Οι χριστιανικές κοινότητες της Συρίας
Το χαρμόσυνο άγγελμα της Ανάστασης θα γιορτάσουν οι χριστιανοί σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το ίδιο όμως άγγελμα δύσκολα θα ακουστεί στην κατασπαρασσόμενη από τον εμφύλιο σπαραγμό Συρία, με αθώους ανάμεσα στα θύματα, που πληρώνουν το τίμημα της εκεί ένοπλης αντιπαράθεσης.
Η σύγκρουση των δυο στρατοπέδων (οπαδοί του Άσαντ – αντικαθεστωτικοί) άρχισε το 2011. Τα θύματα υπολογίζονται στις εκατό χιλιάδες.
Οι χριστιανικές κοινότητες στη Συρία έχουν μια ιστορία 2.000 ετών, από τα χρόνια του Απόστολου Παύλου. Από τη Δαμασκό ξεκίνησε ο «Απόστολος των Εθνών» για να μεταδώσει το μήνυμα της παγκοσμιότητας της διδασκαλίας του Ιησού.
Είναι γνωστό ότι στον συνεχιζόμενο εμφύλιο σπαραγμό στη Συρία, μεταξύ των θυμάτων συγκαταλέγονται και πολλοί χριστιανοί. Σπίτια χριστιανών λεηλατήθηκαν, πολλές εκκλησίες καταστράφηκαν, άμαχοι σκοτώθηκαν.
Πρόσφατα ακόμη, λίγες μέρες πριν, η απαγωγή των δύο ορθόδοξων χριστιανών επισκόπων, του Ελληνορθόδοξου Μητροπολίτη Χαλεπίου Παύλου, αδελφού του Πατριάρχου Αντιόχειας και του Συρορθόδοξου Μητροπολίτη Χαλεπίου, ήλθε επιπρόσθετα να επιβαρύνει το κλίμα που επικρατεί εις βάρος των εκεί χριστιανικών πληθυσμών. Μέχρι τη στιγμή τουλάχιστον που γράφονται οι γραμμές αυτές, και ενώ η αγωνία κορυφώνεται, δεν υπάρχουν νεότερες πληροφορίες για την τύχη τους.
Η παρουσία του χριστιανικού στοιχείου στη Συρία είναι αδιάλειπτη επί πολλούς αιώνες. Ορθόδοξοι, Καθολικοί, Κόπτες κ.λπ., αριθμούν περί τα 2,25 εκατ. ανθρώπους στον συνολικό πληθυσμό της χώρας.
Στη Δαμασκό εξάλλου εδρεύει, από το 1343, το Αυτοκέφαλο Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο της Μεγάλης Θεουπόλεως Αντιοχείας, που αποτελεί το τρίτο στην τιμητική τάξη μεταξύ των πρεσβυγενών, «παλαίφατων», όπως λέγονται, Πατριαρχείων.
Τα παλαίφατα Πατριαρχεία κατά σειρά είναι: το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως, το Πατριαρχείο της Αλεξάνδρειας, το Πατριαρχείο της Αντιόχειας και το Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων.
Ειδικότερα όσον αφορά το Πατριαρχείο της Αντιόχειας, υπενθυμίζουμε ότι είναι το μόνο το οποίο, από τα τέλη του 19ου αιώνα, δεν έχει ελληνική διοίκηση, σε αντίθεση με τα τρία λοιπά πρεσβυγενή.
Στην κορυφή του Πατριαρχείου Αντιόχειας τέθηκε πρόσφατα ο Πατριάρχης Ιωάννης, μετά την αποδημία του Πατριάρχη Ιγνάτιου Δ΄, ο οποίος εθεωρείτο ως ο «Πατριάρχης των Αράβων».
Ο νεοεκλεγείς Πατριάρχης είναι ελληνομαθής, με ευρεία μόρφωση και σπουδές στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης και κάτοχος σχετικού διδακτορικού διπλώματος.
