Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1
Λίγες μέρες προ των Χριστουγέννων η γνωστή μας αμερικανική επενδυτική τράπεζα (και όχι μόνον τράπεζα), η Goldman Sachs, εξέδωσε μια ντιρεκτίβα για τους πελάτες της με την οποία συνιστούσε τη μείωση της έκθεσής τους στις αναδυόμενες αγορές, γιατί οι αποδόσεις δεν ήταν τόσο ελκυστικές όσο προσδοκούσαν οι επενδυτές. Πράγματι οι αναδυόμενες οικονομίες, επί μία δεκαετία περίπου σταθερά υψηλής ανάπτυξης και πλούσιας κερδοφορίας για τις επενδύσεις, τώρα παρουσιάζουν έκδηλα σημάδια πολιτικής και οικονομικής αστάθειας. Και αυτό προκαλεί ανησυχία. Σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Goldman Sachs, «υπάρχει ισχυρή πιθανότητα χαμηλών αποδόσεων και υψηλών διακυμάνσεων στις αναπτυσσόμενες οικονομίες τα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια. Και για να πείσει αναφέρει τις αδυναμίες που παρουσιάζουν σήμερα τρεις αναπτυσσόμενες οικονομίες: της Ινδίας, της Τουρκίας και της Αργεντινής. Αυτές οι οικονομίες στο παρελθόν έδωσαν αρκετά υψηλά κέρδη, κυρίως στους ξένους επενδυτές. Σήμερα η Ινδία απειλείται από τον υψηλό πληθωρισμό και από τη σημαντική πτώση της ισοτιμίας του εθνικού της νομίσματος (ρουπίας), κυρίως λόγω σημαντικών ελλειμμάτων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Για την Αργεντινή η Goldman Sachs προβλέπει ότι απειλείται και πάλι με χρεοκοπία. Για την Τουρκία, που μας ενδιαφέρει άμεσα, θα παρουσιάσουμε αναλυτικά τα μακροοικονομικά της στοιχεία για το 2013 και προβλέψεις για το 2014.
2
Η «φιλική» προς τη χώρα μας γειτονική Τουρκία μαστίζεται από έντονη πολιτική κρίση και βρίσκεται η οικονομία της παγιδευμένη στα πλοκάμια των σκανδάλων και της διαφθοράς του πολιτικού της συστήματος. Έτσι δημιουργήθηκε ένα περιβάλλον αστάθειας, που επέφερε και καίριο πλήγμα στην οικονομία της χώρας αυτής, αφού έγινε αφορμή οι ξένοι επενδυτές να εγκαταλείψουν τη χώρα μαζικά και εσπευσμένα. Υπολογίζεται ότι μόνον τον περασμένο Δεκέμβριο 2013 οι εκροές κεφαλαίων από την Τουρκία έφτασαν τα 530 εκατ. δολάρια. Και αυτή η εκροή επενδεδυμένων κεφαλαίων προκάλεσε συνεχείς παρεμβάσεις της Κεντρικής Τράπεζας (πωλήσεις δολαρίων) για τη στήριξη της ισοτιμίας της τουρκικής λίρας. Παρά ταύτα η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε κατά 16% την περασμένη χρονιά (2013). Και το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης παρουσίασε απώλειες ύψους 29,5% το 2013. Οι υψηλές εκροές επενδεδυμένων κεφαλαίων ήταν επόμενο να προκαλέσουν αύξηση της ανεργίας, αλλά και του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Η ανεργία κινείται σήμερα στο 10% ενώ πριν από δύο χρόνια δεν υπήρχε, και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έκλεισε το 2013 στο -7,4% από θετικό που ήταν μέχρι το 2011. Εξάλλου, οι ρυθμοί ανάπτυξης (αύξησης του ΑΕΠ) που ήταν πολύ υψηλοί στα προηγούμενα χρόνια (έφτασαν και στο 10%) παρουσιάζουν συνεχή πτώση και σήμερα κινούνται στο 3%-3,5%. Αυτή η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα εκτόξευσε στα ύψη και το επιτόκιο δανεισμού της Τουρκίας (9%), με τάσεις περαιτέρω αύξησης.
3
Αποτελεί πλέον πραγματικότητα ότι η σημερινή κυβέρνηση της χώρας μας στερείται πλέον του λαϊκού ερείσματος. Η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού βρίσκεται στο πλευρό της αντιπολίτευσης. Αυτό το έχουν κατανοήσει και οι προύχοντες των Βρυξελλών και το «ιερατείο» της Ευρωζώνης και αγωνιούν για τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών του προσεχούς Μαΐου. Αυτή την πραγματικότητα την έχουν συνειδητοποιήσει και τα δύο κόμματα που στηρίζουν τη σημερινή κυβέρνηση. Έτσι η κυβέρνηση επιδιώκει να «ευδοκήσουν» η ΕΕ και η Ευρωζώνη να κάνουν ένα «δώρο» στην Ελλάδα πριν από τις ευρωεκλογές, για να μπορέσει η κυβέρνηση να αποφύγει ένα εκλογικό αποτέλεσμα που θα θέσει σε αμφισβήτηση τη λαϊκή της νομιμοποίηση, καθώς η αντιπολίτευση φαίνεται ότι θα θεωρήσει τις ευρωεκλογές σαν δημοψήφισμα για την πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση. Για ένα «δώρο» προς την κυβέρνηση συμφωνούν απόλυτα οι κοινοτικοί αξιωματούχοι. Το πρόβλημα είναι ποιο θα πρέπει να είναι αυτό το δώρο, που να εξυπηρετεί τον σκοπό για τον οποίον χορηγείται. Η ελληνική κυβέρνηση και ειδικά ο πρωθυπουργός κ. Σαμαράς φαίνεται ότι επιδιώκει κάποια μέτρα που θα προκαλέσουν σημαντικό περιορισμό της ανεργίας, που έχει καταστεί αγιάτρευτη κοινωνική πληγή για τη χώρα μας. Αλλά φυσικά δεν προτείνει μια δέσμη συγκεκριμένων μέτρων. Θα δούμε, πάντως, σύντομα ποιο θα είναι το «ευρωδώρο» για τη διάσωση της κυβέρνησης Σαμαρά.