Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1
Πολλές ελπίδες είχε στηρίξει η κυβέρνηση της χώρας μας στη χορήγηση δανείων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) η οποία είχε καταρτίσει ειδικό πρόγραμμα δανειοδότησης για ΜμΕ, δηλαδή για επιχειρήσεις που απασχολούν κάτω από 250 εργαζόμενους. Και τούτο γιατί οι ΜμΕ δεν έχουν, λόγω της κρίσεως, πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό. Έτσι στο υπουργείο Ανάπτυξης πίστευαν ότι θα μπορούσαν να στηριχθούν οι ελληνικές ΜμΕ που αποτελούν το 96,6% και η αγορά να τροφοδοτηθεί με ρευστότητα. Έτσι η δανειοδότηση αυτή θα αποτελούσε και ένα σημαντικό αναπτυξιακό μέτρο. Όμως, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στην περίοδο από τον Οκτώβριο του 2012 (που άρχισε να τρέχει το πρόγραμμα) μέχρι τον Μάρτιο του 2013, οι γερμανικές ΜμΕ έλαβαν κατά ποσοστό 85% και οι φιλανδικές κατά ποσοστό 79% το πλήρες ποσό που ζήτησαν, ενώ οι αιτήσεις δανεισμού των ελληνικών ΜμΕ ικανοποιήθηκαν κατά ποσοστό μόνον 25%, που είναι το χαμηλότερο για τις χώρες της Ευρωζώνης. Η περιορισμένη δανειοδότηση δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα. Υπάρχει ακόμη και το σοβαρό πρόβλημα του ύψους του επιτοκίου. Η ΕΤΕπ επιβαρύνει τα χορηγούμενα στις ελληνικές ΜμΕ δάνεια με επιτόκιο 7%, εφόσον αυτά είναι κάτω του 1 (ενός) εκατ. ευρώ και με περίοδο ωρίμανσης κάτω από ένα έτος. Σημειώνουμε πάντως ότι τα δάνεια που χορηγούνται στις επιχειρήσεις των άλλων κρατών – μελών της Ευρωζώνης με τους ίδιους όρους επιβαρύνονται με επιτόκιο 2%, πλην Κύπρου. Ελλάδα και Κύπρος στον Καιάδα. Έτσι μας κατάντησαν.
2
Η Τουρκία στο άμεσο παρελθόν και συγκεκριμένα από το 2000 και μετά, όταν ο Ερντογάν εξεδίωξε το ΔΝΤ και άρχισε να εφαρμόζει μια πετυχημένη αναπτυξιακή πολιτική, κατάφερε να πετύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης (9-10% ετήσια) και να υπολογίζεται σαν μία από τις 20 ποιο πλούσιες χώρες του πλανήτη. Όμως από την αρχή της περασμένης χρονιάς η οικονομία της πήρε τον κατήφορο. Και κατά τη φετινή χρονιά η κρίση έπληξε την γειτονική μας χώρα με ιδιαίτερη σφοδρότητα, όπως άλλωστε και όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας. Έτσι άρχισαν σημαντικές εκροές των ξένων κεφαλαίων και μόνον τον περασμένο Μάιο οι εκροές έφτασαν στο 5,4 δισ. δολάρια. Με αποτέλεσμα το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών να παρουσιάζει τώρα έλλειμμα -7% του ΑΕΠ. Και η οικονομία της Τουρκίας να στηρίζεται στην χρηματοδότηση από την αμερικανική FED, καθώς η δανειοδότηση από την χρηματοπιστωτική αγορά με επιτόκιο 9% διαμορφώνει υψηλό, σχεδόν απαγορευτικό κόστος δανεισμού. Επίσης από τον Μάιο 2013 άρχισε μια σημαντική υποτίμηση της ισοτιμίας της τουρκικής λίρας κατά 10% μέχρι το τέλος του περασμένου μήνα και ο πληθωρισμός φυσικό είναι να ακολουθεί ανάλογη ανοδική πορεία. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των εξελίξεων είναι ότι φθίνουν οι ρυθμοί ανάπτυξης. Το 2012 έκλεισε με αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,8% μόνον, και για φέτος προβλέπεται μηδενική ανάπτυξη. Να γιατί η τουρκική κυβέρνηση αντιμετωπίζει τον δυναμικό ξεσηκωμό του λαού της γειτονικής μας χώρας.
3
Σύμφωνα με δημοσίευμα των «Financial Times» της Τρίτης 29-10-2013, το σύνολο των μη εξυπηρετουμένων δανείων των ελληνικών τραπεζών εκτιμάται ότι φτάνει στο 65 δισ. ευρώ και ίσως τώρα να τα υπερβαίνει. Στα κράτη-μέλη της ΕΕ τα «κόκκινα δάνεια» στο τέλος της περσινής χρονιάς είχαν φτάσει στο 1,1 τρισ. ευρώ, ενώ στις αρχές του 2008 κυμαίνονταν στα 570 δισ., που σημαίνει ότι σε διάστημα πέντε ετών (2008-2012) τα προβληματικά δάνεια στις χώρες της ΕΕ διπλασιάστηκαν. Αυτή η κατάσταση φυσικά είναι μια από τις επιπτώσεις της λιτότητας, που έχει επιβληθεί σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, αφότου έφτασε και εδώ η οικονομική κρίση. Καθόσον αφορά την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι συστημικές ελληνικές τράπεζες με τα «κόκκινα δάνεια» που έχουν φορτωθεί τα πράγματα δεν έχουν ξεκαθαρίσει ακόμη. Ο σχετικός έλεγχος τον οποίον διενεργεί η αμερικανική εταιρεία Black Rock για τη διαπίστωση του βαθμού φερεγγυότητας των δανειακών χαρτοφυλακίων που διαθέτουν οι μεγάλες ελληνικές τράπεζες βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, δεδομένου ότι εκκρεμεί ακόμη ο έλεγχος των εκτός Ελλάδος θυγατρικών. Πάντως μέχρι το τέλος Νοεμβρίου αναμένεται η περάτωση των ελέγχων. Και ο Θεός βοηθός.