Το Σκοπιανό και η απαιτούμενη εγρήγορση
Όλοι αντιλαμβάνονται τη μεγάλη δυσκολία αλλά και την επιτακτική ανάγκη λήψεως ορθών αποφάσεων.
Η συντρέχουσα όμως συγκυρία, όσο δύσκολη και περίπλοκη και αν είναι, δεν πρέπει να μας επιτρέπει να υποτιμάμε άλλο ένα εθνικό θέμα που σύντομα θα κληθούμε και πάλι να αντιμετωπίσουμε.
Αναφερόμαστε στο Σκοπιανό.
Έχουμε την αίσθηση ότι τα πράγματα δεν είναι απλά.
Τον τελευταίο καιρό τα Σκόπια έχουν αποδυθεί σε μια έντονη προσπάθεια προβολής της υποψηφιότητας τους στους ευρωατλαντικούς θεσμούς.
Το πρόσφατο ψήφισμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου η συντριπτική πλειοψηφία των μελών του τάχθηκε υπέρ της άμεσης έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, ασφαλώς δεν διευκολύνει την κατάσταση.
Αλλά δεν είναι μόνο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι και το αμερικανικό Κογκρέσο. Υπενθυμίζεται ότι σαράντα μέλη του απέστειλαν πρόσφατα επιστολή στον κ. Τζον Κέρι, υπουργό των Εξωτερικών, υποβάλλοντας αίτημα υποστήριξης της ένταξης των Σκοπίων στο NATO, κατά την προσεχή Σύνοδο της Συμμαχίας τον Σεπτέμβριο στην Ουαλία.
Βέβαια, η αποστολή της επιστολής αυτής δεν ξένισε, αφού παρόμοια επιστολή είχαν αποστείλει τον Απρίλιο του 2012 προς τον Πρόεδρο των ΗΠΑ 54 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων, ζητώντας πάλι την ένταξη της ΠΓΔΜ στο NATO. To αίτημα, βέβαια, δεν ικανοποιήθηκε, αφού επιβεβαιώθηκε για μία ακόμη φορά η απόφαση του Βουκουρεστίου του 2008, που αναφερόταν στην ανάγκη επίλυσης του θέματος της ονομασίας προκειμένου τα Σκόπια να ενταχθούν στο NATO.
Η χώρα μας έχει δείξει την καλή της θέληση απέναντι στα Σκόπια. Έχει εκφράσει τη συναίνεσή της ώστε η ΠΓΔΜ να αποκτήσει καθεστώς υποψήφιας χώρας στην ΕΕ καθώς και στην κατάργηση του καθεστώτος των θεωρήσεων για τους πολίτες της.
Δυστυχώς, όμως, η γειτονική μας χώρα δεν εξετίμησε τις χειρονομίες αυτές και συνεχίζει να προκαλεί με τις γνωστές αδιάλλακτες θέσεις της.
Η ελληνική διπλωματία πρέπει να προετοιμαστεί εγκαίρως για τη Σύνοδο Κορυφής του NATO που θα διεξαχθεί την 4η και 5η του προσεχούς Σεπτεμβρίου στην Ουαλία.
Πολλά ακούγονται και λέγονται περί προώθησης λύσης που θα αποτελεί συνισταμένη προσπαθειών εταίρων μας και της άλλης πλευράς του Ατλαντικού.
Υπενθυμίζουμε ότι το θέμα του ονόματος ανεφύη το 1991, όταν τα Σκόπια αποσχίστηκαν από την ομοσπονδιακή Γιουγκοσλαβία και ανακήρυξαν, με το όνομα Δημοκρατία της Μακεδονίας, την ανεξαρτησία τους.
Διπλωματικές προσπάθειες 23 ετών δεν απέδωσαν. Οι διαπραγματεύσεις, που επί 20 χρόνια διεξάγονται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ –διαδικασία στην οποία η χώρα μας είναι προσηλωμένη– δεν επέφεραν λύση.
