Βενεζουέλα χωρίς Τσάβες
Γιατί όλη αυτή την ήπειρο τη διαφεντεύει με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο η Αμερική, οι Ηνωμένες Πολιτείες, για να το πούμε πιο σωστά. Αλλά το «Αμερική» είναι που καθιερώθηκε στο στόμα των πολλών για το όνομα των Ηνωμένων Πολιτειών και δίνει τον τόνο: Ταυτίζεται (όχι τυχαία) με το όνομα της ηπείρου, ίσως για να θυμίζει ποιος κάνει κουμάντο εκεί. Από τον βορρά μέχρι τον νότο και στις γύρω θάλασσες, ό,τι συμβαίνει είναι και δική της δουλειά, άρα δεν μπορεί να συμβαίνει χωρίς αυτήν. Μερικοί ηγέτες αμφισβήτησαν αυτό το δικαίωμα-καθεστώς είτε σε προσωπικό επίπεδο (με τη δύναμη της προσωπικής τους αίγλης και επάρκειας) είτε σε κοινωνικό επίπεδο, με την επικράτηση μιας επανάστασης εις βάρος των ευνοούμενων από τις ΗΠΑ δυνάμεων. Όπως συνέβη στην Κούβα.
Ο Τσάβες, που πέθανε σε ηλικία 58 ετών στις 5 Μαρτίου ύστερα από μάχη με τον καρκίνο, ανήκε στην κατηγορία των ηγετών που κράτησαν αντιθετική στάση προς τις ΗΠΑ. Πιο έντονος και θορυβώδης από τον επίσης αντιαμερικανό βραζιλιάνο πρώην Πρόεδρο Λούλα ντα Σίλβα και τη διάδοχό του Ντίλμα Ρούσεφ, πιο επικοινωνιακός από τον περουβιανό Πρόεδρο Φερνάντο Λούγο, αριστερό και πρώην επίσκοπο, πιο γνωστός από τον ινδιάνο Πρόεδρο της Βολιβίας Έβο Μοράλες, πιο επιθετικός από την Πρόεδρο της Αργεντινής Κριστίνα Φερνάντες Κίρχνερ, πιο ευέλικτος από τον πρώην αντάρτη και αγρότη Πρόεδρο της Ουρουγουάης Χοσέ Μουχίκα. Κοινό σημείο όλων, ο ανεξαρτησιακός χαρακτήρας των κυβερνήσεών τους από την αμερικανική κηδεμονία. Με μικρότερο ή μεγαλύτερο κόστος, οι ηγέτες αυτοί, όπως και ο μη αριστερής καταγωγής αλλά ριζοσπάστης Ραφαέλ Κορέα του Ισημερινού, στέκονται εδώ και χρόνια με σθένος απέναντι στις αμερικανικές επιθυμίες για τις χώρες τους και οικοδομούν συνεργασίες μεταξύ τους αλλά και με τρίτες χώρες, που συχνά φέρνουν σε αμηχανία την αλαζονική εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Ο Τσάβες δεν δίστασε να συνάψει στενές σχέσεις και να εμφανίζεται τηλεοπτικά ως αδελφός με τον ιρανό Πρόεδρο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ την εποχή που ο ΟΗΕ και οι επιτροπές του έψαχναν αφορμές και τρόπο να τον καταδικάσουν για τα πυρηνικά του Ιράν, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον θρησκευτικό χαρακτήρα του κράτους κ.λπ. Πετρελαιοπαραγωγές χώρες, η Βενεζουέλα και το Ιράν δεν είχαν πρόβλημα με τιμωρίες από τις ΗΠΑ και τον ΟΗΕ, αφού γνώριζαν καλά ότι η δική τους πόρτα θα χτυπούσε για την παροχή μεγαλύτερων ποσοτήτων μαύρου χρυσού σε καλύτερες τιμές. Από το 1998 που κυβέρνησε τη Βενεζουέλα ο Τσάβες φρόντισε, δημιουργώντας κινηματικές συνθήκες για τα μεγάλα ζητήματα, να εκπαιδεύσει τη φτωχότερη και πολυπληθέστερη τάξη πολιτών και αγροτών στην πολιτική της διεκδίκησης και της αναδιανομής του πλούτου. Αυτό τον έφερε σε σταθερή αντίθεση με τη μεσαία και την πλουσιότερη τάξη, που έψαχνε τρόπο να απαλλαγεί από τον πολιτικό που δεν δίστασε να μετονομάσει τη χώρα του (άσχετα αν για όλο τον κόσμο παρέμεινε Βενεζουέλα) σε «Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας», για να τιμηθεί ο ήρωας της ανεξαρτησίας Σιμόν Μπολιβάρ. Μαζί με αυτήν την απόφαση, η θητεία του Προέδρου αυξήθηκε σε 6 χρόνια και επετράπη και δεύτερη προεδρική θητεία. Οι πολιτειακές αλλαγές εγκρίθηκαν σε δημοψήφισμα τον Δεκέμβριο του 1999. Τον Απρίλιο του 2002 κινδύνευσε με ανατροπή, επικράτησε τελικά και το 2006 εξελέγη και πάλι Πρόεδρος αφού είχε προσχωρήσει σε ένα είδος συνεργασίας με κομμάτι των υποψήφιων ανατροπέων του. Διατήρησε σταθερά στενές σχέσεις με την Κούβα και καλή συνεργασία με Κίνα και Ρωσία. Όπως είναι φυσικό, τόσο η εσωτερική πολιτική του όσο και οι διεθνείς επιλογές του τον έβαλαν στο μάτι των ΗΠΑ, που τον αντιμετώπιζαν ως εχθρό. Η επανεκλογή του ως Προέδρου της Βενεζουέλας το 2012 τον βρήκε ήδη άρρωστο από την ανίατη ασθένεια. Η συζήτηση για τη διαδοχή του είχε ξεκινήσει και μένει να δούμε ποιον δρόμο θα διαλέξει να βαδίσει η Βενεζουέλα, όπως και σε ποιο βάθος είχαν προχωρήσει στις συνειδήσεις των ανθρώπων οι φιλολαϊκές μεταρρυθμίσεις του Ούγκο Τσάβες.