Βγαίνουν τα άπλυτα του Ερντογάν στη φόρα
Οι αποκαλύψεις και οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές και εκτείνονται πέραν των τουρκικών συνόρων με κυρίαρχη τη σύλληψη του ιρανού δισεκατομμυριούχου Μπαμπάκ Ζανζανί, τη Δευτέρα στην Τεχεράνη. Αυτό που πλέον γίνεται διεθνώς γνωστό είναι ότι μαζί με τον πρωθυπουργό Ερντογάν αναδείχθηκε ένας κύκλος ισλαμιστών επιχειρηματιών που χρηματοδοτήθηκαν από το διεθνές, «πράσινο ισλαμικό χρήμα» και βοήθησε ισλαμικά κέντρα που κινούνταν εκτός της διεθνούς νομιμότητας να «ξεπλύνουν» τα κεφάλαιά τους και να στήσουν το κέντρο των δραστηριοτήτων τους στην Τουρκία κερδίζοντας, μεταξύ άλλων, με αδιαφανείς διαδικασίες πλουσιοπάροχα κρατικά συμβόλαια. Αμερικανικές και δυτικές μυστικές υπηρεσίες εκτιμούν ότι σημαντικό κομμάτι των κερδών αυτών εν τέλει κατευθύνθηκε στη χρηματοδότηση ακραίων ισλαμιστών φονταμενταλιστών ανά τον κόσμο και ιδιαίτερα ομάδων που συμμετέχουν στον συριακό εμφύλιο, όπως η Αλ-Νούσρα. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι στο εσωτερικό της Τουρκίας τα γεγονότα αυτά ήταν γνωστά, ακόμη και στο επίπεδο της φημολογίας εδώ και χρόνια. Επιπλέον, ήταν γνωστά και στις κυβερνήσεις των δυτικών συμμάχων της Άγκυρας σε Αμερική και Ευρώπη. Επόμενο είναι λοιπόν το ερώτημά του γιατί δεν τέθηκε νωρίτερα ο πρωθυπουργός Ερντογάν προ των ευθυνών του, καθώς η κυβέρνησή του παραβίαζε συστηματικά διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες, όπως και το γιατί οι αποκαλύψεις σε διεθνές επίπεδο για τη διαπλοκή της τουρκικής κυβερνητικής ελίτ με ιρανικά κεφάλαια και τη διεθνή ισλαμική τρομοκρατία γίνονται τώρα.
Η οικογένεια Ερντογάν και οι «φίλοι» χρηματοδότες της Αλ Κάιντα
Στο επίκεντρο έχουν έρθει οι σχέσεις της οικογένειας Ερντογάν με τον σαουδάραβα επιχειρηματία Γιασίν Αλ Καντί, ο οποίος την 11η Σεπτεμβρίου μπήκε σε μαύρη λίστα από τον ΟΗΕ, την ΕΕ και τις ΗΠΑ ως χρηματοδότης της Αλ Κάιντα με αποτέλεσμα να «παγώσουν» τα περιουσιακά του στοιχεία και να του απαγορευθούν οι οικονομικές συναλλαγές και η είσοδος στις χώρες μέλη του ΟΗΕ και της ΕΕ, περιλαμβανομένης και της Τουρκίας. Παρότι μετά από δικαστική εκστρατεία χρόνων ο Αλ Καντί κατάφερε να βγει το όνομα του από τη μαύρη λίστα της ΕΕ, της Αγγλίας και της Ελβετίας και πιο πρόσφατα, τον Οκτώβριο του 2012, και από τη μαύρη λίστα του ΟΗΕ, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών επιμένει να τον περιλαμβάνει στη δική του ενώ αμερικανικές και δυτικές υπηρεσίες ασφαλείας εξακολουθούν να θεωρούν ότι έχει κεντρικό ρόλο στο ξέπλυμα κεφαλαίων της ισλαμικής τρομοκρατίας και στη χρηματοδότηση όχι μόνο της Αλ Κάιντα αλλά και της Χαμάς και ακραίων ισλαμιστικών οργανώσεων που κυριαρχούν στον συριακό εμφύλιο, όπως η Αλ Νούσρα.
Το όνομα του Αλ Καντί περιλαμβανόταν στο δεύτερο κύμα συλλήψεων που διέταξαν οι τούρκοι εισαγγελείς και η αστυνομία, μετά την απομάκρυνση εκατοντάδων αξιωματικών από τις θέσεις τους από την κυβέρνηση, αρνήθηκε να τις εκτελέσει ενώ στη συνέχεια απομακρύνθηκε από την έρευνα και ο επικεφαλής εισαγγελέας Ακάς. Στο πλαίσιο της έρευνας του Ακάς είχε εκδοθεί και κλήση του γιου του τούρκου πρωθυπουργού Μπιλάλ σε απολογία, ως υπόπτου για σύσταση συμμορίας και ξέπλυμα χρήματος. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές, ο Αλ Καντί έχει διαφύγει από την Τουρκία προκειμένου να μη συλληφθεί.
