Η 3η του Σεπτέμβρη και η καπήλευσή της

Το σημερινό ΠΑΣΟΚ –και όχι μόνο το σημερινό, αλλά ήδη το ΠΑΣΟΚ του Σημίτη με υπουργό Εξωτερικών τον καταστροφέα της Ελλάδας και των Ελλήνων Παπανδρέου τον τρίτο– δεν έχει την παραμικρή σχέση με την ιδρυτική διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη. Μια οραματική διακήρυξη ουσίας και αξιών, την 38η επέτειο της οποίας εόρτασαν ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΑ ο μνημονιακός Βενιζέλος και η εναπομείνασα ισχνή παρέα του: Ισχνή παρέα ανερμάτιστων και αλληλοσπαρασσόμενων εξουσιομανών, που στα εφιαλτικά όνειρά τους δεσπόζει η… επανίδρυση ενός κόμματος το οποίο ΔΕΝ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΠΙΑ.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου, χαρισματική φυσιογνωμία πολιτικού ηγέτη ολκής, διέθετε εξαρχής στρατηγική πρόταση διακυβέρνησης της χώρας μας. Αυτός υπήρξε, άλλωστε, ο λόγος της άρνησής του να δεχτεί τη συναρχηγία, με Μαύρο και Ζίγδη, της Ένωσης Κέντρου μετά την κατάρρευση της δικτατορίας των συνταγματαρχών. (Τα χρόνια της επτάχρονης σκλαβιάς, μαζί με την αντίσταση του ΠΑΚ, επεξεργαζόταν τη μελλοντική στρατηγική πρόταση που προανέφερα και την υλοποίησή της.)

Την 3η του Σεπτέμβρη κατέθεσε το τετράπτυχο: Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία, Κοινωνική Απελευθέρωση, Δημοκρατική Διαδικασία. Ένα τετράπτυχο που συμπύκνωνε τις ανάγκες, τις ελπίδες και το βαθύτερο «θέλω» ενός επί χρόνια καταπιεσμένου λαού, ο οποίος εξ ανάγκης εν μέρει ψήφιζε κόμματα που δεν εξέφραζαν τις επιθυμίες και τους πάγιους προβληματισμούς του.

Λίγους μήνες αργότερα το εντυπωσιακό αυτό τετράπτυχο μετετράπη σιωπηρώς σε τρίπτυχο. Η Δημοκρατική Διαδικασία ήταν ενοχλητική στον Ανδρέα Παπανδρέου, προσωπικότητα ιδιοφυή, αλλά με ιδιοσυγκρασία αυταρχική. Εξ ου και οι διαγραφές όσων δεν συμφωνούσαν απόλυτα με τις απόψεις του. Αυτή ήταν εξάλλου η αιτία της δημιουργίας της Σοσιαλιστικής Πορείας μετά το Προσυνέδριο του ΠΑΣΟΚ την άνοιξη του 1975, στην οποία μετείχαν τόσο οι πλείστοι διαγραφέντες όσο και εκείνοι που δεν ανέχονταν τον δεσποτισμό του Ανδρέα. Στο σημείο αυτό θεωρώ αναγκαίο να υπογραμμίσω δύο τινά. Πρώτον: Τα προτερήματα μεγάλης εμβέλειας και ακτινοβολίας προσωπικοτήτων, όπως του Ανδρέα Παπανδρέου, συνοδεύονται από μεγάλα και ενίοτε μοιραία ελαττώματα. Και δεύτερον: Οι ιστορικής υφής διακηρύξεις, όπως η διατυπωθείσα την 3η του Σεπτέμβρη, δεν ακυρώνονται ούτε εξαφανίζονται. Θα υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα να τις αξιοποιήσουν άλλοι στο μέλλον.

Το «ραντεβού με την Ιστορία» προσπάθησαν να το εκμεταλλευτούν υπέρ τους τόσο ο συνδιαμορφωτής του πρώτου Μνημονίου, Βενιζέλος, όσο και ο Τσίπρας, στις δύο παράλληλες συγκεντρώσεις τους με αφορμή την 38η επέτειο της ιδρυτικής διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη. ΑΜΦΟΤΕΡΟΙ ΤΗΝ ΚΑΠΗΛΕΥΤΗΚΑΝ ΑΣΥΣΤΟΛΩΣ. Ο ένας ως δήθεν αυθεντικός συνεχιστής της πολιτικής του Ανδρέα (!) –υπήρξε, βλέπετε, κάποτε κυβερνητικός του εκπρόσωπος– και ο άλλος, με το πρόσχημα ότι στο ΕΚΜ του ΣΥΡΙΖΑ προσχώρησαν πολλά πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ, μπήκε σε χωράφια που δεν του ανήκουν.

