Ναρκοπέδιο συμφερόντων σε τράπεζες – ιδιωτικοποιήσεις

Τα παράλληλα θρίλερ με την ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ που έχουν φέρει την κυβέρνηση σε εξαιρετικά λεπτή θέση, αλλά και οι παρασκηνιακές κινήσεις των τραπεζιτών, οι οποίοι εκφράζουν δυσφορία για το ασφυκτικό καθεστώς διεθνούς εποπτείας και για τους όρους και το χρονοδιάγραμμα της ανακεφαλαιοποίησης, καταδεικνύουν ότι το ελληνικό πρόγραμμα «διάσωσης» εισέρχεται ολοταχώς σε μια φάση άκρως επικίνδυνη για την κυβέρνηση, η οποία καλείται να ελιχθεί μεταξύ των ισχυρών συμφερόντων, αλλά και να αποφύγει συγκρούσεις με την «τρόικα».

Μεγάλες συζητήσεις στο επιχειρηματικό παρασκήνιο προκαλούν ήδη οι εξελίξεις περί την ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ, μετά την τροπολογία που κατέθεσε την Παρασκευή ο Γ. Στουρνάρας στη Βουλή, με την οποία ο ΟΠΑΠ θα υποχρεωθεί να ανοίξει τα… άδυτα των αδύτων του, δηλαδή να προσφέρει στους ενδιαφερόμενους αγοραστές του πρόσβαση σε «άκρως απόρρητες» επιχειρηματικές συμβάσεις.

Η τροπολογία προβλέπει ότι, στο πλαίσιο των ιδιωτικοποιήσεων από το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, οι ενδιαφερόμενοι για την αγορά μιας κρατικής επιχείρησης θα μπορούν να λαμβάνουν γνώση ακόμη και επιχειρηματικών συμφωνιών που έχει συνάψει η επιχείρηση με τρίτους, ακόμη και αν αυτές καλύπτονται από ρήτρες εμπιστευτικότητας.

Η τροπολογία «φωτογραφίζει» τις συμβάσεις του ΟΠΑΠ με την Intralot, αλλά και με την κοινοπραξία που πρόσφατα κέρδισε τον διαγωνισμό για τα κρατικά λαχεία, στην οποία επίσης μετέχει η Intralot. Αυτές οι συμβάσεις, όταν οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές ζήτησαν πλήρη στοιχεία για τον ΟΠΑΠ, δεν είχαν δοθεί λόγω των ρητρών εμπιστευτικότητας που τις κάλυπταν, γεγονός που προκάλεσε την οργή των ενδιαφερόμενων αγοραστών.

Ορισμένοι εξ αυτών, σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», δεν διαμαρτυρήθηκαν μόνο προς την κυβέρνηση, αλλά προσέφυγαν και στην «τρόικα», για να ζητήσουν την παρέμβασή της, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση σε στοιχεία, που, όπως ισχυρίζονται, μπορεί να διαφοροποιήσουν δραματικά την αποτίμηση του ΟΠΑΠ, ανάλογα με τους όρους των επίμαχων συμβάσεων.

Τελικά, ύστερα από διαβουλεύσεις «τρόικας»-υπουργείου Οικονομικών, η κυβέρνηση συμφώνησε να φέρει ειδική νομοθετική ρύθμιση στη Βουλή, καθώς η διοίκηση του ΟΠΑΠ ζήτησε κάλυψη από τον νόμο, προκειμένου να «σπάσει» χωρίς συνέπειες το απόρρητο των συμβάσεων.

Η τροπολογία του υπουργείου απαγορεύει τη «διαρροή» των συμβάσεων αυτών σε τρίτους ή οποιαδήποτε άλλη αξιοποίησή των πληροφοριών εκτός της διαδικασίας του διαγωνισμού, αλλά οι περισσότεροι παράγοντες της αγοράς εκφράζουν την εκτίμηση ότι η αποκάλυψη αυτών των συμβάσεων, έστω και σε έναν στενό επιχειρηματικό κύκλο, θα δώσει το έναυσμα για νέες «μάχες» των συμφερόντων που διεκδικούν τον ΟΠΑΠ.

Ολλανδός «επόπτης» στις τράπεζες

Στο τραπεζικό σύστημα επικρατεί αναβρασμός, καθώς οι μεγάλοι τραπεζίτες, που καλούνται να λειτουργήσουν στο εξής με το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ως βασικό μέτοχο και τους «μπάστακες» της Κομισιόν να εποπτεύουν κάθε τους κίνηση, εκδηλώνουν έντονη δυσφορία για την απόφαση της κυβέρνησης να τοποθετήσει έναν Ολλανδό, τον Πολ Κόστερ, στη θέση του προέδρου του ΤΧΣ. Μέχρι την ύστατη ώρα οι τραπεζίτες προσπάθησαν να τοποθετηθεί σε αυτή τη θέση Έλληνας, αλλά δεν το πέτυχαν, καθώς υπερίσχυσαν οι πιέσεις προς την αντίθετη κατεύθυνση από την «τρόικα», αλλά και από την πλευρά της Γερμανίας και της Ολλανδίας, που δεν είναι μόνο μεγάλοι χρηματοδότες των «πακέτων» για την Ελλάδα, αλλά οι κεντρικές τους τράπεζες έχουν και τη μεγαλύτερη έκθεση σε δανεισμό προς την Τράπεζα της Ελλάδος.

