Τι είπαν οι δύο πίσω από τις κλειστές πόρτες
Κρίνοντας από τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, τα δύο στα τρία επετεύχθησαν. Για το τρίτο, μένει το μέλλον να δείξει.
Η Ελλάδα θα πετύχει…
Στις δηλώσεις που ακολούθησαν τη συνάντηση της Πέμπτης που κράτησε μία ώρα, ο πρόεδρος Ομπάμα δήλωσε ότι είναι πεπεισμένος ότι η Ελλάδα θα επιτύχει και δεσμεύτηκε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να προσφέρουν την υποστήριξή τους στη χώρα μαζί. Τόνισε, στέλνοντας άλλο ένα μήνυμα στη γερμανική ηγεσία, ότι για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα η λιτότητα δεν μπορεί να είναι η μόνη στρατηγική, καθώς και ότι πέρα από τη δημοσιονομική εξυγίανση, είναι εξίσου σημαντικό να έρθουν στο επίκεντρο η ανάπτυξη και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Αναφέρθηκε στα δύσκολα και τολμηρά βήματα που έχει κάνει ο έλληνας πρωθυπουργός για την προώθηση των δομικών μεταρρυθμίσεων και τόνισε, ότι είναι πεπεισμένος πως ο κ. Σαμαράς είναι αποφασισμένος να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις αυτές και ότι θα πάρει όλα τα σκληρά μέτρα που απαιτούνται. Ο αμερικανός πρόεδρος έκανε ακόμη αναφορά στη στενή συνεργασία που υπάρχει ανάμεσα στις δύο χώρες σε στρατιωτικά θέματα και ανταλλαγής πληροφοριών, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της χώρας του για τη φιλοξενία σε ελληνικό έδαφος πολύ σημαντικών αμερικανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων και προσωπικού και, τέλος, αναφέρθηκε στη «μεγάλη ευκαιρία» που υπάρχει για την επίλυση των «συγκρούσεων και εντάσεων που υπάρχουν στην Κύπρο εδώ και δεκαετίες».
Ο έλληνας πρωθυπουργός με τη σειρά του αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη για ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας παραθέτοντας τα νούμερα για τα ποσοστά ανεργίας στην Ελλάδα και τη μείωση κατά 25% του ΑΕΠ, τόνισε ότι η Ελλάδα θα τα καταφέρει, μίλησε για συνέργιες ανάμεσα στις δύο χώρες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ευρύτερης περιοχής στο πλαίσιο της οποίας περιλαμβάνεται και η επίλυση του «προβλήματος της Κύπρου» σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Έδωσε έμφαση στο ζήτημα της ενεργειακής συνεργασίας ανάμεσα σε Κύπρο, Ισραήλ και Ελλάδα στο πλαίσιο της εκμετάλλευσης των ενεργειακών τους αποθεμάτων για την κάλυψη των ευρωπαϊκών αναγκών. Τέλος δήλωσε ότι η Ελλάδα, αναλαμβάνοντας την προεδρία της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2014, θα κάνει το καλύτερο δυνατό για την ολοκλήρωση της συμφωνίας για τη διατλαντική εμπορική και επενδυτική συνεργασία ΗΠΑ – ΕΕ.
Το παρασκήνιο
Πρωταγωνιστικό ρόλο στη συνάντηση είχε το ζήτημα του ελληνικού οικονομικού προγράμματος και της ανάγκης για στροφή στην ανάπτυξη, όπως και η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Η εκρηκτική διάσταση των ποσοστών ανεργίας και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση συνεργασίας σχολιάστηκαν επίσης, ενώ ο έλληνας πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ότι η Ελλάδα θα πετύχει το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος, σημείωσε ότι ένας νέος γύρος αντιπαράθεσης ανάμεσα στο ΔΝΤ και την ΕΕ σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους θα ήταν επιζήμιος για την Ελλάδα και τόνισε ότι οι ξένες επενδύσεις είναι ζήτημα κορυφαίας προτεραιότητας.
Στα ενεργειακά θέματα ο έλληνας πρωθυπουργός αποκάλυψε στον αμερικανό πρόεδρο ότι, βάσει των πρώτων εκτιμήσεων της νορβηγικής PGS που διεξήγε σεισμικές έρευνες στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο, τα ελληνικά αποθέματα υδρογονανθράκων και φυσικού αερίου ανέρχονται σε 4,7 τρις κυβικά μέτρα, την ώρα που τα αποθέματα Ισραήλ και Κύπρου φτάνουν τα 4,5 κυβικά μέτρα, καθώς και ότι συνεργατικά, τα αποθέματα των τριών χωρών μπορούν να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης για τα επόμενα 30 χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό συζητήθηκαν και θέματα της ελληνικής ΑΟΖ, όπως και ο αγωγός TAP.
Σχετικά με τα εθνικά θέματα, εκτεταμένη ήταν η συζήτηση για το Κυπριακό, στο πλαίσιο των πρόσφατων προτάσεων του προέδρου Αναστασιάδη για επιστροφή της Αμμοχώστου. Εξάλλου, μετά το πέρας της συνάντησης ο Αντώνης Σαμαράς επικοινώνησε άμεσα με τον κύπριο Πρόεδρο προκειμένου να τον ενημερώσει για το περιεχόμενο των συζητήσεων τόσο στο εθνικό ζήτημα όσο και σε ζητήματα ενέργειας και να τονίσει το έντονο ενδιαφέρον του αμερικανού Προέδρου και του υπουργού Εξωτερικών Κέρυ. Για το ζήτημα των Σκοπίων δεν έγινε καμία συζήτηση με τον αμερικανό Πρόεδρο, αντίθετα το ζήτημα συζητήθηκε με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Τζόν Κέρυ, εν όψει και του νέου γύρου συνομιλιών που αναμένεται να ξεκινήσουν το φθινόπωρο υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, υπάρχει όμως η εκτίμηση ότι όσο ο Γκρούεφσκι συνεχίζει να κρατά αδιάλλακτη στάση οι ΗΠΑ δεν θα πιέσουν την Ελλάδα. Η ελληνική πλευρά πρότεινε αν υπάρξει πρόοδος στις συνομιλίες Ισραήλ – Παλαιστίνης και οργανωθεί κάποια συνάντηση εκτός αμερικανικού εδάφους, αυτή να γίνει στην Ελλάδα και συζητήθηκε επίσης και η πρόσφατη εκλογή Ράμα στην Αλβανία.
