Σε απόλυτο αδιέξοδο με χρέος 191% του ΑΕΠ το 2014!
Στο Eurogroup της 12ης Νοεμβρίου, Γερμανία και ΔΝΤ θα δώσουν τη… μητέρα των μαχών για το ελληνικό χρέος, χωρίς όμως να διαφαίνεται ότι μπορούν να ληφθούν αποφάσεις για ουσιαστική ελάφρυνση.
Με τον προϋπολογισμό και το νέο Μεσοπρόθεσμο, η κυβέρνηση δίνει για πρώτη φορά μια σχετικά ρεαλιστική απεικόνιση του απόλυτου αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία, από το οποίο δεν μπορεί να εξέλθει χωρίς ένα γενναίο «κούρεμα» του χρέους:
n Ο λογαριασμός της επιμήκυνσης είναι ζοφερός, καθώς τα μέτρα για το 2013-2014 φθάνουν τα 13,5 δισ. ευρώ, ενώ θα χρειασθούν πρόσθετα (απροσδιόριστα) μέτρα βαριάς λιτότητας για τη διετία 2015-2016, που ανεβάζουν τον συνολικό «λογαριασμό» πολύ κοντά στα 19 δισ. ευρώ! Οι περικοπές για τους συνταξιούχους προσλαμβάνουν δραματική διάσταση, πέρα από κάθε προηγούμενη πρόβλεψη, καθώς η συνταξιοδοτική δαπάνη το 2013 θα μειωθεί σχεδόν κατά 5,5 δισ. ευρώ.
n Παρά τη λιτότητα που… ζαλίζει, το αδιέξοδο του προγράμματος αποτυπώνεται ανάγλυφα στις νέες προβλέψεις για την εξέλιξη του δημόσιου χρέους: το 2014 το χρέος θα φθάσει στην υψηλότερη τιμή όλων των εποχών, ως ποσοστό του ΑΕΠ, πλησιάζοντας το 192% (βλ. πίνακα)! Δηλαδή, μόλις έξι χρόνια πριν από το τέλος του 2020, όπου είχε τεθεί στόχος μείωσης του χρέους στο 120% του ΑΕΠ το πολύ, το χρέος θα βρίσκεται σε απόσταση 70% του ΑΕΠ από τον στόχο!
n Αξίζει να τονισθεί ότι ακόμη και αυτή η απίστευτη πρόβλεψη για την κλιμάκωση του χρέους ίσως αποδειχθεί υπερβολικά αισιόδοξη, καθώς στο μοντέλο του υπουργείου ενσωματώνεται η παραδοχή ότι θα εφαρμοσθούν όλα τα μέτρα του Μεσοπρόθεσμου και θα έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, κάτι που ως τώρα δεν έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να συμβεί.
n Κύριος παράγοντας ανεξέλεγκτης διόγκωσης του χρέους δεν είναι τόσο η δημιουργία νέων ελλειμμάτων, όσο η ραγδαία συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Από το 2010 ως το τέλος του 2014 το υπουργείο υπολογίζει ότι το χρέος θα έχει αυξηθεί «μόνο» κατά 20 δισ. ευρώ, αλλά την ίδια περίοδο το προϊόν της οικονομίας, το ΑΕΠ, θα έχει μειωθεί κατά 40 δισ. ευρώ!
Όλα κρίνονται στο Eurogroup
Από τα στοιχεία του Μεσοπρόθεσμου γίνεται σαφές ότι η ελληνική πλευρά υποχρεώθηκε σε έναν ελιγμό: συντάχθηκε (αθόρυβα…) με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αποτυπώνοντας μια σχετικά ρεαλιστική πρόβλεψη για την απίστευτη εκτόξευση του χρέους, η οποία δεν αφήνει περιθώρια για λύσεις-ημίμετρα, όπως αυτές που είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί η Γερμανία, αλλά καθιστά αναγκαία τη διαγραφή χρέους που κατέχουν οι επίσημοι πιστωτές της χώρας, όπως επιμένει το ΔΝΤ ότι θα πρέπει να γίνει.
