Φεύγει το ΔΝΤ!

Τα χρήματα που έχει βάλει στον μηχανισμό διάσωσης και έχει πάρει η χώρα μας ανέρχονται στα 30 δισ. ευρώ και η αποπληρωμή τους είναι πάρα πολύ σύντομη, -μέσα στη διετία 2014-2015- αντίθετα με τα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που η αποπληρωμή αρχίζει μετά το 2030. Τα 30 δισ. ευρώ το ΔΝΤ θα τα πάρει από την ΕΚΤ, η οποία ουσιαστικά θα αγοράσει ελληνικά ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά. Η μετατόπιση της πληρωμής των 30 δισ. ευρώ του ΔΝΤ από το 2014-15 στο 2030 θα ελαφρύνει τις ανάγκες χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας.

Η ξαφνική αυτή επιλογή του ΔΝΤ, να αποχωρήσει, δημιουργεί πολλές απορίες και ερωτηματικά για ποιον λόγο πήρε αυτήν την απόφαση. Ίσως η αιτία να βρίσκεται στο γεγονός ότι η Γερμανία εξακολουθεί να μπλοκάρει την επιμήκυνση του ελληνικού προγράμματος, ενώ το Ταμείο είχε προειδοποιήσει σε έκθεσή του ότι χωρίς επιμήκυνση το ελληνικό Μνημόνιο δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Είναι πολύ πιθανό η απόφαση να αποχωρήσει το ΔΝΤ από την Ελλάδα να είναι αποτέλεσμα πιέσεων μεγάλων χωρών του αναπτυσσόμενου κόσμου, που έχουν ξεσηκωθεί κατά της εμπλοκής του Ταμείου με εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ στα προγράμματα διάσωσης πλούσιων χωρών της Ευρώπης: Αυτές οι χώρες, μεταξύ των οποίων η Βραζιλία, η Ινδία, αλλά και η Ρωσία, θέλουν να σταματήσει η χρηματοδότηση χωρών της Ευρωζώνης από το Ταμείο, τονίζοντας (ορθότατα) ότι η Ευρώπη έχει πόρους για να ξεπεράσει την κρίση χρέους και είναι μόνο θέμα πολιτικής απόφασης (της Γερμανίας) να το κάνει. Πίσω, βεβαίως, και από αυτές τις χώρες, κρύβονται οι Αμερικανοί, που έχουν ξεπεράσει τα όρια ανοχής στην τακτική των Γερμανών, να δίνουν με το… σταγονόμετρο και με εξευτελιστικούς όρους ενισχύσεις στις χώρες της περιφέρειας, την ώρα που η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα φθάνει στο σημείο να ενεργοποιήσει για τρίτη φορά πρόγραμμα… εκτύπωσης χρήματος, προκειμένου να στηρίξει την αμερικανική και την παγκόσμια οικονομία. Η σκληρή τακτική του Ταμείου έναντι των Γερμανών έρχεται ως απάντηση στο σχέδιο της Μέρκελ για την αντιμετώπιση της Ελλάδας, που «διέρρευσε» την περασμένη Δευτέρα και στο έγκυρο «Spiegel». Αυτό το σχέδιο είναι ουσιαστικά μια επανάληψη των ατελέσφορων τακτικών του παρελθόντος: δηλαδή, να δοθεί επιμήκυνση χωρίς άλλες χρηματοδοτικές διευκολύνσεις στην Ελλάδα, να «χειραγωγηθεί» η έκθεση της «τρόικας» για να παρουσιασθεί με «αλχημείες» ως δήθεν βιώσιμο το ελληνικό χρέος και να μετατεθεί το ελληνικό πρόβλημα άλλη μια φορά στο μέλλον, αφού είναι βέβαιο ότι τέτοιες μεσοβέζικες διευθετήσεις θα επαναφέρουν πολύ γρήγορα στο προσκήνιο το ερώτημα: Σώζεται ή χρεοκοπεί και φεύγει από το ευρώ η Ελλάδα;

Πρόκειται για ένα σχέδιο που θα προκαλέσει οργή στην Ουάσιγκτον, καθώς το Ταμείο καλείται ουσιαστικά να διακυβεύσει την αξιοπιστία του και να κάνει «κουρελόχαρτο» το καταστατικό του, που απαγορεύει τον δανεισμό χωρών χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση για τουλάχιστον έναν χρόνο και χωρίς βιώσιμο χρέος, μόνο και μόνο για να εξυπηρετηθούν οι πολιτικές σκοπιμότητες της Μέρκελ. Στο Ταμείο θεωρούν ότι ο ατελέσφορος συμβιβασμός που έγινε με το δεύτερο ελληνικό Μνημόνιο, παρά τις καταγεγραμμένες αντιρρήσεις της Ουάσινγκτον, δεν πρέπει να επαναληφθεί όπως θα ήθελε η Μέρκελ, για να κερδίσει πολιτικό χρόνο, καθώς στην περίπτωση αυτή κινδυνεύει πολύ γρήγορα το Ταμείο να ταυτίσει την παρουσία του στην Ελλάδα με μια αποτυχία μνημειωδών διαστάσεων, την οποία θα χρειασθεί χρόνια για να ξεπεράσει.

