Γίνεται του… γενόσημου!

Να θυμίσουμε ότι για κάθε νέο φάρμακο που βγαίνει στην κυκλοφορία υπάρχει ένα χρονικό διάστημα προστασίας της πατέντας του, κατά το οποίο δεν μπορεί κανένας να το αντιγράψει. Δηλαδή δεν μπορεί να βγει κανένα άλλο φάρμακο με την ίδια δραστική ουσία.

Στο διάστημα αυτό η ιδιοκτήτρια εταιρεία πετυχαίνει συνήθως και υψηλή τιμή για τη διάθεση του στην αγορά. Όταν περάσει το διάστημα της «προστασίας» του μπορούν να κυκλοφορήσουν φάρμακα, τα οποία έχουν αντιγράψει την χημική του σύνθεση και με χαμηλότερη τιμή αγοράς.

Αυτά είναι τα λεγόμενα γενόσημα ή αντίγραφα φάρμακα.

Στην Ελλάδα γενόσημα φάρμακα παράγουν εδώ και πάρα πολλά χρόνια όλες οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, οι οποίες συμπληρώνοντας ίσως και κάποια άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά στα προϊόντα τους και με δικό τους brand name (ονομασία προϊόντος) έχουν καταφέρει να κερδίσουν την αποδοχή και την εμπιστοσύνη γιατρών και ασθενών τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό.

Ωστόσο στη χώρα μας κυκλοφορούν εισαγόμενα γενόσημα από χώρες της Ευρώπης, ΗΠΑ, κ.λπ., αλλά και από ασιατικές χώρες. Ειδικά τα τελευταία είναι τα φθηνότερα της αγοράς και αν και διαθέτουν τη δραστική ουσία των πρωτοτύπων, εν τούτοις ολόκληρη η χημική τους σύνθεση δεν παρέχει την ίδια ασφάλεια και θεραπεία για τους ασθενείς. Μάλιστα πολλά από αυτά δεν έχουν την έγκριση επίσημων φορέων, ενώ και ο δικός μας ΕΟΦ δεν διαθέτει πάντα το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό προκειμένου να προβαίνει σε ολοκληρωμένους ελέγχους πριν δώσει άδεια για την κυκλοφορία τους.

Μέχρι τώρα στη χώρα μας κανένας δεν είχε κοιτάξει στην ετικέτα του φαρμάκου αν αυτό ήταν γενόσημο ή πρωτότυπο. Όλοι ακολουθούσαν και εμπιστεύονταν τη θεραπεία που τους είχε συστήσει ο γιατρός τους και αν είχαν κάποιες παρενέργειες το επεσήμαναν σʼ αυτόν. Ξαφνικά το υπουργείο Υγείας και ο ΕΟΦ ακολουθώντας τις εντολές της «τρόικας» θέλησαν να επιβάλουν ως πρώτη επιλογή θεραπείας για τους ασθενείς τα γενόσημα, όχι όμως οποιαδήποτε, αλλά ειδικά αυτά που είχαν τη χαμηλότερη τιμή. Και για να το πετύχουν έθεσαν το δίλημμα στους ασθενείς (οι περισσότεροι των οποίων δεν μπορούν να διαθέσουν πλέον μεγάλα ποσά για την υγεία στους): «ή προμηθεύεστε το φθηνότερο γενόσημο με π.χ. 1 ευρώ συμμετοχή ή αγοράζετε το πρωτότυπο ή όποιο άλλο γενόσημο και πληρώνετε την επιπλέον διαφορά που προκύπτει από το φθηνότερο». Μέχρι τώρα τη διαφορά αυτή της αξίας του φαρμάκου από το φθηνότερο στο ακριβότερο μοιράζονταν κατά 50% ο ασθενής και το ασφαλιστικό ταμείο. Έχει ζητηθεί όμως η έγκριση της «τρόικας» για να μειωθεί η συμμετοχή του Ταμείου στο 25% οπότε ο ασθενής θα πληρώνει το 75%. Άρα το ποιοτικό φάρμακο καθίσταται πιο ακριβό.