Η χώρα μας πιστεύει ότι ο χειρισμός και η διαπραγμάτευση ενός τέτοιου θέματος, όπως το θέμα της ονομασίας, πρέπει να γίνονται με βασικό γνώμονα την καλή πίστη.
Αντʼ αυτού, τα Σκόπια προβάλλουν αλυτρωτικές διεκδικήσεις, ακόμη και εδαφικές (βιβλία, χάρτες κ.λπ.), προβαίνουν σε προκλητικές κατά της Ελλάδος ενέργειες, χρησιμοποιούν σύμβολα όπως ο Ήλιος της Βεργίνας κ.λπ.
Λαμβάνοντας μέρος, ως ομιλητής, στο συνέδριο ΕΕ – Σερβίας που έγινε στις Βρυξέλλες προσφάτως, ο υπουργός Εξωτερικών κ. Βενιζέλος είπε ότι: «Το εμπόδιο για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ειδικά μεταξύ της ΕΕ και της ΠΓΔΜ, δεν ήταν το θέμα της ονομασίας», προσθέτοντας ότι: «Το πρόβλημα είναι η αποδοχή των ευρωπαϊκών αξιών και η πλήρωση των πολιτικών κριτηρίων της Κοπεγχάγης».
Στο τελευταίο αυτό σημείο νομίζουμε ότι πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας.
Στα πλαίσια της περιοδείας του στα Δυτικά Βαλκάνια, με την ιδιότητά του ως προεδρεύοντος του Συμβουλίου της ΕΕ, ο υπουργός Εξωτερικών κ. Βενιζέλος επισκέφθηκε, την 20η τρέχοντος, τα Σκόπια. Συναντήθηκε με την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας, συμπεριλαμβανομένου και του σκοπιανού πρωθυπουργού κ. Γκρούεφσκι.
Η ατμόσφαιρα υποδοχής που επιφυλάχθηκε στον κ. Βενιζέλο από τα τοπικά ΜΜΕ κάθε άλλο παρά φιλική ήταν.
Ο σκοπιανός, μάλιστα, ομόλογός του κ. Νικόλα Πόποσκι δεν δίστασε να επιρρίψει την ευθύνη στην ελληνική πλευρά για το παρατηρούμενο αδιέξοδο, τονίζοντας ότι η πολιτική πραγματικότητα στην Ελλάδα δεν επιτρέπει την προώθηση της ευρωπαϊκής προοπτικής των Σκοπίων.
Ερωτώμενος δε για τον λόγο που ο κ. Βενιζέλος δεν προέβη σε κοινές δηλώσεις με τους συνομιλητές του, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι: «Ίσως στον κ. Βενιζέλο δεν άρεσε το φόντο».
Και ήταν φυσικά αναμενόμενη η στάση του κ. Βενιζέλου, αφού στο σχετικό φόντο που θα έκανε τις δηλώσεις αναγράφεται: «υπουργείο Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Μακεδονίας». Ο κ. Βενιζέλος έδωσε συνέντευξη Τύπου στα γραφεία της ΕΕ στα Σκόπια.
Χαρακτηριστικά της αγενούς στάσης των Σκοπίων, ήταν τα ειρωνικά σχόλια ενός τηλεοπτικού σταθμού, φιλοκυβερνητικής αποκλίσεως, που ανέφερε ότι ο έλληνας υπουργός έκανε «ταξιδιωτικό ελιγμό» προκειμένου να αποφύγει να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο «Αλέξανδρος ο Μέγας» και να μη χρησιμοποιήσει τον αυτοκινητόδρομο «Αλέξανδρος ο Μακεδών». Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι ο κ. Βενιζέλος θα κοιμόταν στο ξενοδοχείο «Alexander Palace».
Ο χρόνος τρέχει.
Η προσεχής Σύνοδος του ΝΑΤΟ δεν είναι πολύ μακριά.
Η άμεση, συντονισμένη και αποτελεσματική προετοιμασία της ελληνικής πλευράς είναι απολύτως αναγκαία.