Ο Κρόνος που τρώει τα παιδιά του…

Αν κάνουμε σήμερα μια εξαίρεση για το ΚΚΕ, είναι διότι στις κρίσιμες ώρες που περνάμε πρέπει όλοι να συμβάλουμε -όπως μπορούμε- στην ενότητα των αντιμνημονιακών δυνάμεων. Η κριτική μας προς το Κομμουνιστικό Κόμμα θεωρούμε ότι είναι καλόπιστη. Εκείνο επιμένει στον μοναχικό δρόμο του, έναν δρόμο που δεν το βοηθάει να βρίσκεται στην πρωτοπορία των λαϊκών αγώνων, όπως θα ήθελε. Οι πολίτες έχουν ξεπεράσει τα κόμματα και δεν περιμένουν κανένα στην πορεία τους για κοινωνική και εθνική απελευθέρωση. Τα κόμματα πρέπει να συντονίσουν το βήμα τους με το βήμα της Ιστορίας. Η αντίσταση κατά των ξένων κατακτητών έγινε πάντα με ενότητα διαφορετικών δυνάμεων και ποτέ ατομικά. Αλλά και οι ίδιοι οι οπαδοί και τα απλά στελέχη του ΚΚΕ δεν έχουν πλέον τη διάθεση να ακολουθούν την παλαιά κομμουνιστική τακτική. Αυτήν που είχε περιγράψει ο μεγάλος λογοτέχνης Μενέλαος Λουντέμης το 1968: «Μας υποχρέωναν να αφήνουμε το κεφάλι μας έξω από τις αίθουσες των συνεδριάσεων και να μπάζουμε μόνο τα χέρια μας, για να τους χειροκροτούν…». Αφορμή για την κριτική μάς δίνει η «επαναξιολόγηση» των αποφάσεων του ΚΚΕ και των πολιτικών επιλογών του, που ερμηνεύθηκε από όλους ως απαρχή της πολιτικής «αποκαθήλωσης» του Χαρίλαου Φλωράκη. Το Πολιτμπιρό του ΚΚΕ με «σημείωμά» του, που δημοσιεύθηκε στο θεωρητικό περιοδικό του κόμματος, προβαίνει σε σειρά πολιτικών και ιδεολογικών «εκτιμήσεων» για την περίοδο που ηγείτο του ΚΚΕ ο Χαρίλαος Φλωράκης. Η σημερινή ηγεσία, λοιπόν, διαπιστώνει… «σοβαρά προβλήματα στρατηγικής», τα οποία οδήγησαν σε… παρεκκλίσεις, όπως η συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς! Και κάνει λόγο για «οπορτουνισμό», «ρεφορμισμό» και άλλες τέτοιες μουχλιασμένες θεωρίες. Την τακτική του Φλωράκη για δημιουργία μεγάλης Αριστεράς, με συμμαχίες που έφεραν εκλογικό αποτέλεσμα καθόλου ευκαταφρόνητο μπροστά στο σημερινό -μετά βίας- 5% του ΚΚΕ, η τωρινή ηγεσία της θεωρεί «ατόφιο καπιταλισμό με αριστερό αστικό κυβερνητικό σχήμα»! Μέσα στα ιστορικά παραδείγματα που επικαλείται η σημερινή ηγεσία αναφέρει την περίπτωση του 1944 με την απελευθέρωση, «που τελικά αυτή η συμμετοχή λειτούργησε σε βάρος του εργατικού κινήματος». Τελείως άστοχο και ανιστόρητο είναι αυτό το παράδειγμα. Διότι το ΚΚΕ, αντί να μείνει μέσα στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Γ. Παπανδρέου και να διαδραματίσει καίριο ρόλο στις εξελίξεις μετά τον πόλεμο, απεχώρησε και προχώρησε σε μια σύγκρουση χωρίς προοπτική. Αυτή ήταν και η γνώμη των Σοβιετικών, του