Ποιοι αξιοποίησαν την κρίση το φθινόπωρο του 2011 για ίδιον όφελος

Διάβασα το βιβλίο του Χάρη Καστανίδη με μία ανάσα, μέσα σε λίγες ώρες. Ξαναείδα, σαν σε ταινία, όλη την περίοδο από το 2009 ως το 2011, από την αρχή έως το τέλος της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου. Από τις μεγάλες ελπίδες για μεταρρυθμίσεις και ουσιαστική αλλαγή το 2009 ως την ανατροπή του 2011. Από τις προσδοκίες ως την άρνηση της ίδιας της ουσίας της δημοκρατικής διαδικασίας, μέσα από την απαξίωση του κατ’ εξοχήν δημοκρατικού μέσου που είναι το δημοψήφισμα.

Ο Χάρης, ένας εκ των πρωταγωνιστών του δράματος, καταγράφει ώρα ώρα, μέρα μέρα, άλλοτε αποστασιοποιημένα κι άλλοτε με έντονη ψυχική φόρτιση, το χρονικό της μεγαλύτερης κρίσης που βίωσε η χώρα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Μιλά για το δημοκρατικό δικαίωμα των εκλογών, επαναλαμβάνει τη θέση που σταθερά τόνιζε σε όλη τη διάρκεια της κυβερνητικής του θητείας, ότι δεν μπορεί να αλλάζεις τους κανόνες του παιχνιδιού χωρίς να ρωτάς τους βασικούς παίκτες, δηλαδή τον ίδιο τον λαό. Επιπλέον, δηλώνει ότι μόνο αν ο λαός αποδεχόταν τις μνημονιακές υποχρεώσεις, το πρόγραμμα είχε ελπίδα να εφαρμοστεί πλήρως και να προχωρήσει. Πίστεψε και επέμεινε στο δημοψήφισμα για την αποδοχή του προγράμματος απέναντι σε μια ανεύθυνη αντιπολίτευση της ΝΔ, που το μόνο που είχε να αντιπαραθέσει ήταν «Ζάππεια» και κούφιες υποσχέσεις.

Σήμερα, η χώρα έχει χάσει το 25% του ΑΕΠ. Η ανεργία πλησιάζει το 30% ενώ η νεανική ανεργία έχει εκτοξευτεί στο 63%. Πέρα από το χρέος, η ανεργία έχει εξελιχθεί σε δομικό στοιχείο της οικονομίας κι αν δεν αντιμετωπιστεί ουσιαστικά, οδηγούμαστε σε μια ανάπτυξη χωρίς δουλειές, όπου οι δείκτες θα ευημερούν, ενώ οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να δυστυχούν.

Εκ των υστέρων, βλέποντας τη σημερινή κατάσταση, δύο πιστεύω ήταν τότε οι λύσεις: Είτε ευρεία διακομματική συνεννόηση, όπως πέτυχε η Πορτογαλία, είτε προσφυγή στον λαό. Γιατί για όλα αυτά, για τις λύσεις για την έξοδο από την κρίση, ο λαός είναι -και οφείλει να είναι- ο μόνος τελικός κριτής.

Παράλληλα, το βιβλίο περιγράφει με οδυνηρά γλαφυρό τρόπο την ανατροπή της κυβέρνησης Παπανδρέου από μέλη της κι από μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ. Για όσους παρακολουθήσαμε από κοντά τις δραματικές εκείνες βδομάδες του Νοεμβρίου του 2011, η καταγραφή των γεγονότων ξαναφέρνει στο μυαλό σκηνές που θα θέλαμε να ξεχάσουμε.

Τελικά, όμως, το βιβλίο είναι χρήσιμο για να μην ξεχνάμε. Στη χώρα μας, κατ’ εξοχήν χώρα των Λωτοφάγων, όπου πολιτικοί ανερυθρίαστα γίνονται από θύτες τιμητές, όπου η πολιτική και προσωπική αξιοπρέπεια συχνά απουσιάζουν, όπου ορισμένοι προσβάλλουν όχι μόνο τη μνήμη του κόσμου αλλά και τη νοημοσύνη του, το βιβλίο έρχεται να καταγράψει, να θυμίσει, να υπενθυμίσει ποιοι αξιοποίησαν την κρίση του φθινοπώρου του 2011 για ίδιον όφελος, για να ανατραπεί μια εκλεγμένη κυβέρνηση που απολάμβανε της δεδηλωμένης, κάτι πρωτοφανές για δημοκρατική χώρα.

Με καθαρό βλέμμα, με ηθική ακεραιότητα, με ειλικρίνεια και τόλμη, ο Χάρης Καστανίδης αποτυπώνει τα γεγονότα της δραματικής εκείνης περιόδου. Είτε συμφωνεί κανείς είτε όχι με τις θέσεις κι απόψεις του, η κραυγή αγωνίας για την τύχη της χώρας και των πολιτών της, για την αδυναμία ενός πολιτικού συστήματος να αντιδράσει και να συνεννοηθεί για το καλό του τόπου, για τα μικροκομματικά παιχνίδια και την υποκρισία, είναι ηχηρή, κρυστάλλινη, συγκλονιστική.

Και καλεί όλους μας, όλους ανεξαιρέτως, να κοιτάξουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη για όσα κάναμε, για όσα είπαμε ή για όσα δεν τολμήσαμε την ώρα που η τύχη της χώρας κρεμόταν από μια κλωστή.

Μαριλένα Κοππά,
ευρωβουλευτής της Ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, υποψήφια ευρωβουλευτής με τη ΔΗΜΑΡ – Προοδευτική Συνεργασία