Δύο είναι τα ζητήματα εθνικού ενδιαφέροντος στη σημερινή συγκυρία που θέτει στις ΗΠΑ η ελληνική πλευρά: Στήριξη σε ζητήματα οικονομίας, τόσο όσον αφορά τη στάση του ΔΝΤ και την άσκηση πίεσης στην καγκελάριο Μέρκελ για χαλάρωση της πολιτικής λιτότητας, όσο και την πραγματοποίηση αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα. Ζητά επίσης στήριξη σε ζητήματα που έχουν να κάνουν με την εκμετάλλευση των ελληνικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων και φυσικού αερίου και την επίλυση ζητημάτων με την Τουρκία που έχουν να κάνουν με τον καθορισμό ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Τι ζητούν οι ΗΠΑ από την Ελλάδα; Καταρχήν να υπάρξει σταθερότητα στη χώρα και να αποφευχθεί μια οικονομική κατάρρευση που θα έθετε την Ευρώπη, και συνεπακόλουθα και τις ΗΠΑ, σε κίνδυνο. Η εκτίμηση στην Ουάσινγκτον είναι ότι η αμερικανική πλευρά θα στηρίξει όσο μπορεί την ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να μην πέσει πριν προλάβει να ολοκληρώσει όλες τις απαραίτητες οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Ιδιαίτερα σημαντική είναι επίσης για τους αμερικανούς την ώρα που η αστάθεια στη Μέση Ανατολή επιδεινώνεται η βάση της Σούδας, η χρήση ελληνικών αεροδρομίων και λιμανιών και η γενικότερη στρατιωτική συνεργασία. Τέλος οι Αμερικανοί θέλουν να επιλυθεί με ταχείς ρυθμούς το Κυπριακό, προκειμένου να προχωρήσει η εκμετάλλευση των ισραηλινών και κυπριακών ενεργειακών αποθεμάτων, (με τη συνεργασία και της Τουρκίας), και να αποφευχθεί το ενδεχόμενο μιας πιθανής τουρκοϊσραηλινής σύγκρουσης.
Συζητήσεις για μελλοντικές επενδύσεις στην Ελλάδα είχε ο έλληνας πρωθυπουργός σε κλειστή συνάντηση που διοργανώθηκε την Τετάρτη στη Νέα Υόρκη με τους επικεφαλής 20 επενδυτικών hedge funds, οι οποίοι συνολικά διαχειρίζονται 850 δισ. ευρώ, καθώς και σε συνάντηση που είχε την Παρασκευή με το ελληνοαμερικάνο πρόεδρο της JP Morgan, Τζέιμι Ντιμόν.
Το Κυπριακό, οι συνομιλίες για την εξεύρεση λύσης στο ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ και οι γενικότερες εξελίξεις σε Βαλκάνια και Μέση Ανατολή συζητήθηκαν με το γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, σε συνάντηση που έγινε την Παρασκευή στα γραφεία του Οργανισμού στη Νέα Υόρκη. Σε θερμό κλίμα ήταν η συνάντηση με το δήμαρχο της πόλης, Μάικλ Μπλούμπεργκ, ενώ σημαντική ήταν και η συνάντηση με τον επικεφαλής της αμερικανοεβραϊκής επιτροπής, Ντέιβιντ Χάρις. Τέλος την ίδια μέρα ο Αντώνης Σαμαράς συναντήθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Δημήτριο και είχε γεύμα με ελληνοαμερικανούς επιχειρηματίες.
Ο αμερικανικός και ο γερμανικός τύπος για την επίσκεψη
Εντύπωση προκαλεί η πληθώρα δημοσιευμάτων του γερμανικού τύπου για την επίσκεψη, τα οποία πιθανά ξεπερνούν σε αριθμό και έκταση τα αντίστοιχα αμερικανικά. Σε δημοσιεύματα του Bloomberg, της Washington Post, των New York Times, και της Wall Street Journal τονίζονται τόσο η στήριξη που επέλεξε να δώσει ο αμερικανός πρόεδρος στην Ελλάδα και στον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά συγκεκριμένα, όσο και το μήνυμα κατά των πολιτικών λιτότητας που εμφατικά έστειλε στην καγκελάριο Μέρκελ. Στη Γερμανία για «αγόρευση του αμερικανού προέδρου υπέρ του να μην ξεχαστεί η ανάπτυξη μέσα σε όλη τη λιτότητα» που «δεν ακούει ευχάριστα η γερμανική κυβέρνηση» έκανε λόγου η Die Welt, ενώ άρθρα για τη στήριξη του προέδρου Ομπάμα στην Ελλάδα, το αίτημα για περισσότερη ανάπτυξη και το θέμα του «κουρέματος» του ελληνικού χρέους δημοσιεύονται και στην Handelsblatt, τη γερμανική έκδοση της Wall Street Journal, τη Suddeutsche Zeitung, τη Stuttgarter Zeitung, τη Die Zeit και την ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Stern.