Αν ο εμφύλιος σπαραγμός στη Συρία λάβει έντονη θρησκευτική μορφή, οι επιπτώσεις επί της επιβίωσης του εκεί χριστιανικού στοιχείου θα είναι οδυνηρές. Τούτο δεν πρέπει να μας διαφεύγει της προσοχής.
Είναι αλήθεια ότι μόλις ανακοινώθηκε η απαγωγή του Ελληνορθόδοξου Μητροπολίτη Χαλεπίου κ. Παύλου και του Συρορθόδοξου Μητροπολίτη Χαλεπίου, η ελληνική κυβέρνηση κινητοποιήθηκε προκειμένου να αναληφθούν πρωτοβουλίες για την απελευθέρωσή τους. Ο πρωθυπουργός ήταν σε συνεχή επαφή με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, ενώ μαζί με τον υπουργό Εξωτερικών είχαν τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Πατριάρχη Αντιόχειας, τον οποίο διαβεβαίωσαν για την αμέριστη συμπαράσταση της ελληνικής κυβέρνησης. Στο δε υπουργείο Εξωτερικών κινητοποιήθηκε ο Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων.
Συμφωνούμε πως τα παραπάνω αποτελούν θετική αντίδραση των ελληνικών αρχών.
Ίσως, όμως, η χώρα μας θα μπορούσε να προχωρήσει ακόμη περισσότερο, αναλαμβάνοντας και άλλες επιπρόσθετες πρωτοβουλίες, προς την κατεύθυνση της παροχής προστασίας στους χειμαζόμενους χριστιανικούς πληθυσμούς της περιοχής.
Οι λόγοι είναι ευνόητοι.
Είμαστε μια κατ’ εξοχήν ορθόδοξη χώρα. Ο ρόλος που κάποτε είχαμε στη Μέση Ανατολή είναι γνωστός. Εξίσου γνωστό εξάλλου είναι και το κύρος που η χώρα μας διέθετε στην περιοχή, μαζί με τη συμπάθεια των τοπικών πληθυσμών. Κεφάλαιο υπολογίσιμο, που κάλλιστα μπορεί να μας εξασφαλίσει δυνατότητα ανάληψης πρωτοβουλιών.
Θα μπορούσε, λοιπόν, η κυβέρνηση να αναλάβει και να ηγηθεί αμέσως εκστρατείας, επί διεθνούς κλίμακας, για την προστασία των χριστιανών της περιοχής.
Το εγχείρημα είναι πολύπλοκο και ασφαλώς δεν υποτιμάμε τις δυσκολίες που θα προκύψουν, λόγω των πολύ ευαίσθητων παραμέτρων που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Αν κινητοποιήσουμε όμως συντονισμένα και άλλες χριστιανικές χώρες -και κυρίως τη Ρωσία-, καθώς και χώρες που διατηρούν επιρροή στην περιοχή, τα λοιπά Πατριαρχεία, τους διεθνείς οργανισμούς, την Ε.Ε., την Καθολική και άλλες Εκκλησίες, ασφαλώς θα μπορέσουμε να επιτύχουμε τον σκοπό μας και να έχουμε θετικά αποτελέσματα.
Αν δεν το πράξουμε εμείς άμεσα, θα το πράξουν άλλοι. Προς αυτήν άλλωστε την κατεύθυνση κινείται και το Πατριαρχείο Μόσχας. Ο Πατριάρχης μάλιστα κ. Κύριλλος, απέστειλε ήδη σχετικές επιστολές προς τον αμερικανό Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, τον Γ.Γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι-Μουν, τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν και τον Πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ας μην υποτιμάμε τη δύναμη που διαθέτουμε να κινητοποιήσουμε τη διεθνή κοινή γνώμη και τις κυβερνήσεις. Τα κίνητρά μας δεν είναι πολιτικά. Προέχει ο ανθρωπιστικός χαρακτήρας της παρέμβασής μας.
Πιστεύουμε ότι μπορούμε.