Η ελληνική προεδρία: στόχοι και προσδοκίες
Το πρώτο εξάμηνο του 2014 η χώρα μας παίρνει σειρά για να ασκήσει την προεδρία της ΕΕ. Τα επιτελεία των δύο κομμάτων που στηρίζουν τη σημερινή κυβέρνηση βρίσκονται σε μεγάλη κινητικότητα για να επιτύχει η ελληνική προεδρία και να αποκομίσει οφέλη η κυβέρνηση. Κατ’ αρχάς θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η μέχρι τώρα εμπειρία έχει δείξει ότι ο θεσμός της διαδοχικής άσκησης της προεδρίας ανά εξάμηνο από τις χώρες της ΕΕ είναι ένας θεσμός χωρίς ουσία και εξουσία. Άλλα είναι τα όργανα που αποφασίζουν για την πορεία της ΕΕ και της Ευρωζώνης. Κρίθηκε όμως αναγκαίο από τους ιδρυτές της ΕΕ, για λόγους επικοινωνιακούς, κάθε κράτος-μέλος επί ένα εξάμηνο να προεδρεύει για να αισθάνονται οι λαοί ότι τάχα συμμετέχουν οι κυβερνήσεις τους στη λήψη των αποφάσεων και στην υλοποίηση των μέτρων που εφαρμόζονται κάθε φορά. Αυτήν όμως την εξουσία, ας την πούμε εκτελεστική, την έχει η Κομισιόν και τα άλλα όργανα διοίκησης που προβλέπονται από τις ιδρυτικές συνθήκες και το παράγωγο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένας δεύτερος στόχος για τη δημιουργία του θεσμού της προεδρίας, είναι να δίδεται η ευκαιρία σε όλες τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών να αποκομίζουν πολιτικά κέρδη από την άσκηση τάχα εξουσίας σε όλη την έκταση της ΕΕ. Έτσι λοιπόν η προεδρία είναι περισσότερο θεσμός ψυχαγωγικός και αφορμή γνωριμίας και φιλίας των ηγετών και των κορυφαίων αξιωματούχων των κρατών-μελών. Μέσα στα πλαίσια αυτά η χώρα που ασκεί την προεδρία, οργανώνει διάφορες σχετικές εκδηλώσεις. Κορυφαία εκδήλωση είναι η Σύνοδος Κορυφής. Στο εξάμηνο της προεδρίας πρέπει οπωσδήποτε να πραγματοποιηθεί μια Σύνοδος Κορυφής τουλάχιστον, στην πρωτεύουσα ή σε άλλη μεγάλη πόλη του κράτους το οποίο ασκεί την προεδρία. Στη Σύνοδο Κορυφής μετέχουν οι ηγέτες των κρατών-μελών με συμπόσια τάχα εργασίας και απολαμβάνουν όλες τις απολαύσεις όπως περιηγήσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, συναυλίες και ό,τι άλλο μπορεί να ψυχαγωγήσει τους ηγέτες αυτούς. Εκτός από αυτή τη Σύνοδο έχουμε και τις Συνόδους των υπουργών των κρατών-μελών στις οποίες συζητούνται διάφορα θέματα αρμοδιότητας του υπουργείου τους. Και σαν τρίτο σκαλοπάτι θα πρέπει να αναφέρουμε και τις διάφορες επιτροπές εμπειρογνωμόνων που ασχολούνται με εξειδικευμένα θέματα.
Κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας θα οργανωθεί στις Βρυξέλλες και μια έκθεση για τη θάλασσα και την προσφορά της στην πολιτιστική ανάπτυξη του πλανήτη. Και επίσης θα οργανωθεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών μια συναυλία για την ψυχαγωγία της ελληνικής και ξένης ελίτ.
Όπως μπορεί να αντιληφθεί ο οιοσδήποτε, όλες οι παραπάνω εκδηλώσεις, χωρίς περιεχόμενο και ουσία, συνεπάγονται και ανάλογες υψηλές δαπάνες και φυσικά είναι πρόκληση για τους λαούς που στενάζουν κάτω από τη λιτότητα.
Οι αρμόδιοι που ασχολούνται με τη διοργάνωση των εκδηλώσεων της ελληνικής προεδρίας υπολογίζουν ότι το κόστος όλων αυτών των εκδηλώσεων θα φτάσει στα 50 εκατ. ευρώ, όπως αναγράφει και ο προϋπολογισμός του 2014. Εκτός όμως από τις δαπάνες αυτές, η κυβέρνηση προσπαθεί να βρει πρόθυμους δημοσιογράφους-υμνολόγους, οι οποίοι θα προσπαθήσουν να πείσουν τον ελληνικό λαό για τις μεγάλες επιτυχίες της ελληνικής προεδρίας. Θα βρεθούν Έλληνες και ξένοι που θα μιλήσουν για τόνωση της διεθνούς αξιοπιστίας της Ελλάδος και αύξηση του διεθνούς κύρους της.
Για τις αμοιβές των υμνολόγων αυτών οι διοργανωτές της προεδρίας, όπως συμβαίνει σε όλα σχεδόν τα κράτη -μέλη, αναζητούν χορηγούς για την κάλυψη των σχετικών δαπανών. Και η σημερινή ελληνική κυβέρνηση, επειδή στερείται πλέον του λαϊκού ερείσματος, θα προσπαθήσει με όλες τις δυνάμεις της να κερδίσει πόντους στη συνείδηση του ελληνικού λαού με την ευκαιρία της άσκησης της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι στόχοι της ελληνικής προεδρίας: Σύμφωνα με τα όσα έχει δηλώσει ο κ. Σαμαράς τις τελευταίες μέρες, καθώς και άλλοι αξιωματούχοι της ΕΕ και της Ευρωζώνης, οι κυριότεροι στόχοι της ελληνικής προεδρίας θα είναι οι παρακάτω τρεις:
α) Η προώθηση ενός συμφώνου ανάπτυξης και απασχόλησης για όλα τα κράτη της ΕΕ. Μέχρι τώρα έχουν ληφθεί δεκάδες αποφάσεις και μέτρα για την αύξηση της απασχόλησης και συνακόλουθα για τη μείωση της ανεργίας. Και όμως όλες αυτές οι αποφάσεις δεν μπόρεσαν ποτέ να υλοποιηθούν, καθώς οι αναπτυξιακοί ρυθμοί της ΕΕ αλλά και της Ευρωζώνης βρίσκονται σε κατάσταση ύφεσης.
Και για το 2014 σημειώνουμε ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις της Goldman Sachs, θα υποχωρήσει η ύφεση στην ΕΕ και θα υπάρξει ένας ρυθμός ανάπτυξης ύψους 0,5%. Εν πάση περιπτώσει και εάν η ύφεση τελικά καταπολεμηθεί το 2014, η ασθενική ανάπτυξη της ΕΕ δεν θα μπορέσει να περιορίσει δραματικά την ανεργία στην Ευρώπη. Άλλωστε δεν είναι και στην αρμοδιότητα της προεδρίας να καταρτίσει και να εφαρμόσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης. Έτσι ο στόχος αυτός, πομπώδης αλλά και επιθυμητός, τίθεται μόνο και μόνο για λόγους επικοινωνιακούς.
β) Ο δεύτερος στόχος της ελληνικής προεδρίας είναι η προώθηση της τραπεζικής ένωσης όλων των συστημικών τραπεζών που λειτουργούν στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης. Το θέμα έχει πολυσυζητηθεί στα διάφορα όργανα τόσο της Ευρωζώνης όσο και της ΕΚΤ. Και οι σχετικές αποφάσεις που έχουν μέχρι τώρα ληφθεί προβλέπουν ότι όλες οι τράπεζες θα τεθούν κάτω από τον έλεγχο και την εποπτεία της ΕΚΤ. Οι δε κεντρικές τράπεζες των κρατών-μελών θα μετατραπούν ουσιαστικά σε υποκαταστήματά της.
Η τραπεζική ένωση θα σημάνει ότι οι τράπεζες όλες θα λειτουργούν με βάση τους κανόνες που θα θεσμοθετεί η διοίκηση της ΕΚΤ και τα αρμόδια όργανα της Ευρωζώνης. Η τραπεζική ένωση έχει στόχο τη στήριξη του ευρώ και τη μετατροπή του σε αποθεματικό χρήμα, έτσι ώστε μαζί με το δολάριο των ΗΠΑ και το γουάν της Κίνας να αποτελέσουν τα τρία βασικά νομίσματα πάνω στα οποία θα στηρίζεται το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα.
