Το πραγματικό πρόσωπο του Μίδα…
Γιατί όμως οι Θρακιώτες λένε ΟΧΙ στην εξόρυξη χρυσού στην περιοχή και μάλιστα σε μια χρονική συγκυρία όπου η ανεργία και η γενικότερη υποβάθμιση της περιοχής βρίσκονται στο κόκκινο;
Μήπως αντιδρούν μόνον κάποιοι τοπικοί φορείς που απλώς δεν θέλουν, για τους δικούς τους λόγους, την επένδυση; Είναι ανόητοι οι Θρακιώτες, που κλείνουν την πόρτα σε μια επένδυση που θα φέρει θέσεις εργασίας στον σκληρά δοκιμαζόμενο πολίτη; Σύρονται -πλανεμένοι ή ανενημέρωτοι- πίσω από το άρμα της Αριστεράς, «που δεν θέλει επενδύσεις»;
Αγώνας διαρκείας
Οι πολίτες της Θράκης άρχισαν να ενημερώνονται για τις εν λόγω επενδύσεις ήδη από το 1999, όταν ξένη εταιρεία, ως σύγχρονος χρυσοθήρας, μπήκε στη χώρα, σε μια «πλουτοπαραγωγική δεξαμενή», όπως τη χαρακτήριζε.
Σχεδόν ταυτόχρονα έννοιες όπως λεκάνη απορροής, λίμνη τελμάτων, κυάνιο, μπήκαν για τα καλά στο λεξιλόγιο των Θρακιωτών, καθώς παρακολουθούσαν τη δραστηριότητα στο Στρατώνι και την Ολυμπιάδα στη Χαλκιδική.
Νομαρχιακά, τότε, και δημοτικά συμβούλια στη Θράκη συνεδρίαζαν, από το απόγευμα της μιας μέρας μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της άλλης, σε αίθουσες γεμάτες από κόσμο, με τη συμμετοχή ειδικών επιστημόνων, επιστημονικών και τεχνικών φορέων, απλών πολιτών που αναζητούσαν -σε μια περίοδο ευμάρειας- να αναδείξουν την κατάσταση, να αναλύσουν τα δεδομένα, να μάθουν εν τέλει την αλήθεια γι’ αυτού του είδους τις επενδύσεις. Θα τρώμε… με χρυσά κουτάλια, όπως κάποιοι διατείνονταν ως νέοι έποικοι «φορτωμένοι» με ουίσκι και καθρεφτάκια ή μήπως θα αναγκαστούμε να ακολουθήσουμε τη μοίρα των προγόνων μας -στην πλειονότητά τους προσφύγων- από τα αποτελέσματα αυτής της δραστηριότητας;
Παράλληλα, η γεωγραφική γειτονιά γέμιζε με ορυχεία χρυσού: Βουλγαρία, Τουρκία, Σκόπια, Ρουμανία και μαζί τους ο φόβος για ένα επικείμενο ατύχημα, αλλά και όσα αποδεδειγμένα συνέβησαν, ενέτειναν την πεποίθηση ότι αυτή η ιστορία δεν πρέπει να προχωρήσει.
Τι σημαίνει εξόρυξη χρυσού στη Θράκη
«Φέρτε μας επενδύσεις κι όχι τον θάνατο», ήταν ένα από τα πολλά συνθήματα που ακούστηκαν στο συλλαλητήριο στην Κομοτηνή. Εδώ και περίπου δεκαπέντε χρόνια οι πολίτες της Θράκης γνωρίζουν ότι η χρήση κυανίου για την απόληψη χρυσού από τα πετρώματα -που αποτελεί τη μοναδική μέθοδο εξόρυξης για το Πέραμα- ενέχει σοβαρούς κινδύνους καταστροφικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, σε εκτάσεις τεράστιας επιφάνειας. Γνωρίζουν ότι τα απόβλητα της ανοικτής χημικής μεταλλευτικής διεργασίας που θα ακολουθηθεί θεωρούνται χειρότερα από τα πυρηνικά κατάλοιπα. Γνωρίζουν πως η εξόρυξη με κυάνιο θα προκαλέσει υπερκατανάλωση υδάτινων πόρων εις βάρος άλλων παραγωγικών δραστηριοτήτων της περιοχής, δημιουργία όξινης απορροής και αέριας ρύπανσης εξαιτίας της θειούχας σύστασης των πετρωμάτων, ολοκληρωτική καταστροφή της αισθητικής του τοπίου από τις λίμνες τελμάτων που θα αντικαταστήσουν το φυσικό περιβάλλον. Γνωρίζουν πως τα οφέλη που θα προκύψουν στην οικονομία, τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, τα οποία και προβλέπονται από έναν απαρχαιωμένο Μεταλλευτικό Κώδικα, είναι ελάχιστα και ανάξια αναφοράς. Γνωρίζουν ότι περιορίζονται σε ελάχιστες θέσεις εργασίας με υψηλό βαθμό κινδύνου για τους εργαζόμενους και αυτές σε περιορισμένη διάρκεια χρόνου. Τέλος, γνωρίζουν ότι η εξόρυξη χρυσού θα προκαλέσει μείωση των εισοδημάτων των εργαζομένων στην κτηνοτροφία, γεωργία και αλιεία, απαξίωση των αντίστοιχων προϊόντων μεταποίησης στην περιοχή, που ουσιαστικά θα επιφέρει απώλεια πολλαπλάσιων θέσεων εργασίας και θα οδηγήσει στον οικονομικό μαρασμό.
Η στάση των ελληνικών κυβερνήσεων
Ξέρετε, αλήθεια, πόσες φορές η τοπική κοινωνία είπε ΟΧΙ στην εξόρυξη χρυσού; Πόσα (άλλοτε) νομαρχιακά, περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια, όλων των κομματικών και ιδεολογικών αποχρώσεων, εξέδωσαν ψηφίσματα ενάντια στην επένδυση; Ξέρετε πόσες φορές δόθηκε η διαβεβαίωση από όλες τις κυβερνήσεις που πέρασαν από το τιμόνι της χώρας, όλο αυτό το διάστημα, πως ο χρυσός δε θα εξορυχθεί εάν δεν το επιθυμούν οι τοπικές κοινωνίες (το συγκεκριμένο ακούστηκε και από το στόμα του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου από την Κομοτηνή, τον Φεβρουάριο του ’11). Πάρα πολλές. Οι τοπικές κοινωνίες συνεχίζουν να λένε «όχι» γιατί οι κυβερνήσεις λένε πάντα «ναι» σε μια τέτοια επενδυτική δραστηριότητα.
Και αν το ζήτημα παρέμενε «παγωμένο», με κάποιες ισχνές εξάρσεις κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας του 2000, οι «επιθέσεις» αυξήθηκαν στην εποχή της κρίσης.
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αλλά και αυτή του Παπαδήμου, έφεραν τις επενδύσεις στο προσκήνιο σε ρυθμούς… fast track με τη σύσταση της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων, στην οποία συμμετείχαν Βενιζέλος, Παπακωνσταντίνου, Βορίδης και Δήμας -οι Θρακιώτες δεν θα ξεχάσουν ποτέ το «μπλόκο» του Δήμα, καθώς απέφυγε πολύ διακριτικά να υπογράψει (ως συναρμόδιος) την απόφαση υπαγωγής στον νόμο περί στρατηγικών επενδύσεων έξι επενδυτικών σχεδίων, μεταξύ των οποίων -και πρώτη πρώτη- ήταν η επένδυση για εξόρυξη χρυσού στο Πέραμα.
Όπως δεν θα ξεχάσουν τον υπουργό Περιβάλλοντος της τρικομματικής Λιβιεράτο, που αρνήθηκε κι αυτός να βάλει την υπογραφή του στο τελεσίγραφο Σαμαρά (πριν αυτό καταρριφθεί) και ζητήθηκε να υπογράψει ο αναπληρωτής υπουργός Καλαφάτης, γνωστός υπέρμαχος των επενδύσεων χρυσού. Ναι, και τον Σαμαρά δεν θα τον ξεχάσουν…
Κοινό μέτωπο
Το κίνημα ενάντια στην επένδυση χρυσού στη Θράκη έχει υπονομευθεί και συκοφαντηθεί ουκ ολίγες φορές αυτά τα 15 χρόνια. Η κυβέρνηση θέλει προφανώς να ακούει τις φωνές της εταιρείας, που λένε πως αυτοί που διαφωνούν είναι «κάποιοι λίγοι αριστεροί». Το συλλαλητήριο επικύρωσε, ουσιαστικά, το προφίλ του αγώνα που γίνεται όλα αυτά τα χρόνια. Μακριά από κόμματα και χρώματα, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, γλώσσας ή καταγωγής, η τοπική κοινωνία μίλησε με τη συμμετοχή της. Δήμαρχοι με το χρίσμα της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, περιφερειάρχης με το χρίσμα του ΠΑΣΟΚ, εκπρόσωποι των τοπικών οργανώσεων των κομμάτων -πρώτη μίλησε η εκπρόσωπος της ΝΟΔΕ Ροδόπης-, αλλά και εκπρόσωποι επιστημονικών φορέων, όπως ο πρύτανης του ΔΠΘ και ο πρόεδρος του ΤΕΕ Θράκης. Οι βουλευτές της Ροδόπης έχουν τεθεί στο πλευρό της τοπικής κοινωνίας -ο Αϊχάν Καραγιουσούφ του ΣΥΡΙΖΑ είναι μέλος της Διανομαρχιακής Επιτροπής Ροδόπης-Έβρου κατά της Εξόρυξης Χρυσού, από την αρχή σχεδόν της σύστασής της, δηλαδή εδώ και 14 χρόνια. Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Αχμέτ Χατζηοσμάν έχει δηλώσει ότι στηρίζει τον αγώνα κατά της επένδυσης. Ο υπουργός Εσωτερικών και βουλευτής Ροδόπης Ευριπίδης Στυλιανίδης επανέλαβε την πάγια θέση του πως είναι ηθικά και πολιτικά δεσμευμένος να εκφράζει προς όλες τις κατευθύνσεις τις απόψεις της τοπικής κοινωνίας, να ταυτίζεται με αυτές και να τις υπερασπίζεται.
Το τέλειο άλλοθι
Η οικονομική κρίση έχει δώσει το τέλειο άλλοθι σε αυτούς που θέλουν να εκμεταλλευθούν τις επενδύσεις χρυσού στη Θράκη, αλλά και τη Μακεδονία, όπου εδώ και 15 χρόνια οι τοπικές κοινωνίες δεν τους αφήνουν να αρπάξουν. Σήμερα οι εταιρείες αυτές -με όχημα την κυβέρνηση- εκμεταλλεύονται τον φόβο και την αγωνία του κόσμου για το αύριο, με σκοπό να μετατρέψουν την Ελλάδα σε τριτοκοσμική χώρα. Σαν αυτές, δηλαδή, που είναι οι φτωχότερες στον κόσμο, αλλά… παραδόξως οι πιο πλούσιες σε μεταλλεύματα.