Ανάχωμα για την Κύπρο το νέο ΔΗΚΟ του Νικόλα Παπαδόπουλου

Η επικράτηση του Νικόλα Παπαδόπουλου επί του Μάριου Κάρογιαν, μέχρι τώρα πρόεδρου του κόμματος (το οποίο επανέφερε στο προσκήνιο και ανέστησε ο πατέρας του αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος), δεν ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία ούτε ήταν εύκολη υπόθεση.

Έχοντας να αντιμετωπίσει ένα ιδιαίτερα δύσκολο κομματικό περιβάλλον, όπου οι οπαδοί του Τάσσου Παπαδόπουλου είναι αρκετοί, αλλά ακόμη περισσότεροι είναι εκείνοι (μεταξύ αυτών και επιχειρηματικά συμφέροντα) που για διάφορους λόγους ήθελαν να διακοπεί οριστικά η σύνδεση του ΔΗΚΟ με την κληρονομιά του «ΟΧΙ» στο Σχέδιο Ανάν, ο Νικόλας Παπαδόπουλος οργάνωσε εδώ και μήνες την τακτική του η οποία επικεντρώθηκε κυρίως στη βασική αδυναμία του εσωκομματικού αντιπάλου του:

Ο Μ. Κάρογιαν στενός συνεργάτης του Τ. Παπαδόπουλου και χαμηλών τόνων πολιτικός στήριξε τη θέση του στο ΔΗΚΟ και την πολιτική επιβίωσή του, στη νομή της εξουσίας. Αυτή η επιλογή τον έφερε στο πλευρό, αρχικά, του Δ. Χριστόφια, παρά το γεγονός ότι το ΑΚΕΛ είχε προηγουμένως αδειάσει τον Τ. Παπαδόπουλο στις εκλογές του 2008 και πέντε χρόνια αργότερα στη συγκυβέρνηση με τον εκ διαμέτρου αντίθετο πόλο, τον Ν. Αναστασιάδη. Το αντάλλαγμα ήταν η συμμετοχή του ΔΗΚΟ στην κρατική μηχανή και για τον ίδιο τον κ. Κάρογιαν, η θέση του προέδρου της Βουλής. Θέση την οποία απώλεσε όταν καταψηφίστηκε στην προσπάθειά του να διεκδικήσει δεύτερη θητεία, από βουλευτές του κόμματός του.

Ο Ν. Παπαδόπουλος, σε ηλικία 40 ετών, εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 2006, έχοντας αναπτύξει, όμως, πολιτική και συνδικαλιστική δραστηριότητα ως φοιτητής στη Βρετανία και αργότερα στη νεολαία του ΔΗΚΟ. Έζησε από κοντά, αλλά χωρίς συγκεκριμένο ρόλο, τον αγώνα του πατέρα του να διαπραγματευτεί μια βιώσιμη λύση του Κυπριακού και την αγωνία του να προστατεύσει την Κύπρο από το Σχέδιο Ανάν.

Έχοντας συγκεκριμένη και διαμορφωμένη αντίληψη για το Κυπριακό, σφραγισμένη από την εμπειρία του Σχεδίου Ανάν, ο Ν. Παπαδόπουλος ασχολήθηκε με τα οικονομικά στη Βουλή, όπου διατέλεσε και πρόεδρος της Επιτροπής των Οικονομικών Υποθέσεων και βρέθηκε να χειρίζεται την οδυνηρή κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος και τελικά την υπαγωγή της Κύπρου σε Μνημόνιο με τους γνωστούς επαχθείς όρους. Πραγματιστής στα θέματα της οικονομίας, από την εποχή ακόμη της κυβέρνησης Χριστόφια, ο Νικόλας Παπαδόπουλος είχε αρκετές φορές επισημάνει τους κινδύνους από την αδράνεια και την απροθυμία του τέως Προέδρου να αντιμετωπίσει την κατάσταση και να αποτρέψει τον εκτροχιασμό της κυπριακής οικονομίας.

Στο Κυπριακό όμως ο Ν. Παπαδόπουλος δεν συνταυτίστηκε ποτέ με τη διαπραγματευτική τακτική του Δ. Χριστόφια. Το Κυπριακό, κυρίως, ήταν η αιτία που τον οδήγησαν σε αποστασιοποίηση από τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ Μ. Κάρογιαν, καθώς από τους πρώτους μήνες της συγκυβέρνησης υπήρξε από τον Δ. Χριστόφια απομάκρυνση από τις βασικές αρχές που με μεγάλη δυσκολία είχε πετύχει ως διαπραγματευτικό κεκτημένο ο Τ. Παπαδόπουλος στις 8 Ιουλίου του 2006.

