Στάση αναμονής στο ΠΑΣΟΚ εν όψει της επόμενης μέρας…

Με αυτό τον τρόπο, εκτιμούν έμπειρα κομματικά στελέχη, ο κ. Βενιζέλος, ουσιαστικά περιχαρακώνεται και ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει, με όσα όπλα διαθέτει, την εσωκομματική αμφισβήτηση η οποία θα εντείνεται συνεχώς όσο οι δημοσκοπήσεις θα καταγράφουν τη ραγδαία πτώση του ΠΑΣΟΚ. Και όπως λένε πολλοί -και έχει ήδη καταγράψει και το «Π»- ο «ασκός του Αιόλου» θα ανοίξει αμέσως μετά τις ευρωεκλογές ή ίσως και νωρίτερα, τον Μάρτιο.

Πάντως, παρά τις περιχαρακώσεις του προέδρου του ΠΑΣΟΚ και την προσπάθειά του να τρέξει τις εξελίξεις άμεσα και μέσα από την πρωτοβουλία των «58», ώστε να σχηματοποιηθεί μια συμπαγής κίνηση που θα ρυμουλκήσει το ΠΑΣΟΚ, τουλάχιστον μέχρι τις ευρωεκλογές, τα πράγματα δεν φαίνεται να είναι καλά για την ηγεσία και κυρίως αυτό που επιδρά πλέον παραλυτικά είναι η μεγάλη απαισιοδοξία και ηττοπάθεια που διακατέχει σχεδόν όλα τα στελέχη, τους βουλευτές, ακόμα και όσους μετέχουν σε κυβερνητικές θέσεις.

Κορυφαίοι παράγοντες του ΠΑΣΟΚ και αρκετοί βουλευτές, λίγα μόνο 24ωρα μετά την περιβόητη σύνοδο της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής, εμφανίζονται βαθύτατα προβληματισμένοι και απαισιόδοξοι για την «επόμενη μέρα» του κόμματος. Πολλοί απ’ αυτούς επισημαίνουν σε όλους τους τόνους ότι είναι βαθύτατα απογοητευμένοι και δυσαρεστημένοι από τις επιλογές του κ. Βενιζέλου και εκφράζουν ανοιχτά την ανησυχία τους, όχι για μια μεγάλη ήττα του ΠΑΣΟΚ, αλλά για μια «διαλυτική συντριβή χωρίς αύριο για το Κίνημα».

Ωστόσο, αρκετά στελέχη και δη όσα κατέχουν κυβερνητικές και κρατικές θέσεις, εμφανίζονται αρκετά συγκρατημένα λέγοντας πως «εμείς τα λέμε, όμως κανένας δεν ακούει», ενώ παράλληλα αποφεύγουν να ανοίξουν το θέμα για το τι θα γίνει από δω και πέρα καθώς υποστηρίζουν ότι μια κίνηση απομάκρυνσης του Ε. Βενιζέλου από την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ πιθανόν να πυροδοτήσει και εξελίξεις ευρύτερες που να οδηγήσουν μέχρι και την πτώση της κυβέρνησης.

Πάντως, μια σημαντική μερίδα στελεχών και βουλευτών επιμένει ότι μπορεί να υπάρξει αλλαγή ηγεσίας με «συνέχεια του κράτους» και χωρίς μεγάλους κλυδωνισμούς για την κυβέρνηση.

Όπως έχει γράψει κατ’ επανάληψη το «Π», υπάρχουν για την ώρα οι εξής απόψεις:

• Να υπάρξει κίνηση απομάκρυνσης του Βενιζέλου από την ηγεσία μέσα στον Μάρτιο, όμως να παραμείνει αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών.

• Να πυροδοτηθούν οι εξελίξεις αμέσως μετά την αναπόφευκτη ήττα στις ευρωεκλογές και μέχρι τότε να υπάρχει μια σωστή και οργανωμένη προετοιμασία, ώστε το ΠΑΣΟΚ να μη βρεθεί την επομένη μέρα στο απόλυτο κενό και να μην προκύψει ταυτόχρονα παταγώδης πτώση της κυβέρνησης. Το κυβερνητικό σχήμα θα εξακολουθήσει να υπάρχει, όμως το ΠΑΣΟΚ θα δίνει το δικό του διακριτό στίγμα μέσα από επεξεργασμένες πολιτικές.

