Η αναμενόμενη δυτική επέμβαση στη Συρία
Δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα ότι τα χημικά όπλα χρησιμοποιήθηκαν από τον Συριακό στρατό. Ο τελευταίος είχε κατά το πρόσφατο διάστημα το πλεονέκτημα. Επιπλέον, γιατί θα τα χρησιμοποιούσε εναντίον αμάχων, παιδιών κυρίως και γυναικών, και όχι κατά στρατιωτικών στόχων;
Αντιθέτως, με βάση την αρχή του ρωμαϊκού δικαίου ποιον ωφελεί το έγκλημα, οι αντάρτες αντίπαλοι του καθεστώτος είχαν κάθε λόγο να επενδύσουν στη χρήση χημικών όπλων; Ο Αμερικανός Πρόεδρος είχε θέσει ως κόκκινη γραμμή τη χρήση χημικών όπλων ως τον παράγοντα που θα προκαλούσε τη δυναμική επέμβαση των ΗΠΑ.
Δεν έχουν ακόμη κατατεθεί για καμιά πλευρά αποδεικτικά στοιχεία. Από την Αμερικανική πλευρά παρέχεται ανεπισήμως η πληροφορία ότι, με βάση τηλεφωνικές υποκλοπές των μυστικών υπηρεσιών, ενοχοποιείται ο Συριακός στρατός για τη χρήση χημικών. Με βάση άλλες πληροφορίες, που παρέχονται από εφημερίδες του Λιβάνου, τα χημικά χρησιμοποιήθηκαν από τους αντάρτες και παρασκευάσθηκαν με συνενοχή, των Τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, σε μυστικό εργαστήριο στην Τουρκία.
Η Τουρκία είναι από τους πρώτους υπόπτους. Η εξέλιξη των γεγονότων στη Συρία διέψευσε τις προσδοκίες και τους σχεδιασμούς της. Η Άγκυρα προσβλέπει τώρα σε Δυτική στρατιωτική επέμβαση για την αλλαγή των συσχετισμών επί του εδάφους.
Η σχεδιαζόμενη επέμβαση στη Συρία προβάλλει, μετά την καταγγελλόμενη χρήση χημικών, υψηλό ανθρωπιστικό πρόσχημα και προετοιμάζει το έδαφος για τη δαιμονοποίηση του Άσαντ και την παρουσίασή του ως εγκληματία κατά της ανθρωπότητας, που πρέπει να παραπεμφθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Όλοι όμως γνωρίζουν ότι η πραγματικότητα είναι άλλη, όπως ήταν και στο προηγούμενο του Ιράκ, όπου δεν ανευρέθηκαν ποτέ τα καταγγελλόμενα όπλα μαζικής καταστροφής γιατί απλώς δεν υπήρχαν.
Είναι παράδοξο στην περίπτωση της Συρίας να πρωτοστατούν απροκάλυπτα ξένες χώρες στον εμφύλιο πόλεμο και οι ξένοι μαχητές να είναι πολύ περισσότεροι από τους Σύριους. Πολύ περισσότερο ακόμη, να παρουσιάζονται ως υπέρμαχοι δημοκρατικής αλλαγής οι άκρως συντηρητικές χώρες του Κόλπου, Κατάρ και Σαουδική Αραβία, σε συνεργασία με την Τουρκία και ακραίες Ισλαμιστικές οργανώσεις, όπως η Αλ Κάιντα και το παρακλάδι της η Αλ Νούσρα, που στοχοποιούν ιδιαίτερα τους χριστιανούς στη Συρία.
Για να καθησυχασθεί η κοινή γνώμη των ΗΠΑ, όπως επίσης της Μ. Βρετανίας και της Γαλλίας, η προετοιμαζόμενη επιχείρηση παρουσιάζεται ως «χειρουργική» και «ολιγοήμερη». Προφανώς, ο τύπος της μελετώμενης επεμβάσεως, εξαπόλυση πυραύλων εξ αποστάσεως και επιλεκτικοί βομβαρδισμοί ακριβείας, δεν έχει ανάγκη από πολύ χρόνο. Υποτίθεται ότι οι αντικαθεστωτικοί αντάρτες θα εκμεταλλευθούν τα στρατηγικά πλήγματα κατά της πολεμικής μηχανής και των υποδομών του καθεστώτος για να περάσουν στην αντεπίθεση. Είναι βέβαιο ότι θα υποβοηθηθούν σ’ αυτό από ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ και των άλλων χωρών, περιλαμβανομένης της Τουρκίας. Η τελευταία διατηρεί ήδη δυνάμεις επί του εδάφους και εντείνει τον ρόλο της ως ενδιάμεσης χώρας για τον εξοπλισμό και τον ανεφοδιασμό των ανταρτών. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, παραδόθηκαν προσφάτως στους αντάρτες μέσω των τουρκικών συνόρων 400 τόνοι όπλα και πυρομαχικά, περιλαμβανομένων φορητών αντιαρματικών και αντιαεροπορικών πυραύλων.
Ποια θα είναι η αντίδραση των συμμάχων του Άσαντ και ποιες οι συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή από τη μελετώμενη επέμβαση; Η Ρωσία κατέστησε σαφές, όπως αναμενόταν άλλωστε, ότι δεν έχει πρόθεση να εμπλακεί σε πόλεμο με οποιονδήποτε. Αυτό δεν σημαίνει ότι παραμένει αδιάφορη. Θα προσπαθήσει να διαφυλάξει όσο μπορεί τα γεωπολιτικά και τα στρατηγικά της συμφέροντα, χωρίς να φθάσει στα άκρα, που θα δημιουργούσαν κίνδυνο ευρύτερης διεθνούς συγκρούσεως. Είναι πολύ πιθανόν οι ΗΠΑ να λάβουν υπʼ όψιν την ευαίσθητη θέση της Ρωσίας και να αποφύγουν ενέργειες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ή να ταπεινώσουν τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ γνωρίζουν ότι η σημερινή Ρωσία του Πούτιν δεν είναι η Ρωσία του Γιέλτσιν της εποχής της επεμβάσεως του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία. Στο πνεύμα αυτό, οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να δώσουν, παρασκηνιακά, στη Ρωσία διαβεβαιώσεις για τον περιορισμένο χαρακτήρα της Αμερικανικής επεμβάσεως στη Συρία και για ανοχή ορισμένων συμφερόντων της Ρωσίας.
Σε ό,τι αφορά το Ιράν, η αντίδρασή του θα είναι πιο έντονη. Δεν θα φθάσει όμως στα άκρα γιατί γνωρίζει ότι η Συρία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα και για πλήγματα κατά του ιδίου, όπως πολλοί θα ήθελαν. Το Ιράν θα ενισχύσει όπως μπορεί τη Συρία, δίνοντας έμφαση στον πόλεμο επί του εδάφους. Το Ιράκ, η Σιιτική κυβέρνηση του οποίου αντιμετωπίζει εσωτερικό πόλεμο, τρομοκρατικού τύπου, από τους Σουνίτες του Ιράκ, που υποστηρίζονται από τη Σαουδική Αραβία, θα επιτρέψει σιωπηρά τη χρησιμοποίηση του εδάφους του για την ενίσχυση της Συρίας και την αποστολή Σιιτών εθελοντών.
Ο Λίβανος κινδυνεύει να βυθισθεί σε νέο εμφύλιο πόλεμο μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών. Το Ισραήλ δεν έχει ιδιαίτερους λόγους να επιδιώκει την ανατροπή του Άσαντ. Συμπλέει στην εκστρατεία εναντίον του, στοχεύοντας κυρίως στην απομόνωση και αποδυνάμωση της Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Εάν επικρατήσει ένα ελεγχόμενο Σουνιτικό καθεστώς στη Συρία, θα είναι εχθρικό προς τη Χεζμπολάχ και δεν θα αποτελεί συνδετικό κρίκο και αγωγό προς το Ιράν.
Το πρόβλημα όμως για τον συνασπισμό κατά του Άσαντ είναι η παρουσία και η ισχύς των ακραίων ισλαμιστικών οργανώσεων στη Συρία και η ουσιαστική απουσία συγκεκριμένου πολιτικού σχεδίου για μια διάδοχη κατάσταση.
Οι εξελίξεις μπορούν να μην αποδειχθούν και τόσο θετικές, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα, και για την Άγκυρα, που πρωτοστατεί για τη Δυτική στρατιωτική επέμβαση. Είναι ήδη γεγονός στη Συρία μια δεύτερη αυτόνομη Κουρδική περιοχή. Είναι δύσκολο για την Άγκυρα να την εξαλείψει σε οποιαδήποτε περίπτωση.
Η στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ και των συμμάχων τους δεν θα λύσει το πρόβλημα της Συρίας. Θα μεγαλώσει την τραγωδία του Συριακού λαού, τον κίνδυνο τριχοτομήσεως της χώρας και τον κίνδυνο μεγαλύτερης αναφλέξεως σε ολόκληρη την περιοχή.