Δημητρόφ, των ιταλών κομμουνιστών και άλλων. Δεν ήταν τυχαίο ότι ο επικεφαλής της σοβιετικής αποστολής, αντισυνταγματάρχης Γκρ. Ποπόφ, καθόταν παρέα με τον στρατηγό Σκόμπι στο ξενοδοχείο της «Μεγάλης Βρετανίας» και δεν έδωσε στους κομμουνιστές καμία ενθάρρυνση για σύγκρουση. Και ήταν χαρακτηριστικό ότι 33 μέρες που κράτησε η «Δεκεμβριανή Σύρραξη» η «Πράβδα» δεν αφιέρωσε ούτε δύο γραμμές για το τι γινόταν στην Αθήνα. Στα «παραδείγματα» αναφέρεται και η ΕΔΑ. Αλλά η ΕΔΑ -δημιούργημα του Ίω. Πασαλίδη κυρίως- έφτασε να γίνει το 1958 αξιωματική αντιπολίτευση. Ας έλθουμε όμως στα πιο κοντινά: Στο «σημείωμα» της «Κομμουνιστικής Επιθεώρησης» διατυπώνεται ο ισχυρισμός ότι από το 9ο Συνέδριο του 1973 υπήρχαν «σοβαρά προβλήματα στρατηγικής», τα οποία διατηρήθηκαν και μετέπειτα, με αποκορύφωμα το 12ο Συνέδριο του 1987 για δημιουργία μετώπου με αριστερές προοδευτικές δυνάμεις. Ασκείται κριτική για το κοινό πόρισμα ΚΚΕ – ΕΑΡ του 1988, το οποίο έβαλε τα θεμέλια για τη συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, που οδήγησε στη συγκυβέρνηση με τη Νέα Δημοκρατία (κυβέρνηση Τζαννετάκη τον Ιούνιο του 1989) και κατόπιν στην οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα. Σήμερα η ηγεσία του ΚΚΕ πιστεύει ότι: «Η συμμετοχή του κόμματος σε τέτοιες κυβερνήσεις φούντωσε μέσα στο κόμμα τον οπορτουνισμό, που σήκωσε ανοιχτά κεφάλι, με επικεφαλής μέλη της ΚΕ και τον τότε γενικό γραμματέα της ΚΕ Γρηγόρη Φαράκο…». Κατ’ αρχάς η κίνηση για «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» με τον Φλωράκη για την πρωτοβουλία του να συγκροτήσει με τον Κύρκο τον ενιαίο Συνασπισμό της Αριστεράς είχε αρχίσει από τον Σεπτέμβριο του 2011. Την εχαρακτήριζαν από τότε ως… δεξιά παρέκκλιση! Ας δούμε το θέμα: Η συμμετοχή του Φλωράκη στη δημιουργία των δύο εκείνων κυβερνήσεων είχε χαρακτηριστεί από όλους θετικά. Για πρώτη φορά, ύστερα από πολλά χρόνια, το ΚΚΕ έπαψε να είναι μια αρνητική πολιτική δύναμη στο περιθώριο και έγινε ουσιαστικός υπεύθυνος παράγων των πολιτικών εξελίξεων, σε λύσεις που δεν έβλαψαν, αλλά ωφέλησαν. Το ΚΚΕ τότε βγήκε από την «καλογερίστικη απομόνωσή» του και έγινε ενεργός παράγων, που όλοι τον υπολόγιζαν. Η συμφωνία ΚΚΕ και ΕΑΡ για δημιουργία Συνασπισμού της Αριστεράς κέρδισε ψηφοφόρους και εκτός κομμουνιστικών συνόρων. Ήταν μια «δημοκρατική πρόκληση» προς τις πολιτικές δυνάμεις και την ελληνική κοινωνία, με θετικά αποτελέσματα. Στο πόρισμα των προγραμματικών συγκλίσεων σωστά αναφερόταν ότι: «Δημοκρατία και Αριστερά είναι αδιαίρετες έννοιες. Η θεμελιακή για την Αριστερά αξία της ελευθερίας είναι αδιαίρετη με τις αξίες της ισότητας, της ανθρώπινης αλληλεγγύης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της συλλογικότητας, της πλήρους ανάπτυξης της προσωπικότητας του καθενός και της ελεύθερης επιλογής του σε όλες τις σφαίρες της ζωής. Η δημοκρατία είναι και μέσο και σκοπός της πάλης για τον κοινωνικό μετασχηματισμό…». Κι ακόμη δινόταν έμφαση στο ότι: «Η Αριστερά δεν θεωρεί καμιά δημοκρατική κατάκτηση οριστική και δεδομένη…». Επρόκειτο για ένα κείμενο που έγινε ευνοϊκά δεκτό από τις μάζες γενικά των προοδευτικών ανθρώπων, που έβλεπαν να υλοποιείται ένα όνειρο, που για πρώτη φορά είχε πάρει σάρκα και οστά στην Κατοχή με το ΕΑΜ. Ο ρόλος του Χαρίλαου Φλωράκη στον σχηματισμό μιας ενωμένης Αριστεράς υπήρξε καθοριστικός και τον ανέδειξε σε ηγετική προσωπικότητα του χώρου. Απέδειξε ότι μπορούσε να βλέπει μακρύτερα. Ύστερα η νουνεχής πολιτική του προς αντίπαλες πολιτικές παρατάξεις έκανε τους βουλευτές όλων των πλευρών να τον προσέχουν πάντα με ενδιαφέρον στις συνεδριάσεις της Βουλής. Αλλά και για τον Γρηγόρη Φαράκο η πολεμική που ασκείται εναντίον του μετά θάνατον είναι άδικη. Δεν είναι τώρα η ώρα να αναφερθούμε στον Φαράκο με σημαντικό ιστορικό συγγραφικό έργο. Θυμάμαι, στις πολλές συζητήσεις που είχα με τον Φλωράκη, μου έλεγε με σκεπτικισμό: «Δεν βλέπεις ότι ο κόσμος έχει αλλάξει, ότι δεν υπάρχουν πλέον ισορροπίες στη διεθνή πολιτική σκηνή;». Το γεγονός αυτό τον προβλημάτιζε για τη στάση που θα έπρεπε να ακολουθήσουν οι κομμουνιστές στα προβλήματα του καιρού μας, χωρίς αβαρίες προς την ιδεολογία τους. Αλλά η διπλωματία και οι συμμαχίες ήταν κάτι που θα έπρεπε να μελετάει κανείς. Έχει περισσότερη πείρα, άραγε, ο σημερινός γενικός γραμματέας Δημ. Κουτσούμπας από τον Φλωράκη; Εμμέσως, πλην σαφώς, για όσους γνωρίζουν να διαβάζουν τα κομμουνιστικά κείμενα (τι εννοείται πίσω από τις γραμμές των κειμένων), ο Φλωράκης βαφτίστηκε… οπορτουνιστής! Παλαιό «αμάρτημα» του ΚΚΕ ήταν ότι μόνο του παρέδιδε στη χλεύη τούς κατά καιρούς ηγέτες του, για να τους αποκαταστήσει έπειτα από παρέλευση δεκαετιών και να αναγνωρίσει τα «λάθη» του. Από τον Δημητράτο, τον Μπεναρόγια, τον Γεωργιάδη, τον Πουλιόπουλο, τον Σταυρίδη μέχρι τον Σιάντο, τον Καραγιώργη, τον Ζαχαριάδη κ.