Στο τραπέζι η αλλαγή του εκλογικού νόμου
Μετά τις γιορτές, και αμέσως μόλις «κλείσει» το θέμα της εκταμίευσης της δόσης και σταθεροποιηθεί η κατάσταση, θα ανοίξει με τον πλέον επίσημο τρόπο το θέμα αλλαγής του υπάρχοντος εκλογικού νόμου, μέσα από ένα γενικότερο πλαίσιο αλλαγών και παρεμβάσεων στο πολιτικό σύστημα, με την απλή αναλογική να βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων, όχι μόνο γιατί άνοιξε το θέμα αυτό η ΔΗΜΑΡ, αλλά και γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει σε αυτό, όπως και το ΚΚΕ. Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ δεν βλέπουν αρνητικά την αλλαγή του εκλογικού νόμου και δείχνουν να έχουν διάθεση να συζητήσουν κατ’ αρχήν το όλο θέμα, αν και ακόμα δεν έχουν ανοίξει όλα τους τα χαρτιά.
Οι σκέψεις και οι διαρροές από το Μαξίμου περί αλλαγών στον εκλογικό νόμο και οι δημόσιες δηλώσεις του Ευάγγελου Βενιζέλου στην πρώτη συνεδρίαση της Οργανωτικής Επιτροπής Συνεδρίου την περασμένη Κυριακή περί πρωτοβουλιών για αλλαγές στο πολιτικό σύστημα και τον εκλογικό νόμο, πήραν μια πολύ πιο συγκεκριμένη διάσταση με την εισήγηση του Φώτη Κουβέλη στη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΔΗΜΑΡ, ότι «σήμερα η καθιέρωση της απλής αναλογικής αποτελεί πλέον μια απαραίτητη και ώριμη επιλογή». Ο κ. Κουβέλης μάλιστα συνδύασε την απλή αναλογική –που πιστεύει ότι πρέπει να ισχύσει από τις επόμενες εκλογές– με ευρύτερες αλλαγές και διαφάνεια στο πολιτικό σύστημα.
Το θέμα αλλαγής του υπάρχοντος εκλογικού νόμου «έχει ήδη ανοίξει» παραδέχονται κορυφαία στελέχη και από τα τρία συγκυβερνώντα κόμματα, τονίζοντας πως βέβαια «είναι ακόμα νωρίς για να πει κανείς αν η αλλαγή θα είναι η απλή και άδολη αναλογική ή απλώς ένα αναλογικότερο εκλογικό σύστημα από το σημερινό».
Η πρωτοβουλία του κ. Κουβέλη ανοίγει με τον πιο επίσημο τρόπο τη συζήτηση για την αλλαγή του εκλογικού νόμου και έρχεται εσπευσμένα, καθώς η ΔΗΜΑΡ θέλει κατ’ αρχήν να προλάβει εξελίξεις και να μη βρεθεί στις «μυλόπετρες» ενός νέου ισχυρού δίπολου (ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ) κινδυνεύοντας να εξαφανιστεί. Παράλληλα η ΔΗΜΑΡ φαίνεται να έχει λάβει σοβαρά υπ’ όψιν της τις διεργασίες και το φυλλορρόημα που υφίσταται το ΠΑΣΟΚ (ιδιαίτερα μετά την ανακοίνωση από τον Α. Λοβέρδο νέας πολιτικής κίνησης και τη διαγραφή του από το ΠΑΣΟΚ), αλλά και την εκλογική δυναμική που αναπτύσσει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Ορισμένοι πολιτικοί κύκλοι εκτιμούν πως ο κ. Κουβέλης φαίνεται να λειτούργησε, έστω και με την πρόταση της απλής αναλογικής, ως «λαγός της συγκυβέρνησης και ιδίως του Μεγάρου Μαξίμου», το οποίο το τελευταίο διάστημα με προσεκτικό τρόπο αναπτύσσει μια φημολογία μέσω διαρροών για νέο εκλογικό σύστημα (με σπάσιμο των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, αναλογικότερη εκπροσώπηση, κάποια στοιχεία από το γερμανικό μοντέλο κ.ά.)
Οι ίδιοι κύκλοι μάλιστα λένε ότι αυτή η πρωτοβουλία του προέδρου της ΔΗΜΑΡ, σε συνδυασμό με τις ζυμώσεις που γίνονται σε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ για αλλαγή του εκλογικού νόμου, στοχεύει πρωτίστως να μπλοκάρει το περιβόητο μπόνους των 50 εδρών που λαμβάνει το πρώτο κόμμα, με δεδομένο ότι ήδη από τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πάρει προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις.