Επειδή καθοριστικός παράγοντας για να πετύχει το μέτρο είναι οι γιατροί, ο ΕΟΠΥΥ με τελευταία του αρκετά αυστηρή εγκύκλιο επισημαίνει την υποχρέωση που έχουν οι γιατροί να συνταγογραφούν με βάση τη διεθνή ονομασία της δραστικής ουσίας. Εξαιρούνται από την υποχρέωση συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία μόνο πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις φαρμάκων ή ασθενειών, η δε συνταγογράφηση με χρήση εμπορικού ονόματος δεν μπορεί να υπερβαίνει το 15% της αξίας της συνολικής σνταγογράφησης του κάθε ιατρού στη διάρκεια του έτους.

Απειλές από την πλευρά του εκτόξευσε και ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «γιατρός που θα συνεχίσει να συνταγογραφεί εμπορική ονομασία, θα βγαίνει από το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης».

Μάλιστα ο κ. Γεωργιάδης για να ισχυροποιήσει τη θέση του περί της μεγάλης χρήσης των γενοσήμων στις χώρες της ΕΕ χρησιμοποίησε –όπως μας επισήμαναν στελέχη της φαρμακευτικής αγοράς- και ψευδή στοιχεία. Ανέφερε δηλαδή ότι στη Σουηδία το ποσοστό χρήσης των γενοσήμων είναι 75%, ενώ στην πραγματικότητα είναι 15%, πολύ κάτω δηλαδή και από αυτό της χώρας μας που είναι 18%.

Επειδή όμως η τακτική «του διαίρει και βασίλευε» έχει φανεί πολλές φορές χρήσιμη στην πολιτική εξουσία, το υπουργείο Υγείας προσπαθεί να κάνει συμμάχους του τους φαρμακοποιούς. Έτσι, λοιπόν, δίνονται κίνητρα στους φαρμακοποιούς για τη χορήγηση γενοσήμων φαρμάκων. Για κάθε γενόσημο που θα πωλούν δεν θα πληρώνουν rebate (ποσοστιαία επιστροφή επί των πωλήσεων), ενώ σε όποιο φαρμακείο πιαστεί ο στόχος της διάθεσης των γενοσήμων στο 60%, θα καταργείται για το συγκεκριμένο φαρμακείο όλο το rebate όλων των φαρμάκων για το συγκεκριμένο μήνα.

Παρόλα αυτά στις απειλές ΕΟΠΥΥ και του υπουργού αντιστέκονται σθεναρά οι Ιατρικοί Σύλλογοι της χώρας, οι οποίοι συστήνουν στα μέλη τους να συνεχίσουν να υποδεικνύουν στους ασθενείς τους τη φαρμακευτική θεραπεία με την εμπορική ονομασία και να το αναγράφουν σε ειδικό χώρο στη συνταγή προκειμένου να μην έχουν καμιά ιατρική ευθύνη σε περίπτωση παρενεργειών από αμφίβολης ποιότητας γενόσημα φάρμακα.

Ειδικότερα ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ) με ανακοίνωση του ζητά την ανάκληση της Εγκυκλίου του ΕΟΠΥΥ με την οποία αφαιρείται το δικαίωμα συνταγογράφησης του ιατρού για ασφαλισμένους του Οργανισμού, στην περίπτωση που αναγραφεί η εμπορική ονομασία του φαρμάκου στο βιβλιάριο του ασθενούς, τονίζοντας ότι «ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος θεωρεί ότι η ιατρική ευθύνη εκχωρείται σε πρόσωπα αναρμόδια να λάβουν αποφάσεις για τη θεραπεία των ασθενών, με ό,τι αυτό σημαίνει για τη δημόσια υγεία. Η υποκρισία έχει και τα όριά της, απʼ όπου κι αν προέρχεται και οι αντιφατικές οδηγίες από το υπουργείο Υγείας και τη διοίκηση του ΕΟΠΥΥ θα πρέπει να τελειώσουν, γιατί είναι σε βάρος της υγείας των πολιτών».