Ως τώρα, η κυβέρνηση προσπαθούσε με υπεραισιόδοξες προβλέψεις να πείσει ότι η βιωσιμότητα του χρέους μπορεί να αποκατασταθεί χωρίς νέο «κούρεμα», κάνοντας μια φιλότιμη προσπάθεια να διευκολύνει τη Γερμανία, αλλά προκαλώντας την οργή του ΔΝΤ. Τελικά, υπό την ασφυκτική πίεση του Ταμείου, υποχρεώθηκε να παραδεχθεί ότι δεν ισχύουν οι καθησυχαστικές δηλώσεις Σαμαρά προς τη γερμανική πλευρά («δεν ζητούμε λεφτά, μόνο ανάσες») και να παραθέσει προβλέψεις για το χρέος, οι οποίες δείχνουν αναπόφευκτα προς την κατεύθυνση νέου «κουρέματος». Στο European Working Group της Τετάρτης, Αθήνα, Ουάσιγκτον και Βερολίνο άνοιξαν τα χαρτιά τους για το μείζον πρόβλημα της διατηρησιμότητας του ελληνικού χρέους και καταγράφηκε η απόλυτη διαφωνία ΔΝΤ-Γερμανών. Έτσι, έγινε πλέον σαφές ότι η… μητέρα των μαχών για το χρέος θα δοθεί στις 12 Νοεμβρίου, στην εξαιρετικά κρίσιμη συνεδρίαση του Eurogroup. Όλες οι πληροφορίες από τη συνεδρίαση του EWG, αλλά και οι δηλώσεις του εκπροσώπου του ΔΝΤ, Τζέρι Ράις, την Πέμπτη, συγκλίνουν σε ένα συμπέρασμα: το Ταμείο θα επιμείνει στην απαίτησή του να δοθεί μια λύση που θα απασφαλίζει τη βραδυφλεγή βόμβα του υπέρογκου ελληνικού χρέους, ενώ η Γερμανία θα επιμείνει στο μεγάλο «όχι» της σε νέο «κούρεμα», αυτήν τη φορά του χρέους προς τον επίσημο τομέα, προτείνοντας, στην καλύτερη περίπτωση, διαχειριστικά ημίμετρα, με μόνο στόχο να… κλωτσήσει τον κουβά της ελληνικής κρίσης μέχρι τις γερμανικές εκλογές του φθινοπώρου 2013. Δυστυχώς, αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις ότι η Γερμανία θα επιμείνει να δοθούν στην Ελλάδα μόνο «παυσίπονα» (μείωση επιτοκίων, επιμήκυνση χρόνου εξόφλησης, επαναγορά ομολόγων του ιδιωτικού τομέα κ.ά.), ακόμη και αν το ΔΝΤ τελικά συμβιβασθεί με τέτοιες προτάσεις, το αποτέλεσμα για την Ελλάδα θα είναι τραγικό:
– Θα εκταμιευθεί η επόμενη δόση του δανείου, για να αποφύγουμε την άμεση χρεοκοπία.
– Όμως, η ελληνική οικονομία θα παραμείνει με ένα δυσβάστακτο βάρος στις πλάτες, με ένα χρέος που όλοι θα γνωρίζουν ότι είναι αδύνατο να εξυπηρετηθεί και θα πρέπει ή να «κουρευτεί» ή να οδηγήσει τη χώρα εκτός ευρώ.
– Σε αυτήν την περίπτωση θα συνεχισθεί η βασανιστική πορεία της οικονομίας προς την κατάρρευση, λόγω ανεξέλεγκτης ύφεσης: ουδείς εγχώριος ή ξένος επενδυτής θα τολμούσε να ρισκάρει κεφάλαια σε μια χώρα που θα εξακολουθήσει να βρίσκεται με το ένα πόδι εκτός Ευρωζώνης, ουδείς καταναλωτής θα ρισκάρει να αυξήσει τις δαπάνες του, ουδείς καταθέτης θα αφήσει με «ήσυχο κεφάλι» τις οικονομίες του σε ελληνική τράπεζα.