Γλαύκος Κληρίδης, το δόγμα του ενιαίου αμυντικού χώρου και οι πύραυλοι S-300
Για το τελευταίο, όσοι πρωταγωνίστησαν για την επιβολή του, άρπαξαν κυριολεκτικά την ευκαιρία για να προβάλουν ως σημαία τον αποθανόντα Πρόεδρο, που υπεστήριξε επίσης το Σχέδιο Ανάν. Μεταξύ αυτών ένας από τους κορυφαίους υπευθύνους, που παραμένει αμετανόητος και υποστηρικτής σήμερα ενός νέου ανάλογου σχεδίου. Ο πρώην πρωθυπουργός και πρώην αρχηγός του ΠΑΣΟΚ Κώστας Σημίτης. Αναφερόμενος στον θάνατο του Γλαύκου Κληρίδη, επικέντρωσε τη δήλωσή του στην υποτιθέμενη παρακαταθήκη που άφησε για την «λύση» του Κυπριακού με βάση το πνεύμα του Σχεδίου Ανάν. Ο πρώην πρωθυπουργός δεν αντελήφθη, έστω εκ των υστέρων, ή δεν θέλησε ν’ αντιληφθεί τι θα σήμαινε για την Κύπρο μια τέτοια δήθεν «λύση». Αντιθέτως, με πρόσχημα την παρουσίαση του βιβλίου του πρώην Προέδρου της Κύπρου και ομοϊδεάτη του Γιώργου Βασιλείου, θα μεταβεί στην Κύπρο στις 29 Νοεμβρίου, για ν’ ασκήσει δημόσια πίεση προς αυτή την κατεύθυνση.
Δεν είναι, δυστυχώς, γνωστές στο ευρύ κοινό οι ασφυκτικές πιέσεις που άσκησε στον εκλιπόντα Πρόεδρο ο πρώην πρωθυπουργός, παράλληλα με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Παπανδρέου, καθ’ όλη την εξέλιξη του σχεδίου Ανάν. Πολύ πριν όμως το σχέδιο αυτό, μεσολάβησε ένα γεγονός που ανέτρεψε τη μέχρι τότε ακολουθούμενη πορεία, που είχε διαμορφωθεί από κοινού από την κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου και την Κυπριακή ηγεσία. Ήταν η ματαίωση της εγκαταστάσεως στην Κύπρο των πυραύλων S-300 και μέσω αυτών η εγκατάλειψη της στρατηγικής του ενιαίου αμυντικού χώρου και της εγγυήσεως της Ελλάδος ότι οποιαδήποτε νέα Τουρκική προέλαση στην Κύπρο, θ’ αντιμετωπιζόταν ως επίθεση κατά του ενιαίου Ελληνικού χώρου Ελλάδος – Κύπρου.
Οι πύραυλοι S-300 είχαν παραγγελθεί με πλήρη γνώση της Ελλάδος, στο πνεύμα των αναγκών του συμφωνημένου δόγματος του ενιαίου αμυντικού χώρου και με δεδομένη την εγγενή δυσκολία της καλύψεως της Κύπρου από την Πολεμική Αεροπορία. Ένας επιπλέον λόγος ήταν η προμήθεια από την Τουρκία, στα μέσα της δεκαετίας του ’90, πυραύλων μακρού βεληνεκούς ATACMS. Με τους πυραύλους αυτούς, που έχουν βεληνεκές 165 χλμ. περίπου, η Τουρκία θα ήταν σε θέση να πλήττει την Κύπρο από τις ακτές της Μ. Ασίας, πέραν, βεβαίως, των δυνατοτήτων της Τουρκικής Αεροπορίας, που έχει το πλεονέκτημα της γεωγραφικής εγγύτητας.
Η κυβέρνηση Σημίτη, με αφετηρία την κρίση των Ιμίων, προχώρησε σε ριζική ανατροπή της ακολουθούμενης μέχρι τότε πολιτικής έναντι της Τουρκίας. Ευθυγραμμίσθηκε πλήρως με την Αμερικανική πολιτική, που ήθελε προώθηση της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και «διευθέτηση» των εθνικών θεμάτων στο πνεύμα της Ελληνο-Τουρκικής «φιλίας» και της Ατλαντικής αλληλεγγύης. Ανεκαλύφθη τότε ως επιχείρημα ο ισχυρισμός ότι δήθεν η υποστήριξη από την Ελλάδα της Ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας ήταν προς το συμφέρον της Ελλάδος! Η ενταξιακή διαδικασία θα γινόταν δήθεν καταλύτης για τη διευθέτηση των Ελληνο-Τουρκικών διαφορών αρχής γενομένης από την Κύπρο. Για να προχωρήσει μια διευθέτηση στην περίπτωση της τελευταίας, που ήταν επίσης υποψήφια για ένταξη, θα έπρεπε να συνδεθεί η ένταξη με τη «λύση».