Από την άλλη μεριά, βέβαια, προϋπήρξε το άηθες εφεύρημα του ανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ περί «εθνικής λαϊκής ενότητας», με το οποίο είχε σμπαραλιαστεί κυριολεκτικά η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ. Γεγονός που δεν την άφησε να ορθοποδήσει επί χρόνια και απέβη ταυτοχρόνως εις βάρος των προοδευτικών και αριστερόστροφων πεποιθήσεων της πλειονότητας των Ελλήνων.

«Στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις». Η ρήση αυτή του Τσαρούχη έχει διαχρονική ισχύ. Θα τη συμπληρώσω με την ακόλουθη δική μου ρήση: «Στην Ελλάδα είσαι και ό,τι δηλώσουν άλλοι για σένα». Είναι προφανές ότι θα τελειώσω αυτό το άρθρο επί προσωπικού, διότι έχουν παραχαράξει και εξακολουθούν να παραχαράσσουν τον ρόλο μου στην ιδρυτική διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη. Το προπερασμένο Σάββατο «ΤΑ ΝΕΑ» έγραψαν: «Πρόσωπο που ξεχώριζε εκείνη την ημέρα ήταν ένας ψηλός τύπος με μουστάκι. Ήταν ο Γιώργος Κατσιφάρας, ο οποίος είχε αναλάβει χρέη εκπροσώπου Τύπου στη συνέντευξη. Τον Ανδρέα Παπανδρέου ακολουθούσαν πολλοί δημοσιογράφοι της εποχής, όπως ο Δημήτρης Μαρούδας και ο Κώστας Νικολάου, θρυλική φωνή από την Ντόιτσε Βέλε». (Παρεμπιπτόντως: Ακόμα κυκλοφορεί η φήμη ότι ο αείμνηστος Μπακογιάννης ήταν… εγώ!)

Απάντηση τώρα στον συντάκτη των «Νέων» αναφορικά με τον εκλιπόντα φίλο μου και στενό φίλο του Ανδρέα, Γιώργο Κατσιφάρα, τον οποίο τίμησε αναθέτοντάς του το υφυπουργείο Αθλητισμού και αργότερα το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας: Την ημέρα της διακήρυξης (που συνοδεύτηκε από συνέντευξη προς τον ελληνικό και τον ξένο Τύπο) κυκλοφόρησε σε 50.000 αντίτυπα το πρώτο «πράσινο βιβλιαράκι». (Ακολούθησαν αρκετά άλλα για διαφορετικά θέματα.) «Ειʼσαγωγη` στη` συνέντευξη τύπου υπο` το`ν υπεύθυνο του~ γραφείου τύπου Κώστα Νικολάου», γράφει σε πολυτονικό σύστημα το «πράσινο βιβλιαράκι». Διάβασα τις δημοσιευμένες τρεις σελίδες που είχα γράψει, μετά ανέπτυξε ο Ανδρέας τη διακήρυξη και στο τέλος διηύθυνα τη συνέντευξη Τύπου. (Την επομένη ο Λούης Δάνος έγραψε στην «Αθηναϊκή» ότι τη διηύθυνα «με τρόπο μαεστρικό».) Ερώτημα:

Ο Γ. Κατσιφάρας «ξεχώριζε» εκείνη την ημέρα; Τον Ιούλιο-Αύγουστο του 1999 ο Γιώργος Λακόπουλος δημοσίευε καθημερινά στο «Βήμα» την προαναφερθείσα και άλλες ΑΝΑΚΡΙΒΕΙΕΣ με τίτλο: «Το μυθιστόρημα του ΠΑΣΟΚ». Τις διόρθωσε όμως ΟΛΕΣ στο ομότιτλο βιβλίο που εξέδωσε, μαζί με φωτογραφίες στις οποίες περιλαμβάνομαι. Κλείνω δηλώνοντας ότι υπήρξα μέγας θαυμαστής του Ανδρέα Παπανδρέου από την ημέρα που επέστρεψε στην Ελλάδα και ο μόνος ανδρεϊκός από το μικρόφωνο της Ντόιτσε Βέλε. Αποχώρησα όμως οικειοθελώς από το ΠΑΣΟΚ, όταν διαφώνησα με πολλές από τις πολιτικές επιλογές του έχοντος πάντα δίκιο αρχηγού του.