Ο δυτικός πολιτισμός εισβάλλει στην Αραβική Άνοιξη

Με μονάρχη ή χωρίς, αρκεί αυτός να έχει μάλλον διακοσμητικό και εμβληματικό ρόλο. Όλος ο άλλος κόσμος, στη συντριπτική του πλειοψηφία σε Αφρική και Ασία, δεν καίγεται καν για να μάθει (όχι να αποκτήσει) τι είναι η δημοκρατία. Πολυκομματική ή λιγότερο, αστική ή ημιαστική, με εκλογές κάθε τέσσερα ή πέντε χρόνια, του είναι απολύτως άγνωστη ή και αδιάφορη.

Το πρόβλημα είναι ότι η Δύση πιστεύει βαθύτατα ότι το πολίτευμα που εκείνη εγκρίνει ως ορθό, αποδεκτό, ευπρεπές και προχωρημένο (η δημοκρατία που περιγράψαμε δηλαδή) πρέπει να αποκτηθεί από όλους τους άλλους προκειμένου αυτοί οι άλλοι να αποκτήσουν πολιτισμό.

Το γεγονός ότι κάθε χώρα ή και ήπειρος έχει τον δικό της πολιτισμό αφήνει τη Δύση απολύτως αδιάφορη: Πολιτισμός είναι αυτό που εμείς εννοούμε και τίποτε άλλο. Τους κατά τόπους πολιτισμούς τους θεωρούν γραφικές τοπικές εκφάνσεις, χρήσιμες εκδηλώσεις για δυτικούς τουρίστες για να περάσουν καλά τις διακοπές τους. Η αντίληψη αυτή, εκτεταμένη στις ιστορικά αποικιοκρατικές χώρες και κυρίως στην Αγγλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, αλλά και τη Γαλλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, περιέχει αβίαστα τη λογική των επεμβάσεων εκεί που εκτιμάται ότι κάτι διακυβεύεται για τα παραδοσιακά δυτικά συμφέροντα. Άλλωστε οι αποικιοκρατικές χώρες και η νέα δύναμη (μετά το 1850) των Ηνωμένων Πολιτειών ποτέ δεν αναγνώρισαν στους ντόπιους το δικαίωμα να αποφασίζουν εκείνοι για το είδος της ζωής, της ανάπτυξης, του πολιτεύματος, της θρησκείας που τους πάει και θέλουν. Στις περιπτώσεις που παραχώρησαν ανεξαρτησία στις υπό κατοχή χώρες της Αφρικής και της Ασίας (ανάμεσά τους σημαντικότατες σήμερα χώρες για τον διεθνή πλούτο, την ανάπτυξη και την ισορροπία, όπως η Ινδία, η Βραζιλία, η Νότιος Αφρική, η Ινδονησία, το Βιετνάμ) είτε αναγκάστηκαν λόγω σημαντικών εξεγέρσεων είτε διαφοροποίησαν τα στρατηγικά τους συμφέροντα και κάποιες κτήσεις πέρασαν σε δεύτερη μοίρα.

Η Αραβική Άνοιξη λοιπόν είναι καλή μόνο αν εξελίσσεται στη βάση των δυτικών προβλέψεων και επιθυμιών. Είναι κακή αν περιέχει αναπάντεχες εξελίξεις, αν φέρνει στο προσκήνιο δυνάμεις που δεν ελέγχει το δυτικό κατεστημένο μπλοκ διεθνούς εξουσίας, και ασφαλώς αν είναι κακή πρέπει να κατασταλεί. Και να εξαφανιστεί.

Σε αρκετές αραβικές χώρες η Άνοιξη δεν προχώρησε διότι δεν βρήκε λαϊκό υπόβαθρο και υποστήριξη πλατιών στρωμάτων.

Στην Αίγυπτο μπερδεύτηκαν τα πράγματα: Μπερδεύτηκαν και οι ίδιοι οι Δυτικοί αναφορικά με το ποιος είναι καλή λύση για την αυριανή εικόνα της Αιγύπτου. Ο ακραία δυτικός Ελ Μπαραντέϊ, ο ήπιος ισλαμιστής Μόρσι ή μεταβατικός εκπρόσωπος του στρατού που θα έχει και κάποιο λαϊκό προφίλ; Δύσκολα πράγματα. Ο Στρατός που όντως στην Αίγυπτο (και σε άλλες χώρες) δεν είναι ταυτισμένος με παραδοσιακές χούντες και πραξικοπήματα, έχαιρε σεβασμού και εκτίμησης από τη μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου. Όμως μέσα στην όλη ταραχή αποδείχτηκε ανεπαρκής για να δώσει μια καλή πολιτική λύση, λύση χωρίς αίμα, νεκρούς και βία. Οι δυτικοί εξουσιαστές θα επιθυμούσαν μια ήσυχη κοινοβουλευτική Αίγυπτο με εκλογές τύπου Αγγλίας, Σουηδίας, ΗΠΑ, Ιταλίας κ.λπ. όπου πότε θα κέρδιζε ο ένας, πότε ο άλλος από δύο κυρίως μεγάλα κόμματα που θα εναλλάσσονταν στην εξουσία με μικρότερους συμμάχους. Ε, κι αν δεν τα κατάφερναν σε πρώτη φάση θα ξαναγύριζαν στον (άρτι αποφυλακισθέντα) Μουμπάρακ ως μεταβατική λύση, που όμως γέρασε και ανάλογο διάδοχο δεν μοιάζει να έχει. Γνωστά και ωραία πράγματα δηλαδή. Έλα όμως που δεν βγήκε.

Στη Συρία ακόμα χειρότερα. Δεν μπόρεσε το δυτικό μπλοκ εξουσίας να αποφασίσει εγκαίρως αν θέλει στην εξουσία το καθεστώς Άσαντ ή προτιμά να ρίξει τη χώρα σε μια -προσωρινή ήλπιζαν- κόλαση, με ισλαμιστές και φατρίες κάθε είδους που θα μάχονταν για την εξουσία εξοντώνοντας φυλές, πόλεις, κατοίκους. Άφησαν τα πράγματα να εξελιχθούν ως τη χρήση χημικών όπλων και τώρα καλούνται να βομβαρδίσουν απρόσωπα (με την έννοια του «μη στόχου») ούτε το καθεστώς Άσαντ ούτε τους αντάρτες: Θα ρίξουμε τους πυραύλους, θα το κάνουμε κόλαση κι όπου βγει. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση η Δύση αγνοεί αλαζονικά το γεγονός ότι ήδη γίνεται κόλαση στη Συρία και πιστεύει ότι «η δική μου κόλαση θα είναι καλύτερη» μια και θα επιβάλει λύση (στην κυριολεξία) από τα πάνω. Η όποια λύση μεθοδεύεται περιέχει πλήρως τη δυτική αλαζονεία της επιβολής ενός συγκεκριμένου πολιτικού και πολιτισμικού μοντέλου. Γι’ αυτό και είναι διαβλητή, ακόμα κι αν μοιάζει να έχει διάρκεια.