Ο νέος πρόεδρος του ΤΧΣ, από τη θητεία του στην ολλανδική αρχή ελέγχου του χρηματοπιστωτικού τομέα, αλλά και στην αντίστοιχη αρχή του Ντουμπάι, έχει τη φήμη εξαιρετικά αυστηρού ελεγκτή.

Οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι από τη νέα του θέση θα είναι παντοδύναμος και θα μπορεί να λάβει πολύ σημαντικές αποφάσεις, καθώς το Μνημόνιο ορίζει ότι το ΤΧΣ θα πάρει τις εκθέσεις οικονομικού ελέγχου των ελληνικών τραπεζών και, βάσει αυτών, θα μπορεί να υποδεικνύει στην Τράπεζα της Ελλάδος ακόμη και την απομάκρυνση διοικήσεων ή την απαγόρευση συμμετοχής συγκεκριμένων μετόχων στις αυξήσεις κεφαλαίου.

Πέρα από το θέμα αυτό, όμως, οι τραπεζίτες εκφράζουν ακόμη και με δημόσιες τοποθετήσεις τους τις τελευταίες ημέρες αιτήματα προς την «τρόικα» για μεγάλες αλλαγές, τόσο στους όρους όσο και στο χρονοδιάγραμμα της ανακεφαλαιοποίησης.

Ζητούν να δοθούν μεγαλύτερα κίνητρα στους ιδιώτες μετόχους να συμμετάσχουν στις προσεχείς αυξήσεις κεφαλαίου, αλλά και να δοθεί περισσότερος χρόνος μέσα στο 2013 για την ολοκλήρωσή τους, καθώς θεωρούν ότι το χρονοδιάγραμμα του Μνημονίου, για ολοκλήρωση των αυξήσεων κεφαλαίου ως τα τέλη Απριλίου, είναι ασφυκτικό.

Οι νέες απαιτήσεις των τραπεζιτών δεν βρίσκουν, στο σύνολό τους τουλάχιστον, ευήκοα ώτα στην «τρόικα». Κάποιοι λένε, πάντως, ότι η «τρόικα» ίσως έχει και «πονηρές» στοχεύσεις, δηλαδή επιδιώκει να μην υπάρξει επαρκές ενδιαφέρον ιδιωτών στις αυξήσεις κεφαλαίου, ώστε να κρατικοποιηθούν οι τράπεζες και να είναι ευκολότερο, στο μέλλον, να αγορασθούν «κοψοχρονιά» από ξένες τράπεζες.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αναλυτές εκτιμούν ότι οι ελληνικές τράπεζες πολύ δύσκολα θα αποφύγουν τελικά την κρατικοποίηση, αφού ακόμη και αν βρουν ιδιώτες επενδυτές για να καλύψουν το 10% των αυξήσεων κεφαλαίου, δεν θα μπορέσουν αργότερα να επιστρέψουν αυτά τα κεφάλαια στο ΤΧΣ, ώστε να αποφύγουν την κρατικοποίηση. «Δύσκολα οι τράπεζες θα έχουν τόσα κέρδη τα επόμενα χρόνια, ώστε να μπορέσουν να επιστρέψουν έγκαιρα τα δεκάδες δισ. ευρώ που θα πάρουν», λέει χαρακτηριστικά αναλυτής χρηματιστηριακής εταιρείας.

Τα αιτήματα των τραπεζιτών για αλλαγές στο χρονοδιάγραμμα και τους όρους της ανακεφαλαιοποίησης θα συζητηθούν με την «τρόικα» στα τέλη του μήνα, όταν φθάσει στην Αθήνα η αποστολή της. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, το μόνο που θεωρείται βέβαιο ότι θα πετύχουν οι τραπεζίτες είναι η αλλαγή του χρονοδιαγράμματος των αυξήσεων κεφαλαίου, που είναι πράγματι εκτός πραγματικότητας, με δεδομένη μάλιστα την εν εξελίξει ευρισκόμενη διαδικασία συγχώνευσης της Εθνικής με τη Eurobank. Για τα υπόλοιπα αιτήματά τους, οι τραπεζίτες δεν είναι καθόλου βέβαιο τι μπορούν να αποσπάσουν από την «τρόικα»…