«Ως ιατροί δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να θυσιάσει έμμεσα ή άμεσα ανθρώπινες ζωές στο βωμό του Μνημονίου», επισημαίνεται στην ανακοίνωση του ΠΙΣ και καταλήγει καλώντας τους ιατρούς – μέλη του «να συνεχίσουν να αναγράφουν παράλληλα με τη δραστική και την εμπορική ονομασία του φαρμάκου στο οποίο έχουν εμπιστοσύνη, τόσο στα σχόλια της συνταγής, όσο και στο βιβλιάριο του ασθενή. Η συνιστώμενη αγωγή, όπως ο νόμος ορίζει, είναι έργο αποκλειστικά του ιατρού, διότι οι ιατροί έχουν την αποκλειστική ευθύνη της περίθαλψης των ασθενών».

Στο μεταξύ αντίθετη με την θέση του ΕΟΠΥΥ για το θέμα της δραστικής ουσίας είναι και Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), η οποία υποστηρίζει αναλυτικά τα εξής:

>> Το μέτρο της υποχρεωτικής συνταγογράφησης με δραστική ουσία σε συνδυασμό με την υποχρεωτική αντικατάσταση στο φαρμακείο με το φθηνότερο της ίδιας δραστικής, αποτελεί επιλογή με καταστροφικά αποτελέσματα για την προστασία της δημόσιας υγείας, τη συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης και την ανάπτυξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας.

>> Συγκεκριμένα, η εφαρμογή του μέτρου συνεπάγεται:

• Την αθρόα εισαγωγή αμφιβόλου ποιότητας φαρμακευτικών προϊόντων, γεγονός που θέτει σε σκληρή δοκιμασία τους μηχανισμούς προστασίας της δημόσιας υγείας. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η υποστελέχωση του ΕΟΦ τουλάχιστον κατά 40% κατά την τελευταία διετία.

• Την αύξηση της δαπάνης σε μέσο ορίζοντα, ως αποτέλεσμα της αδυναμίας ελέγχου της συνταγογράφησης και της υποκατάστασης των παλαιών φθηνών φαρμάκων από νέα ακριβότερα εισαγόμενα.

• Τη διάλυση της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας και την ταυτόχρονη δημιουργία μονοπωλίου εισαγομένων φαρμάκων, την ίδια στιγμή που το έλλειμμα του ισοζυγίου εμπορικών συναλλαγών για τα φάρμακα διαμορφώνεται σε 3 δισ. ? ετησίως.

>> Ο συνδυασμός της υποχρεωτικής συνταγογράφησης με δραστική με την υποχρεωτική χορήγηση από τον φαρμακοποιό του φθηνότερου σκευάσματος, αποτελεί αδόκιμο συνδυασμό που εκτός των άλλων, οδηγεί τους Έλληνες ασθενείς -και ιδιαίτερα τους χρονίως πάσχοντες-, να πληρώνουν από την τσέπη τους προκειμένου να εξασφαλίσουν τη συνέχεια της θεραπείας τους.

Για να διαφοροποιήσει την ποιότητα των προϊόντων της από τα εισαγόμενα γενόσημα η ΠΕΦ ξεκινάει από αυτό τον μήνα εκστρατεία ενημέρωσης τονίζοντας ότι τα ελληνικά φάρμακα είναι αποτελεσματικά και αξιόπιστα, ποιοτικά και ασφαλή, δοκιμασμένα και αναγνωρισμένα διεθνώς, υψηλής τεχνολογίας, προσιτά στην τιμή, ενώ παράλληλα με τη χρήση των ελληνικών γενοσήμων φαρμάκων στηρίζεται η εθνική μας οικονομία και ανάπτυξη. Οι Έλληνες ασθενείς πάντως καλό είναι, εάν επιλέξουν να αγοράσουν φάρμακο διαφορετικό από αυτό που θα τους έχει υποδείξει ο θεράπων ιατρός τους, να τον ενημερώσουν, γιατί η δοσολογία από φάρμακο σε φάρμακο (ακόμα και με την ίδια δραστική ουσία) διαφέρει και μπορεί να τους προκαλέσει παρενέργειες. Αυτό βέβαια συνεπάγεται νέο ραντεβού με τον γιατρό, ίσως κάποια πληρωμή της επίσκεψης και σε τελική ανάλυση ένα νέο κύκλο ταλαιπωρίας για τον ασθενή μέχρι τη στιγμή που θα πιει τα χάπια του!..

ΑΡΗΣ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗΣ