Η κρίση εξαφάνισε το 65% του τζίρου των εορτών!
Κυριότερο πρόβλημα της αγοράς παραμένει η παντελής έλλειψη ρευστότητας από τις τράπεζες, παρότι για τρίτο συνεχή μήνα καταγράφηκε τον Νοέμβριο μικρή αύξηση των καταθέσεων, ενώ η τσιμεντοβιομηχανία Τιτάν κατάφερε να σπάσει το «εμπάργκο» της αγοράς ομολόγων στις ελληνικές επιχειρήσεις, ανοίγοντας τον δρόμο για εκδόσεις χρέους και από άλλες μεγάλες εταιρείες.
H Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) εκτιμά ότι τον Δεκέμβριο είχαμε αρνητικό ρεκόρ δεκαετιών στον τζίρο του εμπορίου, που υπολογίζεται ότι περιορίσθηκε σχεδόν κατά 20% σε σχέση με πέρυσι, υποχωρώντας στα 7,6 δισ. ευρώ. Στα χρόνια της κρίσης, η ελληνική αγορά της εορταστικής περιόδου έχει υποστεί πρωτοφανή συρρίκνωση. Όπως εκτιμά η ΕΣΕΕ, τον Δεκέμβριο του 2008 ο τζίρος είχε διαμορφωθεί στα 21,9 δισ. ευρώ. Δηλαδή, μέσα σε μια τετραετία ο κύκλος εργασιών της αγοράς στον πιο «εμπορικό» μήνα του χρόνου έχει μειωθεί κατά 65%! Συνολικά, ο ετήσιος τζίρος του εμπορίου το 2012 εκτιμάται από την ΕΣΕΕ ότι έπεσε στα 50 δισ. ευρώ, δηλαδή καταγράφεται μια πτώση της τάξεως του 35% σε σχέση με τα επίπεδα του 2008.
Όπως εκτιμά η ΕΣΕΕ, ένας στους τέσσερις έλληνες καταναλωτές δεν πραγματοποίησε καμία αγορά κατά την εορταστική περίοδο, κάτι που αποτυπώνει ανάγλυφα την απόλυτη ένδεια στην οποία έχει περιέλθει το ασθενέστερο κομμάτι της κοινωνίας. Παρά ταύτα, ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Β. Κορκίδης ελπίζει ότι το 2013, και παρά την ύφεση, «η χρεοκοπία θα απομακρυνθεί ακόμα περισσότερο, ενώ δεν αποκλείεται το νέο έτος να αποτελέσει τη χρονιά-έκπληξη για την Ελλάδα». Ανησυχητικά είναι τα μηνύματα και από τη βιομηχανία. Οι νέες παραγγελίες τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με τη μηνιαία έρευνα της Markit, βρέθηκαν σε ελεύθερη πτώση και οι βιομηχανίες υποχρεώθηκαν να μειώσουν αισθητά την παραγωγή και την απασχόληση. Σημειωτέον ότι ο τομέας της μεταποίησης στην Ελλάδα συρρικνώνεται συνεχώς από τον Σεπτέμβριο του 2009. Στην πανευρωπαϊκή έρευνα τονίζεται ότι η παραγωγή μειώθηκε «απότομα και με επιταχυνόμενο ρυθμό», ενώ οι ελληνικές βιομηχανίες υποχρεώθηκαν να μειώσουν τις τιμές πώλησης των προϊόντων τους, παρότι αυξήθηκαν οι τιμές ορισμένων πρώτων υλών. Μάλιστα, παρότι από ορισμένες πλευρές εκφράζονται ελπίδες για έξοδο της βιομηχανίας από την ύφεση χάρη στις εξαγωγές, η έρευνα κατέγραψε τον Δεκέμβριο ανησυχητική επιτάχυνση του ρυθμού μείωσης των παραγγελιών από το εξωτερικό. Τα στοιχεία για τη δραστηριότητα στη βιομηχανία και στο λιανικό εμπόριο τον τελευταίο μήνα του χρόνου ίσως προοιωνίζονται δυσάρεστες εκπλήξεις στα τελικά στοιχεία για την ύφεση του 2012, εκτιμούν αναλυτές. Πάντως, η Κομισιόν δεν αλλάζει προς το παρόν τις προβλέψεις της για την ύφεση του 2013, εκτιμώντας ότι σε ετήσια βάση η οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 4,2%, ενώ τους τελευταίους μήνες του έτους θα δούμε για πρώτη φορά οριακά θετικό ρυθμό ανάπτυξης. Το τραπεζικό σύστημα εξακολουθεί να αποτελεί το μεγαλύτερο «βαρίδι» της ελληνικής οικονομίας, όπως επιβεβαιώνουν τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Μόνο θετικό στοιχείο, η αύξηση των καταθέσεων τον Νοέμβριο, για τρίτο συνεχή μήνα, κατά μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, αύξηση που συνεχίζεται, πάντως, με πολύ βραδείς ρυθμούς, συγκριτικά με τις καταιγιστικές εκροές προηγούμενων μηνών.
Ο ρυθμός μείωσης των πιστώσεων έφθασε το 4,6% τον Νοέμβριο και σε δωδεκάμηνη βάση οι τράπεζες «ρούφηξαν» από τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά ρευστότητα άνω των 20 δισ. ευρώ, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στον «στραγγαλισμό» της οικονομικής δραστηριότητας. Τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι τα αρνητικά πρόσημα στον ρυθμό της πιστωτικής επέκτασης θα διατηρηθούν τουλάχιστον ως τα μέσα του 2013, παρά τη μεγάλη κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών και την αναμενόμενη αύξηση των καταθέσεων.
Ένα ενθαρρυντικό νέο στοιχείο, πάντως, για τις μεγαλύτερες και πιο αξιόπιστες ελληνικές επιχειρήσεις ήταν το επίτευγμα της τσιμεντοβιομηχανίας Τιτάν να δανεισθεί 200 εκατ. ευρώ με έκδοση ομολόγων και μάλιστα με επιτόκιο κάτω από 9%. Μάλιστα, η ζήτηση των τίτλων της ελληνικής εταιρείας υπερκάλυψε την προσφορά σχεδόν κατά 3 φορές, όπως ανακοίνωσε η συντονίστρια της έκδοσης, Eurobank.
Ήταν η πρώτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης στην Ελλάδα, το 2010, που μια ελληνική εταιρεία καταφέρνει να σπάσει το «εμπάργκο» της αγοράς ομολόγων. Όπως εκτιμούν τραπεζικά στελέχη, τα βήματα της Τιτάν αναμένεται να ακολουθήσουν το προσεχές διάστημα και άλλες μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, προκειμένου να αναχρηματοδοτήσουν δάνειά τους, κάτι που θα προσφέρει κάποιες σημαντικές «ανάσες» στη ρευστότητα της αγοράς. «Ανάσες», βέβαια, που θα μπορέσει να πάρει μόνο η «αφρόκρεμα» της ελληνικής επιχειρηματικότητας, ενώ οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να βλέπουν την… πλάτη των τραπεζιτών.
Ν.Χ.