Οι προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου του 2013 ήταν καταλυτικές όμως για την τελική επιλογή του Ν. Παπαδόπουλου. Ο τέως πρόεδρος του ΔΗΚΟ Μ. Κάρογιαν καταλάβαινε ότι ο μέχρι πριν λίγους μήνες κυβερνητικός εταίρος του, το ΑΚΕΛ, δεν θα ήταν σε θέση να κερδίσει τις εκλογές. Έτσι στράφηκε στον άλλο πόλο, τον ΔΗΣΥ και τον Ν. Αναστασιάδη, τον πολιτικό που φανερά και με σθεναρό τρόπο είχε ταχθεί υπέρ του Σχεδίου Ανάν και είχε πολεμήσει τον Τ. Παπαδόπουλο (όσοι έζησαν από κοντά τη δραματική περίοδο των δημοψηφισμάτων του 2004 κάνουν λόγο και για την υπονόμευση του τότε κύπριου Προέδρου από τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ στις Βρυξέλλες και σε άλλους ξένους παράγοντες στην Κύπρο). Η επιλογή του κ. Κάρογιαν δεν ήταν εύκολη, καθώς ένας απρόβλεπτος παράγοντας εμφανίσθηκε στο προσκήνιο: ο Γ. Λιλλήκας, πρώην υπουργός Ενέργειας και κατόπιν Εξωτερικών των κυβερνήσεων του Τ. Παπαδόπουλου, είχε ανακοινώσει την υποψηφιότητά του για την προεδρία καλώντας τα κόμματα του μεσαίου χώρου (ΕΔΕΚ, ΔΗΚΟ και Οικολόγους) να συνεργαστούν για μια υποψηφιότητα του «τρίτου πόλου». Ο κ. Κάρογιαν κατανοώντας ότι εάν στήριζε τον Γ. Λιλλήκα, σχεδόν με μαθηματική ακρίβεια, θα έχανε τον έλεγχο του κόμματος, αποφάσισε να ταχθεί στο πλευρό του Ν. Αναστασιάδη χαρίζοντας του και τη νίκη. Ο Ν. Παπαδόπουλος, αν και αντιπρόεδρος του κόμματος, είχε παραιτηθεί και στήριξε τον παλιό συνεργάτη του πατερά του και οπαδό της σκληρής διαπραγματευτικής γραμμής στο Κυπριακό, Γ. Λιλλήκα.

Τα πράγματα, μετά μάλιστα και την κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας, είχαν πάρει τον δρόμο τους. Μετά από μια εσωκομματική αντιπαράθεση μηνών το ΔΗΚΟ οδηγήθηκε στις εσωκομματικές εκλογές την περασμένη Κυριακή.

Ο Ν. Παπαδόπουλος αμέσως μετά την εκλογή του έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι δεν αποχωρεί από την κυβέρνηση Αναστασιάδη ούτε ζητά ανασχηματισμό, ώστε να αλλάξει τους υπουργούς του ΔΗΚΟ που είχαν χρισθεί από τον Μ. Κάρογιαν.

Στο Κυπριακό ο Ν. Παπαδόπουλος έχει βρει ένα μίνιμουμ σημείο ταύτισης, τη διαμόρφωση κοινού ανακοινωθέντος ως προϋπόθεση για την έναρξη συνομιλιών με την τουρκοκυπριακή πλευρά, αλλά παρ’ όλα αυτά έστειλε πολλές φορές το μήνυμα ότι το «ΔΗΚΟ, τα μελή και οι ψηφοφόροι του θα μείνουν ανάχωμα σε κάθε κακή λύση, σε κάθε ξένη επιβολή» ζητώντας ταυτόχρονα από τον Ν. Αναστασιάδη να αποσύρει τις «γενναιόδωρες προσφορές» του Δ. Χριστόφια.

Ο στενός συνεργάτης του νέου προέδρου του ΔΗΚΟ, κ. Χρυσής Παντελίδης, ο οποίος ήταν διευθυντής του ιδιαίτερου γραφείου του Τ. Παπαδόπουλου, φρόντισε να κάνει πιο ξεκάθαρο το μήνυμα, δηλώνοντας ότι «η παραμονή του ΔΗΚΟ στην κυβέρνηση εξαρτάται αποκλειστικά από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και εφόσον ο κ. Αναστασιάδης τηρήσει τις δεσμεύσεις του έναντι του ΔΗΚΟ, τότε το ΔΗΚΟ και ο Ν. Παπαδόπουλος έχουν ηθική, πολιτική και εθνική υποχρέωση να στηρίξουν την κυβέρνηση».

