες που θα μεταφέρουν το πρόβλημα του Αιγαίου και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας από την πρώτη συνάντηση των δύο διαπραγματευτών, η Τουρκία, στην πρόταση για τις αρμοδιότητες της δημόσιας υπηρεσίας, υπέβαλε προτάσεις που επιβάλλουν τη διαρχία, καθώς προβλέπουν υπουργό, με αναπληρωτή από την άλλη κοινότητα, με εξίσου ισχυρές όμως αρμοδιότητες. Ένα μοντέλο όχι μόνο ακραία συνομοσπονδιακό, αλλά εντελώς δυσλειτουργικό και γραφειοκρατικό.
Καθώς την Τρίτη θα υπάρξει νέα συνάντηση των διαπραγματευτών Ανδρέα Μαυρογιάννη και Κουντρέτ Οζερσάι, αύριο θα συναντηθούν και τεχνοκράτες των δύο πλευρών για να ανταλλάξουν διευκρινίσεις σχετικά με τις προτάσεις που κατατέθηκαν για το καυτό ζήτημα των περιουσιών.
Πάντως, η ελληνοκυπριακή πλευρά συζητά το περιουσιακό υπό την αίρεση των ρυθμίσεων για το εδαφικό, καθώς βεβαίως δεν είναι δυνατόν να αποσυνδεθούν τα δύο αυτά κεφάλαια.
Ο κ. Έρογλου έσπευσε να προαναγγέλλει ότι στα τέλη Μαΐου θα πραγματοποιηθούν οι νέες χιαστί επισκέψεις του ελληνοκύπριου και τουρκοκύπριου διαπραγματευτή σε Άγκυρα και Αθήνα αντίστοιχα, αν και σε προεκλογική -ή έστω και μετεκλογική- περίοδο θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να υπάρξει κάποια ουσιαστική συζήτηση. Πολύ περισσότερο μάλιστα που η Αθήνα αντιμετωπίζει εντελώς επιφυλακτικά τη διαδικασία αυτή και δεν επιθυμεί σε καμιά περίπτωση να εμπλακεί στη διαδικασία των διακοινοτικών συνομιλιών ώστε να μετατραπούν σε τετραμερείς ή πενταμερείς, όπως επιδιώκει παγίως η Τουρκία. Στη Λευκωσία, πάντως, παρακολουθούν με ιδιαίτερη ανησυχία την επιμονή της Τουρκίας να προκαλεί συστηματικά στο ζήτημα της ΑΟΖ. Έτσι, και παρά τις προειδοποιήσεις της Λευκωσίας και του ίδιου του Προέδρου Αναστασιάδη λίγες ημέρες μετά την αποκάλυψη της ρηματικής διακοίνωσης, που μονομερώς οριοθετούσε υφαλοκρηπίδα με το ψευδοκράτος, οι τουρκικές αρχές ανακοίνωσαν παράταση των σεισμογραφικών ερευνών του σκάφους «Barbaros» στα δυτικά της Πάφου σε περιοχές που ανήκουν στην κυπριακή ΑΟΖ. Με δεδομένη την πίεση που ασκείται από πολλές πλευρές ώστε το φυσικό αέριο να αποτελέσει μέρος της λύσης, η Λευκωσία δείχνει να χάνει χρόνο στην επίτευξη συμφωνίας με τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες που έχουν αναλάβει την εξόρυξη του φυσικού αερίου στην κυπριακή και ισραηλινή ΑΟΖ για την κατασκευή του σταθμού LNG. Έτσι, την περασμένη εβδομάδα ανακοινώθηκε ότι φυσικό αέριο από το ισραηλινό κοίτασμα ΤΑΜΑΡ θα διοχετευθεί στην Αίγυπτο. Και εφόσον υπογραφεί η συμφωνία με την ισπανική Union Fenosa Gas, θα εξάγονται μέχρι 4,5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως στο αιγυπτιακό λιμάνι Νταμιέτα, όπου (στον σταθμό υγροποίησης που υπάρχει εκεί) αυτό θα υγροποιείται και θα εξάγεται προς την Ευρώπη. Πέραν της οικονομικής σημασίας, αυτή η συμφωνία, εφόσον ολοκληρωθεί, θα έχει και ευρύτερες γεωπολιτικές διαστάσεις καθώς θα σημάνει την αφετηρία ομαλοποίησης των σχέσεων Ισραήλ-Αιγύπτου, ενώ η ενεργειακή σχέση των δύο χωρών θα αναθερμανθεί παρακάμπτοντας την ολοένα και πιο επικίνδυνη διαδρομή που ακολουθούσαν οι μέχρι τώρα αγωγοί διασχίζοντας τη Χερσόνησο του Σινά.
H NOBLE και οι άλλες εταιρείες που εκμεταλλεύονται τα ισραηλινά κοιτάσματα και έχουν τα δικαιώματα και στο κυπριακό κοίτασμα Αφροδίτη, έχουν ήδη υπογράψει συμφωνίες για πώληση φυσικού αερίου στην τοπική αγορά, Ιορδανία και Παλαιστινιακή Αρχή, χωρίς να έχουν δεσμευθεί ότι θα διαθέσουν μέρος της παραγωγής τους για εξαγωγή μέσω του σταθμού LNG στο Βασιλικό…
Ο κύπριος υπουργός Ενέργειας Γ. Λακκοτρύπης, θέλοντας να δικαιολογήσει την εντυπωσιακή αδράνεια της κυπριακής κυβέρνησης, καθώς ήδη μεγάλοι επενδυτές, όπως η Deusche Bank και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, έχουν δείξει ενδιαφέρον για να επενδύσουν στον σταθμό του LNG στο Βασιλικό, δήλωσε ότι θα πρέπει να αναμένεται η ολοκλήρωση και των άλλων ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ, ώστε (ανεξαρτήτως των τελικών επιλογών του Ισραήλ) να εξασφαλιστεί η ποσότητα των 6-7 τρισ. κυβικών ποδιών που απαιτούνται για τη βιωσιμότητα του σταθμού LNG, που θα στοιχίσει συνολικά 6 δισ. ευρώ.
Κωνσταντίνος Τσάκαλος