Ανοιχτός ο Μάρτιος για κάλπες
Κι αυτό παρά τις συχνές διακηρύξεις του πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά, η πιο πρόσφατη παραμονές Χριστουγέννων, ότι η κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία και οι εθνικές εκλογές θα διεξαχθούν το 2016. «Δέσμευση» εκ των πραγμάτων επιβεβλημένη προκειμένου να μπει φρένο στην εκλογολογία που θα λειτουργήσει ανασταλτικά στην προώθηση του κυβερνητικού έργου και στην υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που έχει ανάγκη η χώρα.
Αναπόφευκτες θεωρεί τις εκλογές εντός του 2014, ενδεχομένως μάλιστα και πριν τις ευρωεκλογές, ο Αλ. Τσίπρας. Με το σκεπτικό ότι είτε η κυβέρνηση δεν θα αντέξει στις πιέσεις της «τρόικας» και της κοινωνίας είτε ο κ. Σαμαράς θα προκηρύξει εθνικές εκλογές Μάρτιο ή Απρίλιο για να αποφύγει μία βαριά ήττα στις ευρωεκλογές. Τις εκτιμήσεις του, αν και ξεκινώντας από διαφορετική αφετηρία, συμμερίζονται πολιτικοί από όλα τα κόμματα, που επισημαίνουν ότι τα πράγματα έχουν δυσκολέψει αρκετά για την κυβέρνηση και ότι τα πάντα θα κριθούν το επόμενο τρίμηνο.
Αναμφίβολα, ο βασικός σχεδιασμός του Αντ. Σαμαρά είναι η εξάντληση της τετραετίας, με το σκεπτικό ότι μέχρι τότε θα έχει τερματιστεί μια μακρά περίοδος αβεβαιότητας για τη χώρα και θα ‘χουν αρχίσει να φαίνονται καθαρά τα οφέλη από την ακολουθούμενη πολιτική. Γεγονός που θα αυξήσει τις πιθανότητες μιας εκλογικής επιτυχίας για τον ίδιο και τη Νέα Δημοκρατία. Αντιλαμβάνεται, ωστόσο, ότι με τα σημερινά δεδομένα ο στόχος αυτός φαντάζει ανέφικτος. Κι αυτό διότι για να φτάσει μέχρι εκεί, πρέπει να ξεπεράσει τον κάβο της «τρόικας», τον κάβο των ευρωεκλογών αλλά κι εκείνον της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Η ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία που κάνει ακόμη πιο εύθραυστη τη δικομματική κυβέρνηση και οι ισχυρές αναταράξεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ δεν προκαλούν αισιοδοξία. Αντίθετα, ενισχύουν την αβεβαιότητα, τροφοδοτούν την απαισιοδοξία και σε τακτά χρονικά διαστήματα θα αναζωπυρώνουν εκλογικά σενάρια.
Πολλά θα εξαρτηθούν από τη στάση που θα τηρήσουν οι δανειστές το αμέσως επόμενο διάστημα. Αν επιμείνουν στη σκληρή γραμμή, ζητώντας και πιέζοντας την κυβέρνηση να παραμείνει αμετακίνητη στην πολιτική της λιτότητας, τα περιθώρια κινήσεων του κ. Σαμαρά θα είναι εξαιρετικά στενά και οι εξελίξεις περίπου… προδιαγεγραμμένες. Αντίθετα, αν οι δανειστές αποφασίσουν σιωπηρά να μεταθέσουν όλες τις δύσκολες αποφάσεις για μετά τις ευρωεκλογές, δίνοντας έτσι μια περίοδο χάριτος στην Αθήνα, αυτό θα ενισχύσει τη θέση του πρωθυπουργού ενώ θα του δώσει τη δυνατότητα εναλλακτικών κινήσεων. Αν μάλιστα υπάρξει έστω και προαναγγελία για μέτρα αντιμετώπισης του δημόσιου χρέους τότε το πολιτικό -και όχι μόνο- περιβάλλον θα γίνει ακόμη πιο ευνοϊκό. Καθοριστικό ρόλο στις επιλογές που θα κάνει θα διαδραματίσουν και οι δημοσκοπήσεις και το κλίμα που αυτές θα καταγράφουν τη δεδομένη χρονική περίοδο.
Δοκιμασία
Πάντως, ακόμη κι αν δεν δικαιωθούν οι εκτιμήσεις (προσδοκίες) του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση φτάσει αλώβητη μέχρι τις εκλογές, η αναμέτρηση θα είναι ούτως ή άλλως μια σκληρή δοκιμασία. Στο Μέγαρο Μαξίμου επενδύουν, όπως είναι φυσικό, στο «καλό σενάριο», δηλαδή τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας, έστω και με την ελάχιστη διαφορά. Στην περίπτωση αυτή θεωρούν ότι η κυβέρνηση θα πάρει μια βαθειά ανάσα για να συνεχίσει τις προσπάθειές της τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτιο του 2015. Αντίθετα, στον ΣΥΡΙΖΑ θα υπάρξουν τριβές και εντάσεις δεδομένου ότι ο Αλ. Τσίπρας έχει…δεσμευτεί για μία άνετη επικράτηση του κόμματός του που θα έχει συνέπεια την κατάρρευση της κυβέρνησης. Με το κλίμα που καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις δεν υπάρχουν ισχυρές βεβαιότητες για την επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας. Έτσι, στο επιτελείο του πρωθυπουργού αντιμετωπίζουν δύο επιπλέον σενάρια:
Το κακό και το… χειρότερο. Το κακό σενάριο είναι να κερδίσει τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά με μικρή διαφορά από τη Νέα Δημοκρατία. Στην περίπτωση αυτή ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση θα εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια με σκοπό να φτάσουν μέχρι τον Μάρτιο του 2015 οπότε και θα γίνουν οι εκλογές για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι ο κ. Σαμαράς θα προτείνει πρόσωπο από τον χώρο της Αριστεράς προκειμένου να εγκλωβίσει τον κ. Τσίπρα και να αποφύγει την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Κάτι εξαιρετικά δύσκολο, αν κρίνει κανείς από τις κινήσεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος δεν πρόκειται να συναινέσει έτσι ώστε η χώρα να οδηγηθεί στις κάλπες με την ελπίδα ότι θα είναι εκείνος ο νικητής της αναμέτρησης.
Το… χειρότερο σενάριο (που έχουν επεξεργαστεί στο Μέγαρο Μαξίμου) προβλέπει ευρεία νίκη (με 3 ή 4 μονάδες διαφορά) του ΣΥΡΙΖΑ. Κάτω από άλλες συνθήκες η κυβέρνηση θα μπορούσε να αντέξει τους κραδασμούς και τις πιέσεις και να συνεχίσει το έργο της. Υπάρχει άλλωστε το προηγούμενο των ευρωεκλογών του 1999 όπου κέρδισε η ΝΔ με διαφορά σχεδόν 4 μονάδων, αλλά στις εθνικές εκλογές ένα χρόνο αργότερα, ο Κ. Σημίτης ανανέωσε τη θητεία του στην πρωθυπουργία. Όμως οι τωρινές συνθήκες δεν είναι ίδιες με τότε, η χώρα βρίσκεται στη δίνη της οικονομικής κρίσης και στη μεγάλη πλειονότητά τους οι πολίτες δοκιμάζονται σκληρά από την πολιτική της σκληρής λιτότητας που εφαρμόζεται επί μία τετραετία. Ως εκ τούτου εκτιμάται ότι η κυβέρνηση δεν θα αντέξει για πολύ και θα υποχρεωθεί να προσφύγει στις κάλπες ενδεχομένως και μέσα στο φθινόπωρο του 2014. Γεγονός είναι πάντως ότι με τους κινδύνους που εγκυμονεί η ρευστή κατάσταση που επικρατεί σε όλα τα επίπεδα, κανείς δεν μπορεί να προδικάσει τις εξελίξεις των επόμενων εβδομάδων ή μηνών. Κατά συνέπεια, τα σχέδια που καταστρώνουν είτε στο Μαξίμου είτε στην Κουμουνδούρου ενδεχομένως να αποδειχθούν ασκήσεις επί χάρτου.