Στον τουρκικό Τύπο, την εβδομάδα που μας πέρασε, δημοσιεύτηκαν φωτογραφίες του Αλ Καντί με τον Μπιλάλ Ερντογάν, καθώς και στοιχεία από τη δικαστική έρευνα σύμφωνα με τα οποία, με την κάλυψη του πρωθυπουργού, η ασφάλεια του οποίου κάθε φορά τον συνόδευε ενώ μετακινούνταν με κρατικά αυτοκίνητα, ο Αλ Καντί μπήκε παράνομα, χωρίς βίζα ή διαβατήριο, τέσσερις φορές στην Τουρκία από τον Φεβρουάριο ως τον Οκτώβριο του 2012 όπου είχε συναντήσεις με τούρκους επιχειρηματίες με τους οποίους συνεργάζεται αλλά και επανειλημμένα επισκέφθηκε τον αρχηγό της ΜΙΤ Χακάν Φιντάν. Θα πρέπει εδώ να υπενθυμίσουμε ότι τον Ιούνιο που μας πέρασε δημοσιοποιήθηκαν πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες τον Φεβρουάριο του 2013, μετά από συνάντησή του με τον Χακάν Φιντάν, ο Αλ Καντί είχε αυτοκινητιστικό ατύχημα ενώ επέβαινε σε τουρκικό κρατικό αυτοκίνητο το οποίο οδηγούσε μέλος της ασφάλειας του τούρκου πρωθυπουργού. Στο νοσοκομείο όπου μεταφέρθηκε τον επισκέφθηκε ο Μπιλάλ Ερντογάν, ο οποίος φρόντισε να απαλειφθούν από τα αρχεία τα στοιχεία για τη νοσηλεία του Σαουδάραβα. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου εκτιμάται ότι ο Αλ Καντί μετέφερε το κέντρο των δραστηριοτήτων του από τη Σαουδική Αραβία στην Ελβετία και την Τουρκία. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Αλ Καντί είχε επενδύσεις σε εταιρεία των αδερφών Ζαπσού, ένας εκ των οποίων θεωρούνταν για χρόνια το «δεξί χέρι» του Ερντογάν, ήδη από τη δεκαετία του ’90. Ο Αλ Καντί επένδυσε σε ένα πλέγμα εταιρειών στην Τουρκία σε συνεργασία με τους αδερφούς Ζαπσού και επιχειρηματίες που είχαν στενή σχέση με το ΑΚΡ ενώ σύμφωνα με στοιχεία της δικαστικής έρευνας εμπλέκεται σε 28 διαγωνισμούς του τουρκικού δημοσίου ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων όπου υπάρχουν παρατυπίες και υποψίες χρηματισμού. Ο Ερντογάν τον έχει επανειλημμένα δημόσια υπερασπιστεί και έχει δηλώσει ότι τον θεωρεί φίλο του ενώ αξιωματούχοι του ΑΚΡ φρόντισαν το 2002 να σταματήσουν οι έρευνες που είχαν ξεκινήσει από την προηγούμενη κυβέρνηση για τις δραστηριότητες του Αλ Καντί και όλες οι καταγγελίες που έγιναν στη δικαιοσύνη τα επόμενα χρόνια για την παράνομη οικονομική δραστηριότητα του Σαουδάραβα στην Τουρκία την περίοδο που βρισκόταν στη μαύρη λίστα του ΟΗΕ απορρίφθηκαν ως αβάσιμες. Πλήθος είναι τα δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου ότι εταιρείες του Αλ Καντί έχουν διαχρονικά χρηματοδοτήσει τις προεκλογικές εκστρατείες του Ερντογάν και του ΑΚΡ.