Όσο για την οικονομία, έχει ενδιαφέρον το πλαίσιο της προσέγγισης του Ν. Παπαδόπουλου, όπως το εξέφρασε ο ίδιος σε προεκλογική ομιλία του στην Πάφο τον Νοέμβριο. Αναφερόμενος στην κατάρρευση της οικονομίας ο κ. Παπαδόπουλος τόνισε πως «για να καταστραφεί η οικονομία της Κύπρου κάποιοι από τον χώρο της πολιτικής και κάποιοι από τον χώρο των τραπεζών έχουν εγκληματήσει και για αυτό απαιτούμε κάθαρση, απαιτούμε κάποιοι να πάνε φυλακή για αυτά που μας έκαναν», υποδεικνύοντας, όμως, πως «η καταδίκη των ενόχων, όσο αναγκαία και αν είναι, δεν μπορεί από μόνη της να οδηγήσει σε αναγέννηση της κυπριακής οικονομίας. Η ευθύνη για αναγέννηση της κυπριακής οικονομίας», συνέχισε ο κ. Παπαδόπουλος, «βρίσκεται στα χέρια της Πολιτείας, της κυβέρνησης, των κομμάτων, της Κεντρικής Τράπεζας και των τραπεζών».

Στον ρόλο των τραπεζών ο κ. Παπαδόπουλος έκανε ιδιαίτερη αναφορά τονίζοντας ότι «πρέπει να προχωρήσουν σε μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, να σταματήσουν να κρύβονται πίσω από νομικισμούς και να προχωρήσουν οι ίδιες, άμεσα, σε μείωση των επιτοκίων και παροχή διευκολύνσεων για αποπληρωμή των δανείων. Αν δεν το πράξουν από μόνες τους», συνέχισε, «τότε να ξέρουν ότι η Βουλή θα βρει τους τρόπους να τις εξαναγκάσει…».

Για τον Νικόλα Παπαδόπουλο αρχίζει μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδος, καθώς πρέπει να ανασυγκροτήσει ένα κόμμα το οποίο φιλοδοξεί να αναδειχτεί σε ισχυρό τρίτο πόλο στο κυπριακό πολιτικό σύστημα και να συμβαδίσει με δυνάμεις όπως εκείνες που στήριξαν στις τελευταίες προεδρικές εκλογές τον Γ. Λιλλήκα.

Στο Κυπριακό όσο διατηρείται η άκαμπτη στάση του Ντερβίς Έρογλου και της Άγκυρας, που δεν αφήνουν ακόμη και στον Ν. Αναστασιάδη περιθώρια συνεννόησης, δεν θα υπάρξουν προβλήματα. Τα προβλήματα θα αρχίσουν όποτε ξεκινήσει ουσιαστική διαπραγμάτευση για το Κυπριακό. Πάντως, η παρουσία του ΔΗΚΟ στην κυβέρνηση θα τεθεί υπό αίρεση, εφόσον ο κ. Αναστασιάδης αποδεχθεί τα εκβιαστικά διαδικαστικά «κόλπα» που επιχειρεί ο μεσολαβητής Αλεξ. Ντάουνερ, τον οποίο η νέα ηγεσία του ΔΗΚΟ θεώρει persona non grata.

Στην οικονομία, θα βρεθεί στην ιδιαίτερα δύσκολη θέση να συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση η οποία διαχειρίζεται την πιο βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση που περνά η Κύπρος, αποτέλεσμα εν μέρει και των επιλογών του Δ. Χριστόφια και του Ν. Αναστασιάδη, τις οποίες έχει επικρίνει ο ίδιος.

Η μεγαλύτερη πρόκληση για τον ίδιο, όμως, είναι να παρακάμψει τον υψηλό πήχη που έχει θέσει, το όνομά του και η οικογενειακή κληρονομιά του και να πολιτευθεί με ρεαλισμό, πατριωτισμό, συνέπεια στις θέσεις του και με όραμα για το μέλλον, ώστε να κριθεί ως Νικόλας Παπαδόπουλος και όχι σαν γιος του Τάσσου Παπαδόπουλου.

Κωνσταντίνος Τσάκαλος