Η Ουκρανία είναι ήδη δύο χώρες

Η Ουκρανία σπαράσσεται και οι αντιθέσεις των αντιμαχομένων πλευρών δεν είναι τόσο ως προς την έκταση και το βάθος της δημοκρατίας, όπως θέλουν να πείσουν ότι συμβαίνει οι Αμερικανοί και αρκετοί Ευρωπαίοι. Στην Ουκρανία οι δύο τάσεις έχουν εθνικό έρεισμα: Η κόντρα τους έχει και εθνοτικά χαρακτηριστικά.

Να σημειώσουμε ότι σε αυτή τη χώρα και κυρίως στον Νότο της κατοίκησαν, ήδη από το 1780, έλληνες έμποροι που μετακινήθηκαν από τον Νότο και ήκμασαν, κάνοντας γνωστές και πρωταγωνίστριες πόλεις όπως η Οδησσός και η Συμφερούπολη. Ακόμα και σήμερα ζουν στον ουκρανικό Νότο, στην ημιαυτόνομη περιοχή της Κριμαίας κυρίως, πολίτες ελληνικής καταγωγής που φροντίζουν για τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας ως μαθήματος στα τοπικά πανεπιστήμια.

Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης έφερε στην επιφάνεια στοιχεία που αργά αλλά σταθερά αναδεικνύονται στην πορεία του χρόνου ως κυρίαρχα για την οικοδόμηση νέας ταυτότητας για τις χώρες που προέκυψαν από την πρώην ΕΣΣΔ. Η μεγάλη γεωγραφικά και πληθυσμιακά Ουκρανία (46 εκατ. κάτοικοι) είναι μία από αυτές τις χώρες. Η επικράτηση του καθεστώτος του υπαρκτού σοσιαλισμού κάλυψε, εν μέρει αποτελεσματικά, τις εθνικές αντιθέσεις και η ίδια η φύση του καθεστώτος δεν επέτρεψε την εμφάνιση και πολύ περισσότερο την ανάπτυξη ανάλογων αντιθέσεων.

Οι περισσότεροι θεωρούν ότι η Ουκρανία είναι μία χώρα ενιαία και αδιαίρετη, κάτι που δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα. Η Ουκρανία ενώθηκε μετά την επικράτηση των σοβιετικών στην περιοχή και των συμμάχων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώθηκε σχεδόν αναγκαστικά μια και έως το 1944 το δυτικό κομμάτι της είχε ταχθεί στο πλευρό του Άξονα και συνεργάστηκε με τον ίδιο ζήλο που το έπραξαν και οι Κροάτες. Τότε (περί το 1939) υπήρξε στη Γερμανία και σε ουκρανικούς πολιτικούς κύκλους η ιδέα να δημιουργηθεί στην Ουκρανία ένα κράτος τύπου Άντε Πάβελιτς στην Κροατία, ένα μόρφωμα στηριγμένο σε εθνικιστική βάση, για διαχωρισμό από την υπόλοιπη χώρα, που επιπλέον θα είχε και φασιστική ταυτότητα. Αυτό τελικά δεν συνέβη και επιλέχτηκε η λύση της διοίκησης όσου τμήματος της Ουκρανίας ταυτιζόταν με τη Γερμανία (παλιότερα, για 300 και πλέον χρόνια, έως το 1650 η Ουκρανία αποτελούσε μέλος της Πολωνολιθουανικής Κοινοπολιτείας) απευθείας από τους Γερμανούς.

Σχηματικά (αλλά όπως αποδεικνύεται και ουσιαστικά) η χώρα χωρίζεται στα δύο, κάθετα, από τον ποταμό Δνείπερο όπως κοιτάμε τον χάρτη. Το κομμάτι που βρίσκεται δεξιά του ποταμού, το ανατολικό, επιλέγει τη συμβίωση με τη Ρωσία (μιλώντας μάλιστα πρώτα τη ρωσική γλώσσα και λιγότερο ή καθόλου την ουκρανική) ή και την ένωση με αυτήν. Το κομμάτι που βρίσκεται από την άλλη όχθη του ποταμού ήταν για αιώνες δυτικό και δυτικής επιρροής κάτι που συμβαίνει και σήμερα, με αποτέλεσμα να εξεγείρεται συχνά κάθε φορά που υπάρχει λόγος ή ευκαιρία.

Οι ειδικοί δεν αποκλείουν καθόλου τη διάσπαση της Ουκρανίας και την αναζήτηση λύσης που θα συγγενεύει με αυτή που δόθηκε στην πρώην Γιουγκοσλαβία (νέες ανεξάρτητες χώρες) ή θα πλησιάζει το τσεχοσλοβακικό μοντέλο όπου από την ενιαία Τσεχοσλοβακία προέκυψαν (αναίμακτα όμως και εθελοντικά) δύο χώρες, η Τσεχία και η Σλοβακία. Όλο και περισσότεροι αναγνωρίζουν ότι δύσκολα θα παραμείνει τεχνητά ενωμένη η Ουκρανία, προσθέτοντας στη σχετική ανάλυση ότι πέραν των δύο λύσεων (Γιουγκοσλαβίας και Τσεχοσλοβακίας) υπάρχει και η εναλλακτική λύση της ίδρυσης Ομόσπονδης Δημοκρατίας που θα αποτελείται από ανεξάρτητα κρατίδια ή κράτη (για να αποφευχθεί η πολυδιάσπαση) στο πλαίσιο μιας έστω χαλαρής ένωσης.

Οι λύσεις ετοιμάζονται ήδη, αλλά να που χρειάζεται να υπάρξει πριν ποταμός αίματος και σχεδόν εμφύλιος πόλεμος για να καταλήξει σε ειρηνευτική διαδικασία η κρίση. Είναι πιθανό η αποδοχή μιας λύσης να οδηγήσει ευθέως στην ισχυροποίηση της Ρωσίας που θέλει την οικοδόμηση της Ευρωασιατικής Ένωσης, ως υβριδική απάντηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ελπίζοντας βάσιμα ότι θα προκαλέσει εσωτερικά ρήγματα στη γερμανική ΕΕ που δεν μπορεί να βρει πια κοινά σημεία αναφοράς δίνοντας μάχη καθημερινότητας (τουλάχιστον οι χώρες του Νότου αλλά και η Ιρλανδία) με το ακριβό και σκληρό ευρώ. Έτσι, θα σπρώξει μεν στην αγκαλιά της Γερμανίας τις ήδη γερμανόφιλες χώρες (Ολλανδία, Δανία, Λετονία, Εσθονία, Φινλανδία, Αυστρία), αλλά θα δημιουργήσει συνθήκες αυτονόμησης ή χαλαρότερης σχέσης με την ΕΕ πολλών άλλων χωρών που ασφυκτιούν στις σημερινές συνθήκες.

Να που η ουκρανική κρίση συνδέεται με στόχους που δεν είναι άμεσα ορατοί. Είναι όμως απολύτως υπαρκτοί!


Σχολιάστε εδώ