«Τζάμπα μάγκες» και «τζάμπα κορόιδα»
Η πηγή της κακοδαιμονίας του τόπου είναι η φοροδιαφυγή. Όχι ότι δεν υπάρχουν και άλλες παράμετροι αυτής της κακοδαιμονίας (κακοδιαχείριση, διαφθορά, διαπλοκή, ανορθολογική αξιολόγηση δαπανών κλπ), αλλά το φαινόμενο της φοροδιαφυγής είναι το μεγαλύτερο και δημιουργεί το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας. Ένα πρόβλημα που είναι ανάλογο με την έκταση και το βάθος της φοροδιαφυγής.
Παρακολουθούμε τα πρόσφατα αποτελέσματα του ΣΔΟΕ και με λύπη διαπιστώνουμε τα υψηλά ποσοστά φοροδιαφυγής στους διάφορους νομούς. Δίνουν την εντύπωση ότι ανταγωνίζονται ποιος νομός θα βγει πρώτος για την κατάκτηση του κότινου της ντροπής.
*
Έχει σκεφτεί κανείς, πόσες συναλλαγές μικρής, μεσαίας και μεγάλης κλίμακας γίνονται σε κάθε στιγμή που περνάει, από την Ορεστιάδα μέχρι τη Γαύδο και από τους Οθωνούς μέχρι το Καστελόριζο, χωρίς να εκδίδονται αποδείξεις; Έχει αναλογιστεί κανείς, πόσα δισεκατομμύρια ευρώ χάνονται για το δημόσιο στη χοάνη της φοροδιαφυγής;
Η προσωπική εμπειρία του καθενός από εμάς, μπορεί να αποτελέσει κατά κάποιον τρόπο και το μέτρο υπολογισμού των απωλειών των φορολογικών εσόδων. Έχω γίνει δυσάρεστος σε πολλούς από όσους συναλλάσσομαι απαιτώντας την έκδοση απόδειξης. Πολλά τα παραδείγματα. Ενδεικτικά αναφέρω:
α) Μεγαλογιατρός του Κολωνακίου τον οποίο επισκέφτηκα, δίνοντάς του την αμοιβή της επίσκεψης, με ρώτησε ανερυθρίαστα: «Θα χρειαστείτε απόδειξη κ. πρόεδρε;» «Βεβαίως κ. καθηγητά», ήταν σε έντονο ύφος, η απάντησή μου. Και με παρέπεμψε στη γραμματέα του για τα περεταίρω.
β) Καταστηματάρχης, παλαιός «σύντροφος» τρομάρα του (!), του οποίου ήμουν πελάτης, όταν του ζήτησα απόδειξη είχε το θράσος να μου πει: «Βρε Παναγιώτη αποδείξεις και μεταξύ μας;»
*
Είναι γνωστό ότι η μη απόδοση του Φ.Π.Α. στο δημόσιο ταμείο από εκείνον που το εισπράττει για λογαριασμό του κράτους, είναι κατά το νόμο κλοπή δημοσίου εσόδου. Το καρπώνεται χωρίς να του ανήκει. Και αυτή η απώλεια εσόδων χωρίς την έκδοση αποδείξεων, είναι η μεγάλη τρύπα της φοροδιαφυγής, η οποία καταβροχθίζει εκατομμύρια ευρώ σε ημερήσια βάση.
Για την καταπολέμηση του φαινομένου δεν αρκούν ο έλεγχος και τα πρόστιμα. Χρειάζεται να αποκτήσει φορολογική συνείδηση ο πολίτης-καταναλωτής. Και φορολογική συνείδηση θα αποκτήσει, όταν κατανοήσει την σημασία του φόρου, ότι δηλαδή, ο φόρος καταβάλλεται στο κράτος για την ικανοποίηση κοινωνικών αναγκών του πολίτη. Τώρα, το κατά πόσον αυτός ο φόρος, διοχετεύεται προς εξυπηρέτηση αυτών των αναγκών, είναι ένα άλλο μείζον θέμα.
Αλλά για να επανέλθουμε στο θέμα: στην απάθεια και την αδιαφορία του πολίτη-καταναλωτή ανήκει ένα μέρος της ευθύνης, ο οποίος , όπως αξιώνει να παίρνει τα ρέστα, έτσι πρέπει να αξιώνει να παίρνει και την απόδειξη. Και να γνωρίζει, ότι η απόδειξη έχει μεγαλύτερη αξία από τα όποια ρέστα. Να γνωρίζει επίσης, ότι εκείνος που δεν εκδίδει απόδειξη κλέβει και το κράτος και τον ίδιο τον καταναλωτή-πολίτη. Τον δεύτερο, όχι μόνο τον κλέβει, αλλά τον κάνει συνένοχο και συνεργό της κλοπής, συναυτουργό της παρανομίας και ακούσιο συμμέτοχο της κοινωνικής ανηθικότητας.
Το ζήτημα όμως, έχει και μια άλλη διάσταση, η οποία υπονομεύει τον επαγγελματικό ανταγωνισμό. Ο επαγγελματίας που δεν χορηγεί απόδειξη, λειτουργεί εις βάρος του συναδέλφου του που εκδίδει απόδειξη. Και εδώ η ευθύνη ανήκει στις συνδικαλιστικές οργανώσεις και στα επιμελητήρια των εμπόρων και των επαγγελματιών, οι οποίες οφείλουν να προστατεύσουν εκείνους που συμμορφώνονται με το νόμο.
Απευθυνόμαστε στους πολίτες-καταναλωτές για να τους πούμε: πάψτε να είστε θύματα της παρανομίας, των ασυνείδητων και των επιτηδείων. Αρνηθείτε να γίνετε ακούσιοι συνεργοί στην κλοπή του δημοσίου χρήματος. Αντιταχθείτε σε εκείνους που σφετερίζονται τα δικά σας δικαιώματα. Είναι ντροπή να σας πιάνουν «τζάμπα κορόιδα» οι «τζάμπα μάγκες». Πάρτε και στα δικά σας χέρια την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
*
Εν κατακλείδι, αν θέλει η πολιτεία να χτυπήσει τη φοροδιαφυγή στην πηγή της, πρέπει να καταστήσει τον κάθε πολίτη – καταναλωτή, ελεγκτή του πωλητή επαγγελματία δίνοντάς του τα ανάλογα ηθικά και οικονομικά κίνητρα. Ας εξαγγείλει το σύνθημα: Προτιμώ την απόδειξη από τα ρέστα.
Το μέτρο της μείωσης του Φ.Π.Α. στον τομέα της εστίασης έπρεπε να συνοδευτεί και με κίνητρο που θα ενθαρρύνει τον καταναλωτή στη διεκδίκηση αποδείξεων. Ποτέ δεν είναι αργά.
* Ο Παναγιώτης Ν. Κρητικός είναι πρόεδρος του Πολιτικού και Κοινωνικού Συνδέσμου «Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΟΡΜΠΑΣ» και πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής