Ανατροπές φέρνουν οι ευρωεκλογές στο πολιτικό σκηνικό

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, την επομένη των εκλογών το τοπίο θα είναι τελείως διαφορετικό, χωρίς να αποκλείεται -κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις- το ενδεχόμενο ραγδαίων πολιτικών εξελίξεων που βραχυπρόθεσμα θα οδηγήσουν σε πρόωρες εθνικές εκλογές.

Οι δημοσκοπήσεις που έχουν δει ως τώρα το φως της δημοσιότητας δείχνουν ότι όλα τα κόμματα, με εξαίρεση το νεοσύστατο Ποτάμι, κινούνται σε καθοδική τροχιά, μακριά από τα ποσοστά των εθνικών εκλογών του 2012. Υπάρχει βέβαια η δεξαμενή των αναποφάσιστων, που υπολογίζονται μεταξύ 20-30%, αλλά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει προς ποια κατεύθυνση θα κινηθούν. Αν δηλαδή θα ψηφίσουν ένα από τα συστημικά κόμματα ή θα πάνε σε κάποιο από τα λεγόμενα μικρότερα, με τους δημοσκόπους να προειδοποιούν για μεγάλη αποχή.

Στη Λ. Συγγρού έχουν ως πρώτο στόχο τη νίκη στις ευρωεκλογές ή στη… χειρότερη περίπτωση ήττα με μικρή διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ, ούτως ώστε να μην προκύψει πολιτικό ζήτημα. Θεωρούν ότι στην περίπτωση αυτή δεν θα μπορέσει η αξιωματική αντιπολίτευση να θέσει θέμα πολιτικής νομιμοποίησης της κυβέρνησης. «Οι ευρωεκλογές δεν αλλάζουν κυβέρνηση», διαμηνύουν και από το Μέγαρο Μαξίμου θέλοντας με τον τρόπο αυτό να προετοιμάσουν το έδαφος για την επόμενη ημέρα. Ωστόσο, τα πράγματα θα πάρουν διαφορετική τροπή αν προκύψει το απευκταίο σενάριο, δηλαδή της μεγάλης ήττας από τον ΣΥΡΙΖΑ με διαφορά 5 και πλέον μονάδων. Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται πιθανό αυτή την ώρα (με βάση τις δημοσκοπήσεις που έχουν δει το φως…), αλλά δεν πρέπει και να αποκλειστεί λόγω του πολύ υψηλού ποσοστού των αναποφάσιστων.

Σε αυτή την περίπτωση, της μεγάλης ήττας, η ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας θα βρεθεί στη δίνη μιας πολιτικής κρίσης που η προκήρυξη εθνικών εκλογών να είναι πλέον αναπόφευκτη. Ιδίως δε αν η επίδοση της Ελιάς, όπου θα είναι ενταγμένο το ΠΑΣΟΚ, είναι πολύ χαμηλή. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θα θέσει θέμα πολιτικής νομιμοποίησης, στη βάση ότι δεν μπορεί να κυβερνά τη χώρα μια κυβέρνηση που η δύναμη των κομμάτων που τη συγκροτούν κινείται στα όρια του 22-25%. Αν η χώρα οδηγηθεί σε πρόωρες εθνικές εκλογές ίσως προκύψει ζήτημα και για τον Αντ. Σαμαρά, ο οποίος θα χρεωθεί την ήττα της ΝΔ. Παράγοντες της Λ. Συγγρού αποκλείουν το ενδεχόμενο της μεγάλης ήττας, ενώ συνδέουν τις εξελίξεις και με το ποσοστό που θα πάρει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Μέχρι πρότινος ο Αλ. Τσίπρας και τα άλλα στελέχη της Κουμουνδούρου έθεταν ως στόχο για τις ευρωεκλογές ένα ποσοστό στα όρια της αυτοδυναμίας, που θα τους έδινε τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν την κυβέρνηση. Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι κάτι τέτοιο δεν είναι ούτε πιθανό, ούτε εφικτό, γι’ αυτό και αναγκάσθηκαν να αναθεωρήσουν τους στόχους τους. Πλέον μιλούν για μια καθαρή νίκη που θα αποτελέσει προάγγελο για τις εθνικές εκλογές, ενώ θα μπορέσουν στη συνέχεια να εντείνουν την πίεση προς την κυβέρνηση. Εκμεταλλευόμενοι και τις αναταράξεις που θα προκληθούν σε Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ. Αυτό είναι το καλό σενάριο, διότι υπάρχει και το… κακό. Αν όχι να έρθει δεύτερο κόμμα στις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η διαφορά που θα έχει από τη Νέα Δημοκρατία να είναι ισχνή, να μην υπερβαίνει τις δύο μονάδες. Από το σημείο αυτό θα ξεκινήσουν τα προβλήματα για τον Αλ. Τσίπρα και την ηγετική ομάδα, αφού θα έρθουν αντιμέτωποι με την σκληρή κριτική της εσωκομματικής αντιπολίτευσης. Για τις επιλογές σε πρόσωπα και τη στρατηγική που ακολουθήθηκε όλους τους προηγούμενους μήνες. Θέμα για τον ίδιο τον κ. Τσίπρα δεν πρόκειται να τεθεί, αλλά θα είναι πλέον πιο ευάλωτος στις πιέσεις των εσωκομματικών αντιπάλων του.

Στις ευρωεκλογές του Μαΐου, για πρώτη φορά στα χρονικά δεν θα καταγραφεί η δύναμη του ΠΑΣΟΚ, αφού εκτός απροόπτου θα ενταχθεί στο κοινό ψηφοδέλτιο της Ελιάς. Τα μηνύματα από τις πρώτες δημοσκοπήσεις είναι αντιφατικά ως προς τις προοπτικές του εγχειρήματος, αφού το δείχνουν να κινείται γύρω στο 3,7%! Από το ποσοστό που θα συγκεντρώσει μπορεί να μην προκληθούν πολιτικές εξελίξεις, οπωσδήποτε όμως θα προκύψει θέμα για τον κ. Βενιζέλο. Ήδη στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ έχουν ξεκινήσει οι συζητήσεις για αλλαγή ηγεσίας, οι υποψήφιοι «δελφίνοι» ετοιμάζονται να πάρουν θέση, αλλά ο ίδιος δηλώνει προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν πρόκειται να αποχωρήσει παρά τη θέλησή του.

Δυσοίωνες είναι οι προοπτικές τόσο για τους Ανεξάρτητους Έλληνες, όσο και για τη ΔΗΜΑΡ, καθώς τα ποσοστά τους υποχωρούν σταθερά τους τελευταίους μήνες. Αν η πτώση επιβεβαιωθεί και στις ευρωεκλογές (με δυσκολία θα εκλέξει έναν ευρωβουλευτή) ο κ. Καμμένος θα δεχθεί έντονη κριτική από βουλευτές και στελέχη για την στρατηγική που έχει υϊοθετήσει. Ή, που δεν έχει, αφού είναι κάτι περισσότερο από εμφανές ότι το κόμμα έχει ρίξει αισθητά τους τόνους της αντιπολιτευτικής τακτικής. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι οι Ανεξάρτητοι Έλληνες έχουν μπει σε δρόμο χωρίς επιστροφή και στις εθνικές εκλογές θα μείνουν εκτός Βουλής.

Σε ακόμη πιο δύσκολη κατάσταση έχει περιέλθει η ΔΗΜΑΡ, ιδίως μετά και την εμφάνιση του κόμματος του Στ. Θεοδωράκη. Το Ποτάμι παίρνει ψηφοφόρους και από τη ΔΗΜΑΡ, το ποσοστό της οποίας περιορίζεται κάτω του 3%. Αν οι εκτιμήσεις των δημοσκοπήσεων επιβεβαιωθούν στις εκλογές, ο Φ. Κουβέλης θα δεχθεί τη σκληρή κριτική των στελεχών του κόμματος, αλλά και από άλλους χώρους. Για την τακτική που ακολούθησε από τη στιγμή που αποχώρησε από τη κυβέρνηση, για την άρνησή του να συμμετάσχει στις διεργασίες για τη σύμπτυξη του μετώπου της Κεντροαριστεράς κ.ά. Στελέχη της ΔΗΜΑΡ εκτιμούν ότι αν το ποσοστό του κόμματος είναι κάτω του 3% (και δεν καταφέρει να εκλέξει ευρωβουλευτή) ο κ. Κουβέλης θα παραιτηθεί από την αρχηγία. Παρά το γεγονός ότι σε πρόσφατες δηλώσεις του τόνισε ότι η τύχη του προοδευτικού πόλου (που συγκρότησε με πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ) δεν θα κριθεί στις ευρωεκλογές.

Ανοδικά κινούνται τα ποσοστά του ΚΚΕ στις δημοσκοπήσεις, αλλά όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα που θα πετύχει στις ευρωεκλογές, εσωκομματικό πρόβλημα δεν πρόκειται να προκύψει. Ερωτηματικό παραμένει κατά πόσο οι εξελίξεις σε πολιτικό, αλλά κυρίως σε δικαστικό επίπεδο θα επηρεάσουν τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής, τα οποία παρουσιάζουν εμφανή κάμψη το τελευταίο διάστημα. Εκ του ασφαλούς πηγαίνει στις ευρωεκλογές το Ποτάμι. Οι δημοσκοπήσεις συνεχίζουν να του δίνουν πολύ υψηλά ποσοστά, ακόμη και διψήφια, αλλά είναι πρόωρο να εξαχθούν συμπεράσματα. Μεγάλο τμήμα των ψηφοφόρων αντιμετωπίζει θετικά τη νέα προσπάθεια, αλλά θα περιμένουν να δουν τις θέσεις του κόμματος σε κρίσιμα ζητήματα, αλλά και τα πρόσωπα που θα βρίσκονται στη πρώτη γραμμή και στη συνέχεια θα καθορίσουν τη στάση τους.