Η επισήμανση του Βενιζέλου ότι δεν θεωρεί τις ευρωεκλογές ως αξιολόγηση της προεδρικής του θητείας στο ΠΑΣΟΚ, είχε ως στόχο κατ’ αρχήν να «παγώσει» ή να επιβραδύνει τις κινήσεις αμφισβήτησής του. Όμως, φαίνεται πως αργά αλλά σταθερά συγκεκριμενοποιούνται εσωκομματικά μέτωπα που έχουν ως αφετηρία την προσπάθεια του Βενιζέλου, μέσω της κίνησης των «58», να υπερβεί το ΠΑΣΟΚ και να κλείσει το θέμα των ευρωεκλογών.

Η κίνηση των «11», που με την επιστολή της επανέφερε την εσωκομματική κριτική σε πρώτο πλάνο, με αιχμές τους Θ. Μωραΐτη και Φ. Σαχινίδη, φαίνεται να αποτελεί πλέον έναν σχετικά συμπαγή εσωκομματικό πυρήνα με ενιαίο λόγο και πολιτική παρέμβαση και να συσπειρώνει γύρω της νεότερα στελέχη που αναδείχτηκαν σε καίρια πόστα (πρωτίστως κυβερνητικά και κρατικά) επί κυβερνήσεων Γ. Παπανδρέου. Παράλληλα, έντονη είναι πλέον και η παρουσία της κίνησης των «78» (Μ. Καρχιμάκης, Γ. Νιώτης κ.ά.) που ανεβάζουν συνεχώς τους τόνους της κριτικής προς τον Ε. Βενιζέλο.

Ωστόσο, ιδιαίτερης βαρύτητας είναι οι ομάδες των παλαιότερων και ιστορικών στελεχών που κινούνται πλέον στο παρασκήνιο των εξελίξεων επιχειρώντας να δρομολογήσουν «σοβαρές ανατροπές προσώπων και πολιτικής στο ΠΑΣΟΚ». Ήδη πολλά από τα παλιά επώνυμα στελέχη του Κινήματος, μπροστά στην πιθανότητα ολικής κατάρρευσης και πολιτικής εξαφάνισης του ΠΑΣΟΚ, προετοιμάζουν πολιτική πλατφόρμα επιδιώκοντας την ευρύτερη δυνατή συμπόρευση, γύρω από αυτή, ομάδων αλλά και προσώπων που ήδη κινούνται σε ρυθμούς κριτικής προς τον Βενιζέλο.

Πάντως, βασικό σημείο τριβής μέσα στο ΠΑΣΟΚ είναι η κυβερνητική συνεργασία με τη ΝΔ.

Ο Βενιζέλος μένει και επιμένει στην αντίληψη πως αυτή η συνεργασία είναι αναγκαία για να σωθεί η χώρα και πως αυτό στην πορεία θα γίνει κατανοητό και θα εκτιμηθεί από τους πολίτες. Απέρριψε μάλιστα με ένταση τις ενστάσεις και τους προβληματισμούς ότι η συνεχιζόμενη αυτή συνεργασία με τον Αντ. Σαμαρά και τη ΝΔ έχει αλώσει σημαντικά τη φυσιογνωμία και τον προσανατολισμό του ΠΑΣΟΚ.

Από την άλλη, μια ομάδα βουλευτών και στελεχών επιμένουν ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να ανασυνταχθεί έξω από την κυβέρνηση και απλά να δώσει ψήφο ανοχής, διατηρώντας την πολιτική και κοινοβουλευτική του αυτονομία.

Υπάρχει επίσης η άποψη από μια ομάδα βουλευτών και στελεχών πως ναι μεν πρέπει το ΠΑΣΟΚ να συμμετάσχει στη διακυβέρνηση, αλλά ο αρχηγός του να είναι εκτός, ώστε να προωθεί σοβαρές εναλλακτικές προτάσεις που θα δίνουν ένα διαφορετικό κοινωνικό στίγμα στο ΠΑΣΟΚ από αυτό της ΝΔ του Σαμαρά και να έχει το Κίνημα τη δυνατότητα να αναπτύσσει αυτόνομες πολιτικές συνεργασίες.

Βέβαια υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό που προκρίνει την αποδέσμευση του ΠΑΣΟΚ από το άρμα της ΝΔ και το άνοιγμα ενός σημαντικού διαλόγου για συμπόρευση με τη ΔΗΜΑΡ και τον ΣΥΡΙΖΑ.

Όμως ενδεικτικό της κατάστασης ηττοπάθειας και απογοήτευσης που υπάρχει στο ΠΑΣΟΚ είναι η φράση ενός σημαίνοντος στελέχους και συνομιλητή του κ. Βενιζέλου πως «ό,τι και να λέμε πια, ό,τι και αν επιχειρούμε να κάνουμε, είμαστε στο τέλος της παρτίδας. Ο κόσμος δεν μας ακούει, δεν ενδιαφέρεται για μας,… μας έχει στρέψει τα νώτα του».