Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο

1

Η καθιερωμένη ετήσια συνάντηση της πολιτικής και οικονομικής ελίτ στο γνωστό παραθεριστικό κέντρο της Ελβετίας, το Νταβάς, χλώμιασε φέτος, έχασε την πρότερη λάμψη και ακτινοβολία της. Στο παρελθόν αποτελούσε ένα από τα πλέον σημαντικά οικονομικά φόρουμ και βασικό στήριγμα του συστήματος. Φέτος η λάμψη του επισκιάστηκε από την πληθώρα των κινδύνων που απειλούν με κατάρρευση το σημερινό πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο. Λίγες οι συμμετοχές πολιτικών ηγετών και ακόμα λιγότερα τα ηχηρά ονόματα. Οι περισσότεροι ηγέτες προτίμησαν να παραμείνουν στις χώρες τους, ίσως γιατί φοβήθηκαν ότι η συμμετοχή τους στη συνάντηση του Νταβός θα προκαλούσε οξύτατες αντιδράσεις του λαού. Πάντως, πρέπει να αναφέρουμε μερικές ηχηρές παρουσίες. Του αντιπροέδρου της Κομισιόν και Επιτρόπου επί των Οικονομικών Όλι Ρεν, της επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, του προέδρου της ΕΚΤ κ. Μάριο Ντράγκι και της καγκελάριου της Γερμανίας Άνγκ. Μέρκελ. Από την οικονομική ελίτ ο απαραίτητος «επενδυτής», που ντύνεται ξεγυμνώνοντας τους λαούς, κ. Σόρος με μια καταπληκτική φιλολαϊκή παρέμβαση, που προκάλεσε έκπληξη. Το θέμα που κυριάρχησε στις συζητήσεις ήταν το μέλλον της Ευρωζώνης, ζωτικό για τη στήριξη του σημερινού χρεοκοπημένου οικονομικού συστήματος.

2

Στο ζωτικό θέμα της βιωσιμότητας του ευρώ και της Ευρωζώνης, οι απόψεις των ομιλητών ήταν διχασμένες. Οι αισιόδοξοι υποστήριξαν την άποψη ότι η κρίση της Ευρωζώνης ξεπεράστηκε, αφενός μεν με τους μηχανισμούς στήριξης των αδύναμων οικονομικών του Νότου και αφετέρου με τη σωστή νομισματική πολιτική που ακολούθησε ο νέος πρόεδρος της ΕΚΤ, ο ιταλός κ. Ντράγκι. Αντίθετα, ακούστηκαν και οι απαισιόδοξες προβλέψεις, ότι οι δημοσιονομικές ανισορροπίες, η αύξηση της ανεργίας και η λιτότητα οδηγούν την Ευρωζώνη σε ύφεση και, λαμβανομένου υπόψη ότι δεν έχει επιτευχθεί οικονομική ένωση, θα δημιουργηθεί ένα χάσμα μεταξύ του ευρωζωνικού Βορρά, και του ευρωζωνικού Νότου. Και αυτό είναι που τελικά θα οδηγήσει στη διάσπαση της Ευρωζώνης και στη διάλυσή της. Επί του προκειμένου, χαρακτηριστική ήταν η ομιλία του γνωστού μεγαλοεπενδυτή Τζορτζ Σόρος, ο οποίος τόνισε ότι η πολιτική της λιτότητας, που έχει επιβληθεί από τη Γερμανία, υπάρχει ο κίνδυνος να προκαλέσει μόνιμη διαίρεση της Ευρωζώνης, σε δύο κατηγορίες κρατών. Στα πλούσια κράτη του Βορρά και στα φτωχά κράτη του Νότου, που αυτό τελικά θα σημάνει την εγκατάλειψη του ευρώ και την αντικατάστασή του με άλλο νόμισμα. Ας δούμε όμως τι υποστήριξαν και οι άλλοι ομιλητές. Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Όλι Ρεν, μιλώντας υποστήριξε ότι θα πρέπει η Ιρλανδία και η Πορτογαλία να στηριχθούν περισσότερο, ώστε να επανέλθουν γρήγορα στις χρηματοπιστωτικές αγορές για δανεισμό. Και εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόοδο που έχουν σημειώσει η Ισπανία και η Ιταλία. Καθόσον αφορά τη χώρα μας, στην ομιλία του δεν έκανε καμία μνεία. Ίσως επειδή δεν βλέπει ακόμη φως στο τούνελ.

3

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες και οι ομιλίες των δύο προβεβλημένων κυριών της Ευρώπης, Μέρκελ και Λαγκάρντ. Η κ. Μέρκελ έδωσε μεγαλύτερη σπουδαιότητα στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ευρωζωνικών προϊόντων και υπηρεσιών, ώστε να τονωθεί η εξαγωγική δραστηριότητα της Ευρωζώνης. Και επόμενο ήταν να απορρίψει την άποψη πολλών οικονομολόγων διεθνούς κύρους, ότι η δημοσιονομική εξυγίανση στην Ευρωζώνη προχωρεί με ταχύτατους ρυθμούς που βλάπτουν την ανάπτυξη. Βέβαια, η κ. Μέρκελ θέλησε να υπερασπιστεί την πολιτική λιτότητας, αλλά ήταν γυμνή από επιχειρήματα. Η κ. Λαγκάρντ, που τη διαδέχτηκε στο βήμα των ομιλητών, τόνισε ότι τα μέτρα λιτότητας έπρεπε να εφαρμοστούν σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ώστε να πλήξουν όσο το δυνατόν λιγότερο την ανάπτυξη. Ίσως η κ. Λαγκάρντ έβγαλε αυτό το συμπέρασμα μετά την αποτυχία της πολιτικής λιτότητας, που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα και κατέστρεψε την πραγματική οικονομία. Ήταν μια πικρή εμπειρία για τους τάχα εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ, που διασύρθηκαν διεθνώς και έπαυσαν πλέον να θεωρούνται ειδικοί στην ανασυγκρότηση των οικονομιών. Θα κλείσουμε αυτήν τη σύντομη παρουσίαση με μια επισήμανση του προέδρου της ΕΚΤ κ. Ντράγκι, ο οποίος στην ομιλία του παραδέχτηκε ότι η ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος της Ευρωζώνης δεν έφτασε ακόμη στην πραγματική οικονομία. Δηλαδή οι τράπεζες δεν άρχισαν να δανειοδοτούν τις οικονομίες των κρατών-μελών. Αυτό έδωσε αφορμή στην κ. Λαγκάρντ να ζητήσει την παραγκώνιση των τραπεζιτών, ώστε τα ηνία στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής να αναλάβουν πλέον οι πολιτικοί ηγέτες. Αυτά ως μια μικρή γεύση από το Νταβός.