Υπουργοί δεν συμφωνούν με το κλίμα ευφορίας

Αναγνωρίζουν τις επίπονες προσπάθειες που καταβάλλει ο κ. Σαμαράς, εντός κι εκτός Ελλάδας, ωστόσο διαπιστώνουν ότι τα αποτελέσματα είναι πενιχρά και δεν δημιουργούν προσδοκίες ότι σε ορατό χρονικό ορίζοντα η χώρα θα βγει από την οικονομική κρίση και θα μπει οριστικά στον δρόμο της ανάκαμψης και της ανάπτυξης.

Υπουργοί που δεν κινούνται στον στενό πυρήνα των συνεργατών του πρωθυπουργού εκφράζουν ζωηρές αμφιβολίες για το αν και πότε οι αποκρατικοποιήσεις θα έχουν θετική επίδραση στην καθημερινότητα των πολιτών που δοκιμάζονται από την τετραετή πολιτική σκληρής λιτότητας. Δεν κρύβουν μάλιστα ότι προϊόντος του χρόνου η οικονομική κατάσταση των πολιτών θα επιδεινωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να οδηγηθούν σε «στάση πληρωμών». Με ό,τι και όσα αυτό συνεπάγεται. Τα δημόσια έσοδα θα καταρρεύσουν και υπό το βάρος των εκβιαστικών πιέσεων η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να λάβει νέα περιοριστικού χαρακτήρα μέτρα (μισθοί-συντάξεις). Σε μια τέτοια περίπτωση, άπαντες το ομολογούν, η κοινωνική έκρηξη θα είναι απλώς θέμα χρόνου.

Τις ανησυχίες των υπουργών ενισχύει η κατάσταση που επικρατεί το τελευταίο διάστημα στην ευρύτερη δημόσια διοίκηση. Με τη «δαμόκλειο σπάθη» της διαθεσιμότητας πάνω από τα κεφάλια τους, χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι όλων των βαθμίδων έχουν μπει σε κατάσταση… λευκής απεργίας. Καθυστερούν ή και αρνούνται ακόμη να προωθήσουν αποφάσεις για ελάσσονος σημασίας ζητήματα, από αυτά που κατά εκατοντάδες διεκπεραιώνει καθημερινά ο κρατικός μηχανισμός. Υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώσεις σε υπουργείο, όπου οι αρμόδιοι υπάλληλοι καθυστερούν την έκδοση ερμηνευτικών εγκυκλίων υπό το φόβο ότι θα υπάρξει ανώνυμη καταγγελία σε βάρος τους, κάτι που θ’ αποτελέσει αφορμή για να τεθούν σε διαθεσιμότητα ή ακόμη και να τεθούν οριστικά εκτός Δημοσίου. Με δεδομένο ότι η υπόθεση με τη διαθεσιμότητα θα διαρκέσει όχι λίγες εβδομάδες, αλλά αρκετούς μήνες ή χρόνια, η κατάσταση στη δημόσια διοίκηση πολύ δύσκολα θα βελτιωθεί. Από την άλλη, το φαινόμενο των ανώνυμων καταγγελιών, όπου δημόσιοι υπάλληλοι μπαίνουν στο στόχαστρο και τίθενται υπό έλεγχο οι αποφάσεις τους, τείνει να τεθεί εκτός ελέγχου.

Το δόγμα της κυβέρνησης, ότι αλλάζει το κλίμα για την ελληνική οικονομία, αμφισβητείται, αν δεν «υπονομεύεται» από την εξέλιξη βασικών μεγεθών. Παρά την πιστή εφαρμογή της μνημονιακής πολιτικής, το δημόσιο χρέος αντί να μειώνεται, όπως ήταν ο στόχος, αυξάνεται σταθερά και αμείωτα. Στο τέλος Μαρτίου ανερχόταν σε 309 δισ., αυξημένο κατά 29 δισ. σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2012, ενώ μόνο στο τελευταίο τετράμηνο (Δεκέμβριος-Μάρτιος) αυξήθηκε κατά 5 δισ. Παράλληλα, το περίφημο πρωτογενές πλεόνασμα εξανεμίσθηκε, κάτι που αποδίδεται στη μείωση της κατανάλωσης και την υστέρηση των εσόδων. Και μπορεί τα spread να υποχώρησαν σε προ Μνημονίων εποχή, ωστόσο αυτό δεν αλλάζει τα δεδομένα που επικρατούν στην ελληνική οικονομία. Οι αυξημένες προσδοκίες του οικονομικού επιτελείου για ανάκαμψη των εσόδων από την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων ίσως διαψευσθούν από την αδυναμία των φορολογουμένων να καταβάλουν τους φόρους που θα τους αναλογούν. Σε μια τέτοια περίπτωση, η «μαύρη τρύπα» θα διευρυνθεί περαιτέρω και θα φέρει πιο κοντά τον κίνδυνο λήψης νέων μέτρων (περικοπές). Η κυβέρνηση έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο αυτό, ωστόσο είναι ευνόητο ότι αν αυτό απαιτηθεί από την «τρόικα», δεν θα μπορέσει παρά να συμφωνήσει. Αλλά και στο εξωτερικό δεν επικρατεί ενθουσιασμός όσον αφορά στις προοπτικές της χώρας μας. Σε τελευταίο άρθρο του ο «Εκόνομιστ» αναγνωρίζει ότι τα πράγμα πηγαίνουν καλύτερα του αναμενομένου, αλλά η Ελλάδα δεν έχει ακόμη βγει από το κύκλο της κρίσης. Δίνει μάλιστα έμφαση στις συνέπειες που υπάρχουν στη χώρα μας, όπως η διαρκώς αυξανόμενη ανεργία, η μετανάστευση και οι αυτοκτονίες. «Η Ελλάδα δεν σώθηκε ακόμη» ήταν ο τίτλος στη «Tagesspiegel» του Βερολίνου που χαρακτήρισε υπεραισιόδοξη την άποψη της ελληνικής κυβέρνησης ότι η χώρα θα μπορέσει να βγει στις αγορές ακόμη και εντός του 2014.