Αποφασιστικότητα και σύνεση στην εξωτερική πολιτική, δυο αλληλοσυμπληρούμενες έννοιες

Ο αρθρογράφος επιχειρεί να αντιπαραθέσει την «αξιοπρεπή για τα εθνικά μας συμφέροντα πολιτική» δυο χαρισματικών ηγετών, του Κ. Καραμανλή και του Α. Παπανδρέου, με την πολιτική του «Ενδοτισμού και αδιαπραγμάτευτων παραχωρήσεων» των σημερινών πολιτικών ηγετών.

Ως συγκριτικό δε μέτρο των μεν από τους δε, επιλέγει θέματα από την ασκηθείσα τότε και ασκούμενη τώρα εξωτερική μας πολιτική.

Η απόφαση του Κ. Καραμανλή για έξοδο από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ την οποίαν εξαίρει, ανεξάρτητα από τους λόγους που την υπαγόρευσαν – εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων εσωτερικής πολιτικής – υπήρξε, κατά γενική ομολογία, μια από τις πλέον άστοχες ενέργειες του τότε πρωθυπουργού και ηγέτη της ΝΔ.

Από την επομένη κιόλας η Άγκυρα ίσως και κατά προτροπή, ήγειρε θέμα επιχειρησιακού ελέγχου στο Αιγαίο και έκτοτε χρονολογούνται το σύνολο, σχεδόν, των τουρκικών διεκδικήσεων στον εναέριο και θαλάσσιο αιγαιακό χώρο.

Η κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή άρχισε να εκλιπαρεί την επιστροφή της Ελλάδος στο στρατιωτικό σκέλος χωρίς όμως να αποκατασταθεί επισήμως το «status quo ante». Σε σχέση με τις άλλες περιπτώσεις «τολμηρής» εξωτερικής πολιτικής που αναφέρονται στο άρθρο, όπως το «Βυθίσατε το Χόρα», τη θέσπιση των ΜΟΠ (Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα) και το αίτημα για τροποποίηση του άρθρου 5 της Νατοϊκής συμμαχίας που η πατρότητα όλων ανήκει στον Ανδρέα Παπανδρέου, δύσκολα θα μπορούσε ένας να αποδεχτεί ότι διακρίνονται και από τα στοιχείο της σύνεσης. Η φραστική απειλή του Ανδρέα Παπανδρέου «Βυθίσατε το Χόρα», έστω και με την ιδιότητα ως αρχηγού της αντιπολίτευσης, δεν απέτρεψε την Άγκυρα να συνεχίσει τις σεισμογραφικές έρευνες στο Αιγαίο. Η δε τροποποίηση του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ ήταν γνωστό ότι ήταν ανέφικτη από τη στιγμή που απαιτούσε ομοφωνία όλων των μελών της Συμμαχίας (consensus) συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας εναντίων της οποίας στόχευε. Επρόκειτο μάλλον περί προτάσεως εντυπωσιασμού. Σε ό,τι αφορά τη θέσπιση των ΜΟΠ, αναμφισβήτητα ήταν θετική η συνεισφορά του Α. Παπανδρέου. Στη θέσπισή των όμως, αποφασιστικής σημασίας ήταν και η στάση των άλλων ηγετών του Ευρωπαϊκού Νότου όπως των B. Craxi, F. Gonzales και F. Mitterand.

Εν ολίγοις η εξωτερική πολιτική δεν απαιτεί μόνο τόλμη και μαχητικότητα αλλά και σύνεση που μεταφράζεται σε υπολογισμό των συνεπειών μιας ενέργειας στη λογική της σύγκρισης «κόστος – όφελος». Φοβούμαι ότι οι περισσότερες από τις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο του σεβαστού πρώην αντιπροέδρου της Βουλής των Ελλήνων, δεν έφεραν αμφότερα τα χαρακτηριστικά.