Η αναζήτηση ανοίγει δρόμο…
Σαν μια ζυγαριά που δεν μπορεί να ισορροπήσει. Αυτή ακριβώς η αίσθηση ανασφάλειας προκαλεί ή ενισχύει αντανακλαστικά άμυνας, αντίστασης στην κίνηση, στη μετάβαση, αντανακλαστικά που δυσχεραίνουν την εξέλιξη των πραγμάτων ακόμη κι όταν η κατανόηση της ανάγκης έχει προχωρήσει, ακόμη κι όταν η συνειδητοποίηση αποτελεί πραγματικότητα.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η μετάβαση είναι κάτι άλλο από το παρελθόν, κάτι διαφορετικό από αυτό που αφήνει πίσω της. Κάτι προαναγγέλλει. Αυτό που πιθανόν έρχεται όμως, δεν είναι ακόμη καθαρό. Μας εμποδίζει να το δούμε το σύννεφο της σκόνης που σηκώνεται στο πεδίο της κοινωνικής και πολιτικής σύγκρουσης. Τα μέτωπα, πολύμορφα και ποικιλότροπα, άλλοτε προκύπτουν από την επικαιρότητα, άλλοτε αποτελούν επιλογές των πρωταγωνιστών του πολιτικού συστήματος, άλλοτε έρχονται έξωθεν. Η εξέλιξη απρόβλεπτη, επιβεβαιώνοντας τη διαλεκτική υπόσταση της ατομικής και συλλογικής μας πραγματικότητας.
Στο βιβλιαράκι αυτό, φίλε συμπολίτη, φίλε αναγνώστη, συγκεντρώνονται κείμενα που έχουν γραφτεί σε αυτήν ακριβώς την εποχή της μετάβασης. Είναι κείμενα αναζήτησης. Αναζήτησης της εσωτερικής της κίνησης, των μη ορατών πλευρών της, των παραγνωρισμένων χαρακτηριστικών της, των σκοτεινών και φωτεινών σημείων της.
Σε κάθε περίπτωση η αναζήτηση ανοίγει ένα δρόμο, διαγράφει ή προδιαγράφει μια πορεία για τη σκέψη. Εδώ, ο δρόμος χαράσσεται σε αυτό που έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε πολιτικό σύστημα και σχέσεις εξουσίας. Αυτό που ονομάζουμε φεουδαρχικό σύστημα. Πώς έχουν διαμορφωθεί στη χώρα, πώς λειτουργούν, πού οδήγησαν και τι ορίζει σήμερα την εξέλιξή τους. Τα κείμενα αυτά έχουν συγκεντρωθεί στο τμήμα του βιβλίου που τιτλοφορήθηκε ως Θέσεις.
Κάποια άλλα κείμενα, επιχειρούν μια απάντηση στο ερώτημα ποια στάση υιοθετεί κανείς απέναντι σε αυτήν την πραγματικότητα; Από ποια θέση και με ποιο εσωτερικό κριτήριο τα παρατηρεί και στέκεται έναντί τους; Έναντι και απέναντι σε παγιωμένες σχέσεις, μηχανισμούς εξουσίας, πρόσωπα και πολιτικούς εκφραστές; Χωρίς να είναι εύκολες οι απαντήσεις, η παρατήρηση για την ανίχνευση της διαλεκτικής υπόστασης των πραγμάτων, αποτελεί ήδη μια στάση που επιδίωξη είναι, σε ένα «διάλογο» με τον αναγνώστη, να συνεισφέρει στην προοπτική του αυτοπροσδιορισμού και της ελευθερίας. Παράλληλα, μέσα από κάποια κείμενα, αποτυπώνεται η ανάγκη αναθεώρησης μιας αντίληψης ζωής, που συμπυκνώνεται σε καθημερινές συμπεριφορές. Αυτό είναι το αντικείμενο των Στάσεων.
Όσο ο καθένας συμμετέχει στη συλλογική ύπαρξη μαζί με τους άλλους και δίπλα στους άλλους, τα ατομικά βιώματα αποτελούν ανυπέρθετα όρια αλλά και την αφετηρία της υποκειμενικότητάς του. Υπάρχουν βιώματα που μας ακολουθούν, μνήμες που οδηγούν. Βιώματα και μνήμες από συγκεκριμένους τόπους, που όσο μικροί και αν είναι, περιέχουν μέσα τους το μεγαλείο της κοινωνικής συνείδησης που τους περιβάλλει. Μαζί με τη φύση που μας φιλοξενεί, όλα βρίσκονται αδιάσπαστα και αδιαίρετα μέσα στο βάθος της συνείδησής μας. Αυτή, με τη σειρά της, είναι η λογική που δίνει το τμήμα Μνήμες.
Όλα αυτά, έχουν νόημα –νομίζω– καθώς εξερχόμενοι στον κόσμο, αρνούμαστε τη δεδομένη κατάσταση, την ασφάλεια που μας παρέχει, τις βεβαιότητες που τη σταθεροποιούν. Και διαλέγουμε το δρόμο του κινδύνου και της δοκιμασίας. Ένα δρόμο που προκύπτει σαν ατομική επιλογή, στο πλαίσιο της συνειδητοποίησης που συντελείται κάτω από το βάρος της πραγματικότητας. Αποτελεί όμως και συλλογική πορεία, που σκοπό και προσδοκία έχει να μας βγάλει από την έρημο.
Έξω από το καταφύγιο, με τις Θέσεις, τις Στάσεις και τις Μνήμες του ο καθένας, μπορεί να κάνει βήματα αυτογνωσίας και ελευθερίας.
Καλή ανάγνωση.