Ξανά στο προσκήνιο οι αλλαγές στον τρόπο εκλογής δημάρχων και δημοτικών συμβούλων
Μετά τις δηλώσεις του Γιάννη Μιχελάκη σε τηλεοπτική πρωινή εκπομπή και παρά τις διευκρινίσεις του γενικού γραμματέα του υπουργείου Εσωτερικών, σύμφωνα με τις οποίες, τίποτε δεν είναι οριστικό και απλά μια συζήτηση γίνεται, οι αυτοδιοικητικοί παράγοντες άρχισαν να προετοιμάζονται για τη νέα πραγματικότητα στις εκλογές για δημάρχους και δημοτικούς συμβούλους και να κάνουν τους υπολογισμούς τους για να δουν αν… τους βγαίνουν τα κουκιά! Πέρα απʼ όλα αυτά όμως πολλά στελέχη και παράγοντες της ΤΑ τοποθετήθηκαν στον νέο τρόπο των αυτοδιοικητικών εκλογών και εξέφρασαν πολλές και πολύ ουσιαστικές απόψεις τις οποίες θα πρέπει να λάβει υπόψη του το υπουργείο Εσωτερικών για να αντιμετωπίσει ή να προλάβει πιθανά προβλήματα που θα δημιουργηθούν.
Κατʼ αρχήν όλοι οι παράγοντες της ΤΑ τονίζουν ότι κάθε προσπάθεια για αναλογικότερο εκλογικό σύστημα και πιο αφαλκίδευτη έκφραση της λαϊκής βούλησης είναι ευπρόσδεκτη και επαινετή. Από εκεί και πέρα όμως χρειάζεται πρόβλεψη για πολλές άλλες παραμέτρους, όπως:
1) Σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν, θα υπάρχει ένας κατάλογος με υποψήφιους δημάρχους και ένας με υποψήφιους συμβούλους. Ποιοι θα έχουν δικαίωμα να εκτεθούν ως υποψήφιοι δήμαρχοι και ποιοι ως υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι; Γιατί σίγουρα θα πρέπει να υπάρχει ένα ανώτατο όριο υποψηφίων. Δεν μπορεί να υπάρχουν π.χ. 30 υποψήφιοι δήμαρχοι στον Πειραιά και… 1.000 υποψήφιοι σύμβουλοι. Ποια θα είναι τα κριτήρια των υποψηφίων για την κάθε περίπτωση;
2) Η εκλογή των συμβούλων θα γίνεται με βάση την εκλογή δημάρχου ή με βάση τη σειρά εκλογής των υποψηφίων συμβούλων; Γιατί, όπως ακούστηκε, ο κάθε υποψήφιος δήμαρχος θα… κατεβάσει υποψήφιους συμβούλους. Οι σύμβουλοι πώς θα εκλεγούν; Αν π.χ. στον Πειραιά, όπου εκλέγονται 49 σύμβουλοι, εκλεγεί δήμαρχος ο Α θα εκλέξει 29 υποψήφιους από τον συνδυασμό του και μετά με σειρά εκλογής των συνδυασμών οι υπόλοιποι, ή θα εκλεγούν οι 49 πρώτοι σε σταυρούς από τη γενική λίστα; Γιατί αν εκλεγούν οι 49 πρώτοι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο ο δήμαρχος να μην ελέγχει το δημοτικό συμβούλιο και να μη μπορεί να «περάσει» τίποτα! Αν πάλι η εκλογή συμβούλων γίνει με βάση τους πρωτεύοντες από τον κάθε συνδυασμό θα υπάρχει η περίπτωση ένας καταξιωμένος και γενικά αποδεκτός υποψήφιος να πάρει π.χ. 5.000 σταυρούς και να βγει μεταξύ των πρώτων από τη λίστα των υποψηφίων αλλά ο συνδυασμός στον οποίο ανήκει να εκλέξει έναν σύμβουλο και να μην εκλεγεί, γιατί θα εκλεγεί ο επικεφαλής, ενώ θα εκλεγούν σύμβουλοι ακόμα και με 300 σταυρούς του συνδυασμού από τον οποίο θα προέρχεται ο δήμαρχος. Από τη μία θα ελλοχεύει ο κίνδυνος της ακυβερνησίας και από την άλλη της αδικίας και της φαλκίδευσης της λαϊκής βούλησης.
3) Ο σημερινός Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων προβλέπει ότι οι αντιδήμαρχοι προέρχονται από τον πλειοψηφούντα συνδυασμό. Αυτό θα ισχύει και με το νέο σύστημα;
Να σημειώσουμε, τέλος, ότι όλοι οι αντιδήμαρχοι στους δήμους με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων θα είναι έμμισθοι. Και μάλιστα θα πάρουν, όσοι ήταν μέχρι τώρα άμισθοι, αναδρομικά όλα τα χρήματα των μηνών από τον Ιανουάριο του 2013 μέχρι σήμερα. Στον Πειραιά τρεις ήταν οι άμισθοι αντιδήμαρχοι (από τους 8 συνολικά) και τώρα θα πληρώνονται κανονικά. Για να γυρίσουμε, όμως, στον νόμο για τις εκλογές στην ΤΑ, που κυοφορείται, να πούμε ότι υπάρχουν και οι αντίθετες απόψεις. Που λένε, συγκεκριμένα, πως αν δεν διασφαλιστεί η πλειοψηφία των συμβούλων να προέρχεται από τον συνδυασμό του δημάρχου, ο δήμαρχος για να μπορέσει να διοικήσει θα πρέπει να κάνει συναλλαγή με κάποιους δημοτικούς συμβούλους και να είναι εσαεί «όμηρός» τους. Κάποιοι υποστηρίζουν πως αν ισχύσει κάτι τέτοιο, που ισχύει σʼ όλη την Ευρώπη, θα οδηγηθούμε υποχρεωτικά σε ευρύτερες συναινέσεις και θα πάψει ο δήμαρχος να είναι «ηγεμών» στον κάθε δήμο. Οπότε θα εκμηδενιστούν οι περιπτώσεις ατασθαλιών και σκανδάλων αφού δεν θα υπάρχει πλέον η πλειοψηφία που θα «καλύπτει» τα πάντα και η… σιωπή των αμνών που αν δεν υποταχθούν θα βρεθούν έξω από το μαντρί…
Σίγουρα ο «γρίφος» για το υπουργείο Εσωτερικών είναι μεγάλος και δύσκολος. Αλλά και η πρόκληση είναι τεράστια, αφού η αλλαγή αυτή στην εκλογή αιρετών στην ΤΑ θα μείνει στην Ιστορία. Ας ελπίσουμε οι τελικές ρυθμίσεις να είναι οι καλύτερες δυνατές.