Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο

1

Ο πρόεδρος της αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας (FED), ο Μπεν Μπερνάνκι, ανακοίνωσε ότι η διοίκηση της τράπεζας αποφάσισε να θέσει σε εφαρμογή νέο γύρο πιστωτικής χαλάρωσης, προκειμένου να στηρίξει την οικονομία των ΗΠΑ. Φυσικά στην πιστωτική χαλάρωση θα συμπεριληφθεί όχι μόνο η δανειοδότηση των περιφερειακών τραπεζών, των επιχειρήσεων και των αμαρτωλών χρηματοπιστωτικών οίκων, αλλά και η αγορά πιστωτικών τίτλων (ομολόγων). Ο κ. Μπερνάνκι, αναγγέλλοντας την απόφαση αυτή στην ομιλία του προ ημερών κατά τη συνάντηση των αμερικανών τραπεζιτών στο Τζάκσον Χολ, πρόσθεσε ότι η FED δεν επιθυμεί μια ασθενή οικονομία και θα θέσει σε εφαρμογή όλα τα μέσα που διαθέτει για να πετύχει τη στήριξη μιας ισχυρότερης οικονομικής ανάπτυξης και τη βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας. Σημειώνουμε ότι η οικονομία των ΗΠΑ δεν βρίσκεται στα καλύτερά της. Βέβαια οι επιδόσεις της είναι καλύτερες από τις επιδόσεις της Ευρώπης και ειδικά της Ευρωζώνης. Όμως η αμερικανική οικονομία παρουσιάζει εμφανή σημεία επιβράδυνσης. Το ΑΕΠ υποχωρεί στο 1,7% στο δεύτερο τρίμηνο της φετινής χρονιάς, από 2% στο πρώτο τρίμηνο και 4,1% στο τέταρτο τρίμηνο του 2011. Αυτή η συρρίκνωση της παραγωγής προκαλεί και αύξηση της ανεργίας. Αυτή η εξέλιξη είναι που φόβισε τη διοίκηση της FED και αποφάσισε εφαρμογή μέτρων πιστωτικής επέκτασης για τη στήριξη της οικονομίας, καθώς πλησιάζουν και οι προεδρικές εκλογές του προσεχούς Νοεμβρίου. Και όπως είναι γνωστό, οι αμερικανοί ψηφοφόροι επηρεάζονται από την πορεία της οικονομίας της χώρας τους. Δυσκολίες για τον Ομπάμα.

2

Οι ΗΠΑ, που βρίσκονται σε πολύ ευνοϊκότερη οικονομική κατάσταση από την Ευρωζώνη, λαβαίνουν μέτρα στήριξης της οικονομίας τους. Και κυρίως μέτρα τόνωσης της ζήτησης. Η Ευρωζώνη, με την πολυφωνία των χωρών – μελών και με τις αρνήσεις της κ. Μέρκελ, καθυστέρησε τόσο πολύ στη λήψη μέτρων και αυτό είχε συνέπεια να καταστεί ο αδύναμος κρίκος της παγκόσμιας οικονομίας. Υπό την απειλή μιας γενικευμένης ύφεσης στην Ευρωζώνη, ο διοικητής της ΕΚΤ, ιταλός, Μάριο Ντράγκι έλαβε την απόφαση την περασμένη εβδομάδα να παρέμβει υπέρ των υπερχρεωμένων χωρών της Ευρωζώνης. Παρά τις αντιδράσεις της κ. Μέρκελ, η ΕΚΤ θα μπορεί να αγοράζει από τη δευτερογενή αγορά κρατικά ομόλογα και ομόλογα με κρατική εγγύηση (τραπεζών και μεγάλων επιχειρήσεων) στην τιμή που ισχύει στη χρηματοπιστωτική αγορά. Θέτει όμως σοβαρές προϋποθέσεις. Και αυτές είναι κομμένες και ραμμένες στα μέτρα της Ιταλίας. Βασική προϋπόθεση είναι ότι οι χώρες έκδοσης των ομολόγων που πρόκειται να αγοραστούν δεν θα πρέπει να βρίσκονται υπό καθεστώς δημοσιονομικής επιτήρησης και το επιτόκιο δανεισμού τους από τις αγορές να είναι απαγορευτικό. Αυτές τις προϋποθέσεις τις εξασφαλίζει πλήρως η Ιταλία και επίσης η Ισπανία. Επομένως, έξω από τα ευεργετικά μέτρα της ΕΚΤ παραμένουν οι τρεις χώρες στις οποίες εφαρμόζονται τα γνωστά μας Μνημόνια, δηλαδή Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία. Και η μεν Ιρλανδία είναι έτοιμη να επανέλθει στις αγορές και να σταματήσει να είναι υπό δημοσιονομική επιτήρηση, αλλά η Ελλάδα και η Πορτογαλία αποκλείονται προς το παρόν. Οι αγορές όμως ευελπιστούν ότι σύντομα το μέτρο αυτό θα επεκταθεί και στην Ελλάδα και στην Πορτογαλία. Πάντως οι αγορές πανηγυρίζουν και τα ομόλογα έχουν αυξήσει τις τιμές τους. Τα κερδοσκοπικά κεφάλαια δε που έχουν επενδυθεί σε ομόλογα άρχισαν να συσσωρεύουν τεράστια κέρδη. Γι’ αυτό χρηματιστήρια μετοχών και παραγώγων προϊόντων, γνωρίζουν μέρες δόξας.

3

Σχετικά με τη διαχείριση του ελληνικού χρέους και τη βιωσιμότητά του υπάρχει μια πρόταση γερμανικής προέλευσης και συγκεκριμένα του Ινστιτούτου ZEW, που προβλέπει τη δημιουργία Μηχανισμού Εξισορρόπησης Δημοσιονομικού Επιτοκίου. Δηλαδή η πρόταση αυτή εισηγείται ένα σύστημα που θα καλύπτει τις ζημίες που υφίστανται οι χώρες που δανείζονται από τις αγορές με υψηλό επιτόκιό, όπως για παράδειγμα η Ιταλία και η Ισπανία, που το επιτόκιο τους έχει σκαρφαλώσει στο 5,5% με τάση περαιτέρω ανόδου, ενώ της Γερμανίας το επιτόκιο δανεισμού βρίσκεται περίπου στο 1%. Έτσι η Ιταλία και η Ισπανία υφίστανται ζημία όταν δανείζονται από τις αγορές, ενώ η Γερμανία κερδίζει από τη διαφορά των επιτοκίων, αφού δανείζεται με επιτόκιο 1% και δανείζει με 5 και 5,5%. Η πρόταση λοιπόν είναι τα κέρδη που αποκομίζουν η Γερμανία και οι χώρες που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με αυτήν να κατατίθενται στον Μηχανισμό Εξισορρόπησης Δημοσιονομικού Επιτοκίου και στη συνέχεια να διανέμονται στις χώρες που δανείζονται με υψηλό επιτόκιο.