Απαιτείται δημιουργία και θετικό κτίσιμο
Τα λεγόμενα στοιχήματα που καλείται να κερδίσει ο πρωθυπουργός και κατ’ επέκταση ο τρικομματικός κυβερνητικός συνασπισμός είναι αρκετά στον αριθμό, πολύπλοκα, αλλά κυρίως δεν υπόκεινται στην αποκλειστική διαχείριση της κυβέρνησης. Το πλαίσιο, διεθνές, ευρωπαϊκό και εγχώριο, εντός του οποίου καλείται να κινηθεί η ελληνική κυβέρνηση είναι πλήρες αβεβαιοτήτων, κάτι που δυσκολεύει αφάνταστα την εφαρμογή των ήδη ληφθεισών (επιβαλλομένων) αποφάσεων.
Για την κατάσταση που επικρατεί στο διεθνές περιβάλλον αρκεί να αναφέρουμε τη δήλωση του πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρετανίας Ντ. Κάμερον με την έναρξη του 2013. Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, η οποία θα ασκεί για το 2013 την προεδρία του G8 (Γερμανία, Καναδάς, ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία, Ιαπωνία και Ρωσία), σημείωσε ότι και το 2013 θα είναι έτος οικονομικής αβεβαιότητας. Με βάση την παραπάνω διαπίστωση, κάνει έκκληση στους ηγέτες του G8 να λάβουν «θαρραλέα» μέτρα για να επιτευχθεί «μια χειροπιαστή διαφορά» στην ανάκαμψη της οικονομίας.
Αντίστοιχα για την κατάσταση στην ΕΕ νομίζω ότι, πέρα από οποιαδήποτε άλλη αναφορά, αρκεί η δήλωση της καγκελαρίου Μέρκελ ότι το 2013 θα είναι μια δυσκολότερη χρονιά από το 2012. Μια δήλωση η οποία αναφέρεται προφανώς όχι μόνο στα έντονα οικονομικά προβλήματα που ταλανίζουν την ΕΕ, και ειδικότερα τις χώρες του Νότου, αλλά και στις πολιτικές εξελίξεις που μπορούν να προκύψουν λόγω των εκλογών σε Ιταλία και Γερμανία.
Στο εγχώριο μέτωπο τα προβλήματα είναι έντονα και οι εξελίξεις πολύ αβέβαιες…
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι το βασικό πρόβλημα είναι η πορεία της οικονομίας, που αποτελεί και κλειδί για τις επόμενες κινήσεις της και θα επηρεάσει άμεσα την κεντρική πολιτική σκηνή. Οι επόμενοι μήνες εκ των πραγμάτων είναι σκληροί και δύσκολοι, καθώς θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε κατά πόσο οι πολίτες θα «απορροφήσουν» τις μειώσεις σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα που επέφεραν τα τελευταία μέτρα. Σίγουρα η νέα αυτή κατάσταση είναι σχεδόν αδύνατον να μη δημιουργήσει μεγάλες πιέσεις στα κυβερνώντα κόμματα (οι οποίες αναμένεται να εκφρασθούν και σε δημοσκοπικό επίπεδο), κάτι που θα δυσκολέψει περαιτέρω τις κινήσεις τους.
Παράλληλα, η μεγαλύτερη αβεβαιότητα του κυβερνητικού συνασπισμού παραμένει το ενδεχόμενο να υπάρξουν σημαντικές αποκλίσεις (όπως τα προηγούμενα χρόνια) στη μείωση του ΑΕΠ και η χώρα να παραμείνει εγκλωβισμένη στο σπιράλ της ύφεσης και να απαιτηθούν νέα μέτρα για την επίτευξη των στόχων της δημοσιονομικής προσαρμογής. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι πολιτικές εξελίξεις μπορεί να είναι απρόβλεπτες και πολλά από τα σχέδια του κ. Σαμαρά να ανατραπούν στην πράξη. Αυτό σημαίνει ότι, αφενός, δεν πρέπει να παρθούν νέα μέτρα συσταλτικού χαρακτήρα και, αφετέρου, ότι πρέπει να επιτευχθούν οι προαπαιτούμενοι στόχοι ανάδρασης της ύφεσης, οι οποίοι έχουν ένα μόνο όνομα: νέα επενδυτική ζήτηση, δεδομένου ότι η καταναλωτική ζήτηση θα συνεχίσει να φθίνει. Η προσέλκυση επενδύσεων, όμως, δεν διατάσσεται. Αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη αβεβαιότητα που ταλανίζει τον κυβερνητικό συνασπισμό. Εδώ θα κριθούν πολλά, για να μην πω όλα.
Επίσης, μια ακόμη σημαντική στιγμή είναι το πρώτο τρίμηνο του 2013, όταν θα έχει ολοκληρωθεί η νέα αξιολόγηση της «τρόικας», ώστε να είναι σαφές ότι δεν απαιτούνται νέα διορθωτικά μέτρα και, το πιο βασικό, θα φανούν οι αποκλίσεις σε σχέση με την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2012.
Η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει χωρίς καθυστερήσεις στις προαπαιτούμενες δράσεις, ώστε να εκταμιευθούν και τα υπόλοιπα 18,2 δισ. ευρώ από τη δόση του δανείου, ενώ οφείλει να επιδείξει σημαντική πρόοδο σε κρίσιμους τομείς, όπως οι αποκρατικοποιήσεις και η ανακεφαλαιοποίηση των εγχώριων τραπεζών αλλά και η εφαρμογή επώδυνων αλλαγών, όπως η υπαγωγή χιλιάδων υπαλλήλων του Δημοσίου σε καθεστώς διαθεσιμότητας και η ενεργοποίηση του νέου συστήματος καθορισμού του κατώτατου μισθού από τα τέλη Μαρτίου.
Θεωρώ ότι η αβεβαιότητα για το μέλλον της χώρας θα συνεχίσει να είναι υπαρκτή και το 2013, και μάλιστα θα είναι μια αβεβαιότητα ποιοτικά διαφορετική από αυτήν του 2012, διότι η καταπολέμησή της απαιτεί δημιουργία και θετικό κτίσιμο, σε αντίθεση με το «εύκολο» γκρέμισμα των προηγούμενων χρόνων.