Για να μπορέσει όμως να περπατήσει η τραπεζική ένωση της Ευρωζώνης, θα πρέπει όλες οι τράπεζες της περιοχής να έχουν κεφαλαιακή επάρκεια και την αναγκαία ρευστότητα. Και για τον λόγο αυτό έχουν πραγματοποιηθεί πρόσφατα πολλά τεστ αντοχής των συστημικών τραπεζών σε ακραία οικονομικά φαινόμενα, με αρνητικά βεβαίως αποτελέσματα. Τα τεστ πραγματοποιήθηκαν από την ειδική αμερικανική εταιρεία BlackRock και δεν υπήρξαν και τόσο ενθαρρυντικά για την κεφαλαιακή επάρκεια των ελληνικών συστημικών τραπεζών. Οπωσδήποτε, όμως, κάποια λύση θα βρεθεί για τη συμμετοχή και των ελληνικών τραπεζών στην τραπεζική ένωση.
γ) Ο τρίτος στόχος της ελληνικής προεδρίας είναι η αντιμετώπιση του ευρέος μεταναστευτικού κύματος που παρατηρείται αυτή την περίοδο. Έχουμε την κάθοδο πληθώρας μεταναστών από τις χώρες της Ασίας, και προσφάτως την άνοδο αφρικανών λαθρομεταναστών από τις χώρες της Αφρικής. Και εκείνο που αποτελεί πρόβλημα είναι ότι αυτές οι χιλιάδες των λαθρομεταναστών φθάνουν στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, οι οποίες υφίστανται και το μεγαλύτερο βάρος της υποδοχής και της συντήρησής τους. Από την άποψη αυτή το ενδιαφέρον της Ελλάδος είναι τεράστιο, καθώς μαζί με την Ιταλία έχουν καταστεί πύλες εισόδου τους στην ΕΕ. Φυσικά το πρόβλημα αυτό δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει και να το επιλύσει μόνη της η Ελλάδα. Θα πρέπει να υπάρξει ένα συντονισμένο σχέδιο στο οποίο θα συμμετέχουν όλα τα κράτη της ΕΕ στην προσπάθεια επιμερισμού των βαρών από τη λαθραία μετανάστευση. Από την άποψη αυτή η επιλογή του μεταναστευτικού προβλήματος για συζήτηση μεταξύ των ηγετών που συμμετέχουν στη Σύνοδο Κορυφής είναι μια σημαντική επιτυχία για τη χώρα μας.
Είναι ένα πρόβλημα στο οποίο θα μπορέσει η Ελλάδα με την εμπειρία της να προωθήσει μια λύση ανεκτή, εφόσον φυσικά οι ισχυρές οικονομίες της Ευρώπης θελήσουν να επωμιστούν το μερίδιό τους στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
Επομένως, εάν περιμένουμε κάτι το θετικό από την ελληνική προεδρία θα είναι μόνο από την προώθηση της επίλυσης του προβλήματος της αθρόας λαθρομετανάστευσης.
Όμως, θα πρέπει μακριά από ιδεολογήματα γύρω από το πρόβλημα αυτό, να υλοποιηθούν αποφάσεις που να μην πλήττουν τις ευρωπαϊκές οικονομίες και συγχρόνως να εξυπηρετούν και τον πόθο των ανθρώπων αυτών για μια υποφερτή διαβίωση.
Δεν είναι ποτέ δυνατόν να εξασφαλιστεί η ευημερία επάνω σε αυτόν τον πλανήτη εάν τα αδρανούντα κεφάλαια που κατακλύζουν τις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές δεν διατεθούν για την ανάπτυξη των φτωχών χωρών της Ασίας και της Αφρικής. Εάν οι περιοχές αυτές με το πλούσιο υπέδαφος δεν αναπτυχθούν οικονομικά και δεν βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης των πληθυσμών τους, η ειρήνη δεν μπορεί να βασιλεύσει στον πλανήτη μας.