λπ. κανείς δεν έμεινε που να μη δοκιμάσει τη λάσπη του δογματισμού. Μετά θάνατον ο Φλωράκης είναι ο δεύτερος ηγέτης που αμφισβητείται. Ο πρώτος ήταν ο Γιώργης Σιάντος, τον οποίο έβγαλαν… πράκτορα της Ιντέλιζενς Σέρβις! Μετά τους κανιβαλισμούς της Τασκένδης ανέτρεψαν τον Ζαχαριάδη (το καθεστώς του οποίου προηγουμένως είχε εξοντώσει τον Καραγιώργη) και τον έλουσαν με διάφορα κοσμητικά επίθετα. Χρειάστηκε να περάσει μισός αιώνας για να διαπιστώσει το κόμμα ότι ο Ζαχαριάδης δεν ήταν… πράκτορας του ταξικού εχθρού! Ο αείμνηστος Τάσος Βουρνάς έγραφε σε κάποιο κείμενό του: «Σαν τον Κρόνο, έφαγε μια εποχή κι ο σοσιαλισμός τα εκλεκτότερα τέκνα του. Το ‘χει άραγε η μοίρα κάθε επανάστασης, αφού το ίδιο συνέβη και με τη γαλλική; Όμως, πότε θα μπορέσουμε να απαλλαγούμε απ’ αυτή τη σκληρή νομοτέλεια να πληρώνουμε με το ίδιο το αίμα του κινήματος το πέρασμά μας από τη Στενή Πύλη του ανθρωπισμού;». Φαίνεται ότι ακόμα ο Κομμουνισμός δεν έχει απαλλαγεί απ’ αυτήν τη «σκληρή νομοτέλεια». Ύστερα από μισόν αιώνα το κόμμα αποφάσισε την πλήρη αποκατάσταση του Ζαχαριάδη (ανακάλυψε ότι δεν ήταν… πράκτορας), ενώ για τον Βελουχιώτη δεν δίνει απόλυτο «συχωροχάρτι», επειδή διαφώνησε με τη Συμφωνία της Βάρκιζας και παραβίασε την… κομματική πειθαρχία! Εδώ όμως μπαίνει και το στοιχείο του γελοίου. Είναι ποτέ δυνατόν νέοι σε ηλικία άνθρωποι, επειδή κατέχουν κομματικά πόστα, να αποφαίνονται σαν τον Πάπα εάν θα αφορίσουν ή όχι ιστορικά πρόσωπα; Νέοι άνθρωποι έχουν τα φόντα να κρίνουν μορφές που με θετικά στοιχεία και ολέθρια λάθη έγραψαν και διαμόρφωσαν τη νεότερη Ιστορία; Γνώμη μπορούν -δικαιούνται- να έχουν, όπως όλοι μας. Αλλά, κατά τρόπο δογματικό, μπορούν να αποφαίνονται τελεσίδικα αν θα ριχθούν στα Τάρταρα προσωπικότητες που άφησαν τη σφραγίδα τους στο λαϊκό κίνημα; Για όλους αυτούς μόνος αρμόδιος να κρίνει είναι η αδέκαστη Ιστορία. Και, επί τη ευκαιρία, δεν μπορώ να μην παρατηρήσω με θλίψη τη συμπεριφορά του ΚΚΕ απέναντι σ’ έναν άξιο συνάδελφο, τον μέχρι πρότινος συντάκτη του «Ριζοσπάστη», τον Νίκο Μπογιόπουλο. Από τους πιο καταρτισμένους και ικανούς δημοσιογράφους, ο Μπογιόπουλος, πιστός κομμουνιστής, διέπραξε το «αμάρτημα» να διαμαρτυρηθεί για τις απολύσεις στον «Ριζοσπάστη»! Δέχθηκε να εργάζεται αφιλοκερδώς στην εφημερίδα του κόμματος και προσεφέρθη, αντί της απόλυσης οιουδήποτε συναδέλφου από τον «Ρίζο», να συμπεριλάβουν εκείνον στη λίστα των απολύσεων. Το κόμμα λοιπόν απεφάνθη ότι ο Μπογιόπουλος θα έπρεπε να αποδεσμευτεί από τη δουλειά του στον «Ριζοσπάστη» και να παραιτηθεί από την αποζημίωσή του! Του απαγόρευσαν να εργάζεται σε άλλα «αστικά Μέσα» και επειδή τόλμησε να διαφωνήσει με θέση που διατύπωσε η ηγεσία του κόμματος χαρακτηρίστηκε ως… οπορτουνιστής, διότι «αξιοποιείται από την αστική