Πάντως, παρότι για την ώρα τουλάχιστον, από το Μέγαρο Μαξίμου διαμηνύεται πως «υπάρχουν αυτήν την ώρα άλλες προτεραιότητες και είναι ακόμα νωρίς για συζήτηση περί εκλογικού νόμου», υπάρχουν αρκετοί «γαλάζιοι» βουλευτές που εμφανίζονται δύσπιστοι στο ότι δεν υπήρξε συνεννόηση με το Μαξίμου του κ. Κουβέλη για να πάρει αυτήν την πρωτοβουλία. Μάλιστα κάποιοι συνδυάζουν αυτήν την πρωτοβουλία, όπως και τις ανοιχτές αναφορές Βενιζέλου περί πρωτοβουλιών για αλλαγή του εκλογικού νόμου, με το ενδεχόμενο «εκλογικής ετοιμότητας» ή «εκλογικής προετοιμασίας» από τα κόμματα της συγκυβέρνησης. Ακόμα και αν σε αυτήν τη φάση θέλουν να αποφύγουν μια εκλογική αναμέτρηση, καθώς τα μέτρα είναι ιδιαίτερα σκληρά και πολύ δύσκολα θα περάσει στην πράξη η πλήρης εφαρμογή τους. Το νέο φορολογικό που προσθέτει νέα βάρη και η διαρκώς εντεινόμενη ύφεση δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοινωνικό κλίμα, που για την ώρα κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι είδους εξελίξεις θα πυροδοτήσει. Όπως όμως και να είναι τα πράγματα, κανείς δεν μπορεί να διανοηθεί οποιοδήποτε εκλογικό σενάριο αν δεν ολοκληρωθεί η εκταμίευση των δόσεων.
Πάντως, για να ισχύσει από τις επόμενες κιόλας εκλογές ένας νέος εκλογικός νόμος, θα πρέπει να ψηφιστεί από τα 2/3 της Βουλής, δηλαδή από 200 βουλευτές.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με πληροφορίες, θα επιχειρήσει «ρελάνς» το αμέσως επόμενο διάστημα, μετά τις γιορτές, καθώς θα φέρει πρόταση στη Βουλή για καθιέρωση της απλής και άδολης αναλογικής, που αποτελεί πάγια θέση του. Με αυτό τον τρόπο θέλει να προλάβει τις πρωτοβουλίες των κομμάτων της συγκυβέρνησης και «να μη στριμωχτεί πολιτικά» σε περίπτωση που η ΝΔ πρωτίστως φέρει πρόταση για αναλογικότερο εκλογικό νόμο (και όχι την απλή και άδολη αναλογική). Σε μια τέτοια περίπτωση ο ΣΥΡΙΖΑ θα νομιμοποιηθεί να απορρίψει μια τέτοια πρόταση, καθώς θα έχει ήδη απορριφθεί η δική του για απλή αναλογική.
Βέβαια το παιχνίδι είναι πιο σύνθετο, γιατί δεν είναι ακόμα γνωστή η στάση που θα τηρήσει το κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων σε μια πρόταση για έναν αναλογικότερο από τον σημερινό εκλογικό νόμο, αλλά και τι στάση επίσης θα τηρήσει αν υπάρξει τέτοιο θέμα και η Χρυσή Αυγή, ακόμα και αν σε προγενέστερη φάση στηρίξουν την πρόταση για απλή και άδολη αναλογική, υπέρ της οποίας είναι το ΚΚΕ.
Στο ΠΑΣΟΚ πλέον, υπό το βάρος της δημοσκοπικής κατάρρευσης, φαίνεται να συζητούν τα πάντα.
Συνεργάτες του κ. Βενιζέλου, όταν ρωτούνται για την απλή αναλογική, ναι μεν λένε ότι στο παρελθόν το ΠΑΣΟΚ απέρριπτε κάτι τέτοιο για να μην υπάρξει ακυβερνησία, «όμως τώρα οι συνθήκες είναι διαφορετικές, χρειάζονται ευρύτερες συνεννοήσεις και συνεργασίες, άρα μπορεί να συζητηθεί ενίσχυση της αναλογικότητας».