Στο πνεύμα αυτό, θα έπρεπε ν’ αναθεωρηθεί και να εγκαταλειφθεί η προηγούμενη πολιτική του ενιαίου αμυντικού χώρου και να υιοθετηθεί μια νέα «συμβιβαστική» πολιτική, που θα διευκόλυνε την Ελληνο-Τουρκική προσέγγιση και επιπλέον την ένταξη της Ελλάδος στην ΟΝΕ!
Σε επίσκεψή του στην Αθήνα, τον Σεπτέμβριο του 1998, ο τότε υπουργός Εξωτερικών του Γλαύκου Κληρίδη Γιαννάκης Κασουλίδης, ενημερώθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών Θεόδωρο Πάγκαλο ότι ήταν δύσκολο και αντιπαραγωγικό να έρθουν οι πύραυλοι S-300 στην Κύπρο και ότι η σχετική απόφαση θα έπρεπε να επανεξετασθεί. Τόνισε μάλιστα, αντίθετα με τις πρόνοιες του δόγματος για ενιαίο αμυντικό χώρο, ότι εάν προχωρούσε η Κύπρος και ξεσπούσε κρίση με την Τουρκία, η Κύπρος θα ήταν μόνη της. Υπογράμμισε επίσης ότι θα ετίθετο σε κίνδυνο η προοπτική της Κύπρου να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ο στόχος της Ελλάδος να ενταχθεί στην ΟΝΕ.
Το μήνυμα ήταν σαφές. Η επίσημη όμως απόφαση ελήφθη, στις αρχές του 1999, κατά την επίσκεψη του Κυπρίου Προέδρου στην Αθήνα. Ο Γλαύκος Κληρίδης μίλησε με πολύ σκληρά λόγια στον Κώστα Σημίτη για τη νέα εγκατάλειψη της Κύπρου. Ο τελευταίος προσπάθησε να δικαιολογηθεί. Είπε, μεταξύ άλλων, επικαλούμενος τους στρατιωτικούς του συμβούλους, ότι τα φορτηγά που είναι φορείς των πυραύλων έχουν μήκος 100 μέτρων και δεν μπορούν να ανέβουν στο Τρόοδος! Παρά τη διόρθωση των παρισταμένων ότι το μήκος των αυτοκινήτων είναι 24 και όχι 100 μέτρα, επέμεινε στην άποψή του. Είπε επίσης, επικουρούμενος πάντα από τους συμβούλους του, ότι το S-300 είναι όπλο μεγάλου βεληνεκούς, που είναι κατάλληλο για τις Ρωσικές στέπες και όχι για τη μικρή και ορεινή Κύπρο!
Είναι προφανές ότι η ανατροπή της πολιτικής του ενιαίου αμυντικού χώρου και η πλήρης ευθυγράμμιση με την Αμερικανική πολιτική για μια νέα δυναμική δήθεν προώθηση της Ελληνο-Τουρκικής προσεγγίσεως και «φιλίας» με άλλοθι την Ευρώπη, άνοιξε τον δρόμο, ως δήθεν μονόδρομο, για πολιτικές τύπου Σχεδίου Ανάν. Η υποτιθέμενη «λύση» του Κυπριακού ως πακέτου, με την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν προέβλεπε την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά της νέας «Ηνωμένης» «Κυπριακής Δημοκρατίας» των δύο συνιστώντων «κρατών» του Σχεδίου Ανάν.
Οι επισημάνσεις και υπενθυμίσεις αυτές είναι χρήσιμες για να ρίξουν φως στα πραγματικά γεγονότα και στα κίνητρα όσων προσπαθούν σήμερα να εκμεταλλευθούν πολιτικά τον θάνατο του Γλαύκου Κληρίδη για να επαναφέρουν και να προωθήσουν πολιτικές τύπου Σχεδίου Ανάν.