πολιτική»! Ο Κρόνος εξακολουθεί να τρώει τα παιδιά του, όπως έλεγε ο Ζαχαριάδης. Τώρα τι γίνεται; Τι κάνει το ΚΚΕ με τη νέα ξενική κατοχή της «τρόικας»; Πώς πολιτεύεται; Με πορείες του ΠΑΜΕ στην Ομόνοια; Αρνείται συνεργασίες, απορρίπτει οποιαδήποτε επαφή με τον ΣΥΡΙΖΑ και τους διαφόρους… οπορτουνιστές, δηλαδή αρνείται το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης της Αριστεράς, στην οποία θα μπορούσε να συμβάλει (και να θέσει τους όρους συνεργασίας), δεν θέλει τον Τσίπρα και το απασχολούν μόνο τα «βαρίδια που παρέμειναν στο κόμμα μετά το 1968 και το 1974»! Δεν θέλει «κόμμα κυβερνητικό στις συνθήκες του καπιταλισμού, γύρω από ένα μίνιμουμ πρόγραμμα…». Περιμένει, δηλαδή, το ΚΚΕ να ανατραπεί πρώτα διεθνώς ο καπιταλισμός και μετά με το 5% να καταλάβει τα… Χειμερινά Ανάκτορα! Κανείς δεν μένει περισσότερο ικανοποιημένος απ’ αυτήν την αντίληψη του ΚΚΕ απ’ όσο η… Μέρκελ! Διότι την «τρόικα» δεν την ενδιαφέρει τι λέει το ΚΚΕ, αλλά τι πράττει. Και είναι ευτυχής διότι με τον τρόπο αυτόν το ΚΚΕ ναρκοθετεί τη δυνατότητα για άνετη πλειοψηφία μιας συμπαράταξης της Αριστεράς. Προσωπική μου γνώμη είναι ότι, εάν ζούσε σήμερα ο Φλωράκης, η μεγάλη συστράτευση όλων των αντιμνημονιακών δυνάμεων θα είχε επιτευχθεί και το Βερολίνο θα είχε πανικοβληθεί σ’ αυτήν την ιδέα.

Την παλιά εποχή προσωπικότητες με ακτινοβολία, όπως ο Τολιάτι, η Πασιονάρια, ο Πικ, ο Δημητρόφ, ο Γκότβαλντ, ο Τορέζ, ο Πόλιτ κ.ά. ήταν κηρυγμένοι υπέρ της γραμμής της αντιφασιστικής ενότητας. Γιατί σήμερα δεν μπορεί να επιτευχθεί η αντιμνημονιακή ενότητα; Θα κλείσω με τα λόγια του Μενέλαου Λουντέμη, επίκαιρα όσο ποτέ άλλοτε. «Είναι απαράδεκτο σεβαστά ονόματα του αγώνα μας να διακοσμούνται με εξευτελιστικά επίθετα, ”οπορτουνιστές”, ”φραξιονιστές” κ.λπ. Τίποτα απ’ αυτά. Είναι απλώς άνθρωποι που διέρρηξαν την ομοψυχία τους με το στείρο, αποπνικτικό παρελθόν και αρνήθηκαν να υποταχθούν στην απολυταρχία του ενός. Άνθρωποι που είχαν κι αυτοί γνώμες, ιδέες και οράματα, και που δεν δέχθηκαν να τα βάλουν στο πρεσάρισμα ενός στυγνού και αδυσώπητου μονολιθισμού. Άνθρωποι, τέλος, που σπάσανε τα καλούπια μιας αναχρονιστικής και ταριχευμένης ομοφωνίας και φέρανε την καταγγελία τους στο κόμμα και τον λαό. Νέοι άνεμοι πνέουν. Η εποχή αξιώνει τη θέση της. Και όποιος της εναντιώνεται παύεται και φεύγει…» Ιδεολόγος κομμουνιστής, ο Λουντέμης παρατηρούσε με πίκρα: «Κανένας μας δεν ήρθε στο κόμμα βίαια στρατολογημένος. Όλοι είμαστε εθελοντές, έτοιμοι για τη θυσία. Αλλά τουλάχιστον να ξέρουμε γιατί θυσιαζόμαστε…».