Οι ιρανοί «φίλοι»
Τη Δευτέρα συνελήφθη στην Τεχεράνη ο δισεκατομμυριούχος Μπαμπάκ Ζανζανί, κεντρικό πρόσωπο ενός κυκλώματος ιρανών επιχειρηματιών και πρώην κρατικών αξιωματούχων που υπό την εποπτεία του Προέδρου Αχμαντινετζάντ είχαν χτίσει ένα διεθνές οικονομικό κύκλωμα μέσω του οποίου το Ιράν, εκμεταλλευόμενο ένα νομικό «παραθυράκι» στο καθεστώς των διεθνών κυρώσεων, εμπορευόταν πετρέλαιο και φυσικό αέριο με αντάλλαγμα χρυσό, όπως και ένα εκτεταμένο διεθνές δίκτυο ιδιωτικών, φαινομενικά, επιχειρήσεων που ελέγχονται από το ιρανικό κράτος στους τομείς της ναυτιλίας, του εμπορίου χρυσού, των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, του τουρισμού και της αεροπορικής βιομηχανίας. Ο Ζανζανί κατηγορείται ότι δεν έχει αποδώσει στο ιρανικό κράτος κέρδη της τάξης των δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων από εξαγωγές κρατικού πετρελαίου. Η σύλληψή του περιλαμβάνεται στην επιχείρηση «εκκαθάρισης» της νέας ιρανικής κυβέρνησης υπό τον Πρόεδρο Ρουχανί που στόχο έχει τον κύκλο των φίλα προσκείμενων στον πρώην Πρόεδρο Αχμαντινετζάντ επιχειρηματιών που συγκέντρωσαν μυθικά πλούτη εκμεταλλευόμενοι το διεθνές εμπάργκο κατά της χώρας. Σημαντική είναι, στο πλαίσιο αυτό, η ομαλοποίηση των σχέσεων με τη Δύση που έχει δρομολογηθεί και η μερική άρση των κυρώσεων. Τώρα που η ιρανική κυβέρνηση εκτιμά ότι δεν χρειάζεται πια τους μεσάζοντες καθαρίζει βήμα – βήμα το τοπίο.
Ο ιρανός δισεκατομμυριούχος έχει στήσει ένα δίκτυο περισσοτέρων από 60 εταιρειών σε ΗΑΕ, Τουρκία και Μαλαισία προκειμένου να εξάγει πετρέλαιο για λογαριασμό του ιρανικού κράτους. Το τουρκικό κομμάτι της επιχείρησης λάμβανε μέρος μέσω της τουρκικής κρατικής τράπεζας Χαλκμπάνκ με υπεύθυνο τον αζερικής καταγωγής ιρανό επιχειρηματία Ρέζα Ζαράμπ, ο οποίος δωροδοκούσε τούρκους υπουργούς και αξιωματούχους προκειμένου να κυλούν όλα ομαλά. Ήταν μια κατάσταση που μέχρι να αποκαλυφθεί κέρδιζαν όλοι, οι εμπλεκόμενοι επιχειρηματίες, μεσάζοντες και πολιτικοί κρατώντας τη δική τους «προμήθεια», το Ιράν προμηθευόμενο μια οικονομική πρόσοδο που χρειαζόταν για να αναπνέει και το τουρκικό κράτος προμηθευόμενο πετρέλαιο και φυσικό αέριο κρίσιμο για την ανάπτυξή του και φουσκώνοντας σημαντικά τα οικονομικά στοιχεία των εξαγωγών του.
Οι Ιρανοί, στη σχέση τους με την Τουρκία, δεν έμειναν μόνο εκεί. Οι ιρανικές επενδύσεις στη χώρα αυξήθηκαν δραματικά μετά το 2009 και το 2012 ο αριθμός των ιρανικών επιχειρήσεων στην Τουρκία αυξήθηκε κατά 41%, με 590 νέες ιρανικές επιχειρήσεις να δημιουργούνται μόνο τον τελευταίο χρόνο ενώ νωρίτερα μέσα στο 2013 το Ιράν τοποθέτησε περίπου 8 δισεκατομμύρια δολάρια σε fund με έδρα το Ντουμπάι για επενδύσεις στην Τουρκία. Ο ίδιος ο Ζανζανί έχει στην ιδιοκτησία του στην Τουρκία την εταιρεία καλλυντικών Kont Cosmetic, την εταιρεία Kont Group που δραστηριοποιείται σε αεροπορικές και χερσαίες μεταφορές καθώς και στον τραπεζικό και τον πετρελαϊκό τομέα, αλλά και μέρος των μετοχών της αεροπορικής εταιρείας Onur.
Επισημαίνεται από αρκετές πηγές ότι στην ουσία τα ιρανικά κεφάλαια αντικατέστησαν στην τουρκική οικονομία τα κεφάλαια των χωρών του Κόλπου που απεχώρησαν μετά τις έντονες διαφωνίες που προέκυψαν με την πτώση της μουσουλμανικής αδελφότητας στην Αίγυπτο και κορυφώθηκαν με τους τουρκικούς χειρισμούς στον συριακό εμφύλιο.