Διπλό «μπλόκο» της «τρόικας» στους ελιγμούς της κυβέρνησης

Ο κίνδυνος να τραβήξει η διαπραγμάτευση με την «τρόικα» για την κρίσιμη δόση των 6 δισ. ευρώ, με την οποία θα πρέπει να πληρωθεί στις 20 Μαΐου ομόλογο του Δημοσίου που κατέχει η ΕΚΤ, είναι πλέον ορατός, ενώ ο πρωθυπουργός επιχειρεί σήμερα προσωπική παρέμβαση απεμπλοκής των συνομιλιών με την «τρόικα», η οποία αμφισβητεί ευθέως την αξιοπιστία υπουργών.

Η «τρόικα» δεν φαίνεται να έχει έλθει στην Αθήνα με διάθεση διευκόλυνσης της κυβέρνησης σε υπαναχωρήσεις έναντι των βασικών συμφωνιών, που διαλαμβάνονται στο δεύτερο Μνημόνιο, ενώ η κυβέρνηση εγκαταλείπει στην παρούσα φάση τα σχέδια ουσιαστικής επαναδιαπραγμάτευσης ενός προγράμματος που είναι εμφανές ότι δεν «περπατάει» και αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να ανοίξει τον Ιούνιο, ίσως από καλύτερη θέση, μια διαπραγμάτευση για αναμόρφωση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος.

Όπως έχει αποκαλύψει το «Π», η «τρόικα» είχε απαντήσει, στο προηγούμενο στάδιο της διαπραγμάτευσης, με «κάθετο» τρόπο σε όλες τις προτάσεις της κυβέρνησης, που θεώρησε ότι συνιστούν ουσιαστική αλλαγή του προγράμματος, παραπέμποντας την Αθήνα, εάν επέμενε, σε ένα άνοιγμα διαπραγμάτευσης για νέο Μεσοπρόθεσμο, δηλαδή ουσιαστικά για ένα νέο Μνημόνιο. Κρίνοντας ότι, στην παρούσα φάση, οι εξελίξεις δεν ευνοούν το άνοιγμα αυτής της διαπραγμάτευσης, η κυβέρνηση πλέον τη μεταθέτει τον Ιούνιο και, έτσι, παραμένει «παγιδευμένη» στο αρχικό πρόγραμμα, το οποίο η «τρόικα» επιμένει ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί με απόλυτη συνέπεια.

Η θέση της κυβέρνησης γίνεται δυσχερής όχι μόνο λόγω της ύφεσης, που φαίνεται ότι θα είναι πολύ βαθύτερη από τις αρχικές προβλέψεις (η «τρόικα» κάνει λόγο για κάμψη του ΑΕΠ τουλάχιστον κατά 5,5% φέτος), αλλά και από τις σημαντικές αδυναμίες στον τομέα της είσπραξης εσόδων από τις εφορίες και τα ασφαλιστικά ταμεία, οι οποίες οδηγούν την «τρόικα» σε εκτιμήσεις για μεγάλο δημοσιονομικό κενό τη διετία 2013-2014, το οποίο θα μπορούσε να φθάσει και τα 4 δισ. ευρώ.

Εν όψει αυτών των εκτιμήσεων, η «τρόικα» περιορίζει ασφυκτικά τα περιθώρια ελιγμών της κυβέρνησης σε «ευαίσθητα» θέματα, όπως το «χαράτσι» ακινήτων και οι απολύσεις στο Δημόσιο: Κάθε βήμα υπαναχώρησης από κυβερνητικής πλευράς σε αυτά τα θέματα, που θα συνεπαγόταν επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης, μετατρέπεται από την «τρόικα» σε απειλή υποχρεωτικής λήψης πρόσθετων μέτρων, με ενεργοποίηση του γνωστού «αυτόματου» μηχανισμού του νέου Μνημονίου.

Οι απελπισμένοι ελιγμοί, χωρίς σοβαρό αντίκρισμα, της κυβέρνησης για το «χαράτσι» και τις απολύσεις στο Δημόσιο καταδεικνύουν πόσο ασφυκτικά έχουν περιορισθεί τα διαπραγματευτικά της περιθώρια:

Για το «χαράτσι» οι αρχηγοί συμφώνησαν την Τετάρτη να «μακιγιαριστεί» για το 2013, δηλαδή να «βαπτιστεί» Ενιαίος Φόρος Ακινήτων, αλλά να εξακολουθήσει να εισπράττεται από τη ΔΕΗ, με δύο οριακές αλλαγές προς την κατεύθυνση ελάφρυνσης των ασθενέστερων: την καθιέρωση αφορολογήτου ορίου (όχι πάνω από 50.000 ευρώ) και τη μείωση των συντελεστών για τα ακίνητα αξίας έως 2.000 ευρώ το τετραγωνικό, όπου σήμερα επιβάλλεται «χαράτσι» από 0,5 έως και 6 ευρώ / τ.μ. Γρήγορα, όμως, ο Γ. Στουρνάρας αναδιπλώθηκε από αυτήν τη συμφωνία, αποκλείοντας την καθιέρωση αφορολογήτου ορίου και μιλώντας μόνο για μείωση συντελεστών, η οποία όμως δεν έχει εγκριθεί από την «τρόικα». Οι τροϊκανοί προειδοποιούν ότι κάθε αλλαγή του «χαρατσιού» προς το «φιλικότερο» για τους ιδιοκτήτες δεν θα πρέπει να μειώσει ούτε κατά ένα ευρώ την απόδοση που είχε ο φόρος το 2012, γιατί, σε αντίθετη περίπτωση, η διαφορά θα πρέπει να καλυφθεί με πρόσθετα μέτρα. Έτσι, ακόμη κι αν μειωθούν οι συντελεστές για τα ακίνητα χαμηλής αξίας, θα πρέπει να βρεθούν τρόποι πρόσθετης επιβάρυνσης των υπόλοιπων ιδιοκτητών. Για τις απολύσεις στο Δημόσιο, η «τρόικα» αμφισβητεί πλέον ευθέως την αξιοπιστία των σχεδίων του Αντ. Μανιτάκη και εμμένει στην ανάγκη να παρουσιασθεί ένα σχέδιο που θα είναι συνεπές με τις αρχικές πρόνοιες του Μνημονίου για 2.000 διαθεσιμότητες το 2012, άλλες 25.000 το 2013 και, τελικά, οριστική απομάκρυνση των περισσοτέρων από τους υπαλλήλους που θα τεθούν σε διαθεσιμότητα. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να απολυθούν τουλάχιστον 1.000 υπάλληλοι το 2013 (πιθανότατα από τη «δεξαμενή» των επίορκων) και τουλάχιστον άλλοι 20.000 το 2014. Σε αυτό το σημείο της διαπραγμάτευσης, από την οποία εξαρτάται η εκταμίευση της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ, που εκκρεμούσε από το «πακέτο» του Δεκεμβρίου, η «τρόικα» επιμένει ιδιαίτερα, αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι όσα παρουσιάζει ο κ. Μανιτάκης απλώς υποκρύπτουν προσπάθεια έμμεσης υπαναχώρησης από τις αρχικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης.

Ο πρωθυπουργός θα επιδιώξει στη σημερινή, προγραμματισμένη στις 11 το πρωί, συνάντησή του με τους «τροϊκανούς» να ρίξει το βάρος του δικού του κύρους στη διαπραγμάτευση, ώστε να μεταβάλει την άκαμπτη στάση της «τρόικας» και να επιταχυνθεί η διαπραγμάτευση τις επόμενες ημέρες. Θεωρείται όμως εξαιρετικά δύσκολο να κλείσουν όλα τα θέματα και για το σκέλος της διαπραγμάτευσης που αφορά τη δόση των 6 δισ. ευρώ του α’ τριμήνου του 2013. Έτσι, δεν αποκλείεται άλλη μια φορά η Αθήνα να βρεθεί να συζητάει με την «τρόικα» υπό τη δαμόκλειο σπάθη της επικείμενης λήξης ομολόγων (στις 20 Μαΐου). Αυτό είναι ένα πολύ κακό σενάριο παρατεταμένης αβεβαιότητας, που θα έχει δυσμενείς επιδράσεις και στην οικονομία, και το οποίο το Μαξίμου θα κάνει κάθε προσπάθεια να αποφύγει, διατρέχοντας πάντα τον κίνδυνο να κατηγορηθεί από την αντιπολίτευση ότι ακολουθεί την τακτική τού «ναι σε όλα» στην «τρόικα»…

Ν.Χ.