Πολιτικός
συμβιβασμός

Στην άτυπη σύνοδο του Eurogroup στη Λευκωσία, η Κριστίν Λαγκάρντ έδειξε με αρκετή καθαρότητα τις διαθέσεις του Ταμείου για την Ελλάδα, τονίζοντας ότι πρέπει να εξετασθεί η επιμήκυνση του ελληνικού προγράμματος, χωρίς να αποκλείει (όπως έκαναν με δηλώσεις τους ο ολλανδός υπουργός Οικονομικών και η αυστριακή ομόλογός του) την παροχή των αναγκαίων, πρόσθετων χρηματοδοτικών διευκολύνσεων προς τη χώρα μας. Επιπλέον, αντί να επιμείνει σε δημόσιο «μαστίγωμα» της Ελλάδας, κατά την προσφιλή πρακτική των Γερμανών, επαίνεσε την ελληνική κυβέρνηση για τη μεγάλη πρόοδο που έχει σημειώσει στην εφαρμογή τού προγράμματος.

Το Ταμείο, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις τού Θάνου Κατσάμπα, μόνιμου αντιπροσώπου της Ελλάδας στο ΔΝΤ, λέει ένα μεγάλο «όχι» στα σχέδια των Γερμανών για επιμήκυνση χωρίς πρόσθετη χρηματοδότηση και επιμένει ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι να διευκολυνθεί η Ελλάδα και για τα πρόσθετα κονδύλια που θα χρειασθεί για την επιμήκυνση, αλλά και για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους. Ακόμη και χωρίς να «κουρευτούν» τα δάνεια από τις χώρες της Ευρωζώνης και τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, υπάρχει η δυνατότητα να διευκολυνθεί η Ελλάδα με επιστροφή των κερδών τής ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα (περίπου 10 δισ. ευρώ ως και το 2016), αλλαγή του χρονοδιαγράμματος πληρωμής των επίσημων δανείων, μείωση επιτοκίων δανεισμού, μεταφορά τού κόστους στήριξης των τραπεζών από το Δημόσιο στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Σε αυτήν την κατεύθυνση θα επιμείνει το Ταμείο να γίνει και ο τελικός πολιτικός συμβιβασμός τού Οκτωβρίου για την Ελλάδα: να εγκριθεί η επιμήκυνση, να παρασχεθούν όλες οι διευκολύνσεις που μπορούν να δοθούν, χωρίς να φθάσουμε στο θέμα «ταμπού» για τους Γερμανούς (το «κούρεμα» του χρέους προς τους επίσημους πιστωτές) και να βρεθεί μια συνολική λύση, που δεν θα οδηγεί με μαθηματική βεβαιότητα την Ελλάδα σε ένα νέο αδιέξοδο λίγο καιρό αργότερα. Η Μέρκελ θα έχει μπροστά της ουσιαστικά μόνο μία επιλογή: να εγκρίνει το σχέδιο τού ΔΝΤ ή να ρισκάρει μια σύγκρουση που θα οδηγήσει την κρίση της Ευρωζώνης σε άκρως επικίνδυνα μονοπάτια.

Οι αγορές προεξοφλούν ότι στο τέλος η γερμανική αδιαλλαξία θα καμφθεί, η γραμμή του ΔΝΤ για την Ελλάδα θα επικρατήσει και η χώρα θα αποφύγει την έξοδο από το ευρώ.

Όπως υπογραμμίζει η Goldman Sachs σε έκθεσή της, στα ελληνικά ομόλογα μπαίνουν νέα κεφάλαια και από τον Ιούλιο έχουν ενισχυθεί σημαντικά οι τιμές τους, με αποτέλεσμα τα spread να έχουν υποχωρήσει κατά 500 (!) μονάδες βάσης (5%), ενώ το χρηματιστήριο καταγράφει την ίδια περίοδο κέρδη πάνω από 28%.