Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο

1

Σε πάρα πολλές χώρες ο πληθωρισμός -ο μεγάλος καημός της κ. Μέρκελ- βρίσκεται σε πάρα πολύ χαμηλά επίπεδα. Και σε ορισμένες μάλιστα χώρες είναι με αρνητικό πρόσημο, όπως για παράδειγμα στη χώρα μας. Έτσι, σύμφωνα με σχετική έκθεση της γνωστής διεθνώς αγγλικής τράπεζας HSBC, η μεγάλη πρόκληση για το 2014 θα είναι η αντιμετώπιση του αποπληθωρισμού, που πρόκειται να πλήξει κυρίως τις αναπτυγμένες οικονομίες. Και το μεγάλο ερώτημα που θα απασχολήσει τους οικονομολόγους και τους ανθρώπους της αγοράς θα είναι γύρω από τη νομισματική πολιτική που πρέπει να ακολουθήσουν οι Κεντρικές Τράπεζες των χωρών που παρουσιάζουν αποπληθωρισμό. Μήπως οι Κεντρικές Τράπεζες πρέπει να εφαρμόσουν χαλαρή νομισματική πολιτική για να αποτρέψουν τον αποπληθωρισμό; Γενικά μπορούμε να πούμε ότι ο αποπληθωρισμός (δηλαδή η μείωση των τιμών) σε χώρα που στην αγορά της κυριαρχούν οι αρχές του υγιούς ανταγωνισμού είναι ισχυρό σύμπτωμα νόσου της οικονομίας. Αντανακλά τη μείωση της ζήτησης και της κατανάλωσης αγαθών και υπηρεσιών, την αύξηση της ανεργίας και τη λιτότητα, που συνοδεύεται από την υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου του λαού. Ο αποπληθωρισμός φέρνει τον φαύλο κύκλο της λιτότητας – υπανάπτυξης. Η μια τροφοδοτεί την άλλη. Η πολιτική δημιουργίας αποπληθωρισμού είναι υγιής ενέργεια όταν στηρίξει την άνοδο της παραγωγικότητας και συνεπώς τη μείωση των τιμών λόγω αύξησης της προσφοράς. Και αυτά προκαλούν τελικά αύξηση της απασχόλησης, με μείωση της ανεργίας και τόνωση των εισοδημάτων. Σημειώνουμε ότι λιτότητα και αποπληθωρισμός δεν συμβαδίζουν με την ανάπτυξη. Ας το σκεφθεί αυτό και η δική μας η κυβέρνηση.

2

Η οικονομία των ΗΠΑ βαδίζει σταθερά σε βιώσιμη ανάπτυξη. Το ομοσπονδιακό δημοσιονομικό έλλειμμα από 10,1% του ΑΕΠ το 2009 (έτος έναρξης της οικονομικής κρίσης) υπολογίζεται ότι το 2013 θα κλείσει στο 4,1% του ΑΕΠ. Η ανεργία το 2009 βρέθηκε στο 9,3% και το 2012 έκλεισε στο 8,1%, ενώ δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη επίσημα (αν και έχει μειωθεί) η ανεργία για το 2013. Από την πλευρά της ανάπτυξης επίσης υπάρχει πρόοδος. Το 2009 το ΑΕΠ παρουσίασε σοβαρή μείωση (-2,8%), ενώ από το 2010 η ύφεση καταπολεμήθηκε και ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ απέκτησε θετικό πρόσημο (2010 = +2,5%, 2011 = +1,8% και 2012 = +2,8%, ενώ για το 2013 δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη στοιχεία). Το μεγάλο πρόβλημα της οικονομίας των ΗΠΑ ήταν, ως γνωστόν, το τρομερά υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα, που οδήγησε στην υπερχρέωση την ισχυρότερη οικονομία του πλανήτη μας. Η προεδρία Ομπάμα κατάφερε να μειώσει το ομοσπονδιακό δημοσιονομικό έλλειμμα. Έτσι από 1,41 τρισ. δολάρια το 2009 με συνεχείς μειώσεις το έλλειμμα υπολογίζεται ότι θα κλείσει το 2013 στα 680 δισ. δολάρια. Μείωση 50% μέσα σε τέσσερα χρόνια ασφαλώς αποτελεί τεράστια επιτυχία. Και μάλιστα χωρίς μειώσεις μισθών και συντάξεων, απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων και διάλυση του κράτους, όπως έγινε στη χώρα μας.

3

Αντίθετα η οικονομία της Ευρωζώνης (ως ενιαίο σύνολο) δεν έχει να παρουσιάσει την ίδια βελτίωση κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Το 2009 παρουσίασε μείωση του ΑΕΠ κατά -4,4% και το 2012 το ΑΕΠ μειώθηκε στο -0,7%, ενώ για το 2013 δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί οριστικά στοιχεία. Πάντως η ύφεση παραμένει στην Ευρωζώνη και οι προβλέψεις είναι ότι από τη φετινή χρονιά (2014) η ύφεση θα υποχωρήσει και θα υπάρξει μια, ασθενική όμως, βελτίωση και άνοδος του ΑΕΠ στο 0,5-1%. Δυστυχώς η λιτότητα δεν ευνοεί την ανάπτυξη και η Γερμανία φαίνεται να κερδίζει από την αναπτυξιακή στασιμότητα των χωρών – μελών της Ευρωζώνης. Το πλέον, όμως, ανησυχητικό φαινόμενο είναι η εξέλιξη της ανεργίας. Το 2009 η ανεργία στην Ευρωζώνη βρισκόταν στο 9,4% του εργατικού δυναμικού και το 2012 έφτασε στο 11,5%, ενώ για το 2013 δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη στοιχεία. Πάντως έχει αυξηθεί και πρέπει να κυμαίνεται γύρω στο 12,5% – 13%. Λιτότητα και ανεργία στρατολογούν πολίτες σε ακραίους κομματικούς σχηματισμούς και προπαρασκευάζεται έτσι το έδαφος για κοινωνικές αναστατώσεις. Και αυτές είναι που φοβίζουν το εκάστοτε πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο.