Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο

1

Τους τρεις τελευταίους μήνες, με την πτώση της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου, οι κερδοσκοπικές εταιρείες στοιχημάτων απεκόμισαν τεράστια κέρδη. Φυσικά, μαζί με αυτούς κέρδισαν και αυτοί που είχαν ποντάρει στην πτώση του ευρώ. Το σκεπτικό των εταιρειών στοιχημάτων ήταν απλό. Το ευρώ αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα και είτε η ΕΚΤ αυξήσει την ποσότητα του κυκλοφορούντος χρήματος είτε γίνει μια υποτίμηση για την τόνωση της εξαγωγικής δραστηριότητας της Ευρωζώνης, θα επέλθει πτώση της ισοτιμίας σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Τα στοιχήματα που είχαν συναφθεί με τον όρο short term, που σημαίνει την επέλευση του γεγονότος σε συγκεκριμένη και γρήγορη ημερομηνία, κέρδισαν το 100% της αξίας του στοιχήματος. Τώρα όμως το ευρώ άρχισε να βελτιώνει την ισοτιμία του έναντι του δολαρίου. Και όσοι δεν εισέπραξαν τα κέρδη τους και ανανέωσαν την παραμονή τους στο στοίχημα, τώρα «εισπράττουν» ζημίες. Θα επανέλθουν στα κέρδη μόνο όταν η ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου φτάσει στο 1 ευρώ = 1,1 δολάρια. Δεδομένου ότι σήμερα βρισκόμαστε στην ισοτιμία 1 προς 1,25, σημαίνει ότι οι τζογαδόροι θα αργήσουν να αποκομίσουν πλέον κέρδη, τουλάχιστον μέσα στη φετινή χρονιά. Πάντως σε περιόδους οικονομικής κρίσης, που η κατάσταση είναι έκρυθμη και ως επί το πλείστον χαρακτηρίζεται από αβέβαιες εξελίξεις, το στοίχημα είναι επικίνδυνο παιχνίδι. Όπως και το χρηματιστήριο.

2

Οι κλιματικές αλλαγές και η σχεδόν καθολική μόλυνση του περιβάλλοντος έχουν προκαλέσει καταστροφές, όπως πυρκαγιές, πλημμύρες και πληθώρα παράσιτων, που έχουν αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής τροφίμων και πρώτων υλών για την παραγωγή μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων. Για φέτος έχει διαπιστωθεί ότι η ξηρασία στις ΗΠΑ και στη Ρωσία-Ουκρανία έχουν προκαλέσει μεγάλη συρρίκνωση της παραγωγής σιτηρών, καλαμποκιού και σόγιας, και συνεπακόλουθα την ύψωση των τιμών. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) προβλέπει ότι εάν δεν ληφθούν μέτρα που να μειώνουν και να θέτουν υπό έλεγχο τις κλιματικές αλλαγές και συνεχιστούν αυτά τα φαινόμενα, τότε θα αντιμετωπίσουμε μια σοβαρή επισιτιστική κρίση σε παγκόσμια κλίμακα. Η γη δεν θα είναι πλέον ικανή να διαθρέψει τον πληθυσμό της, που τα τελευταία χρόνια έχει τόσο αυξηθεί. Και δυστυχώς θα επαληθευτούν οι απόψεις του Malthus, ο οποίος είχε προβλέψει ότι θα έρθει η στιγμή που η Γη δεν θα είναι σε θέση να διαθρέψει τον πληθυσμό της. Οι περισσότεροι ειρωνεύτηκαν την άποψη αυτή, στηριζόμενοι στη χρήση των χημικών λιπασμάτων που προκαλεί σημαντική άνοδο της γεωργικής παραγωγής. Σήμερα όλοι οι ειδικοί, μέχρι και ο επικεφαλής του ΟΟΣΑ Άνχελ Γκουρία, εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους, δεδομένου ότι η ξηρασία, οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες καταστρέφουν ένα μεγάλο κομμάτι της γεωργικής παραγωγής. Και πέραν αυτών, τα παράσιτα, τα οποία έχουν πλέον εγκλιματιστεί, προκαλούν και αυτά καταστροφές στη γεωργία. Πολύ γρήγορα φαίνεται ότι ο άνθρωπος θα κληθεί να επιλέξει μεταξύ πείνας και τροφίμων μολυσμένων με ισχυρές δόσεις χημικών.

3

Ο περιορισμός όμως της παραγωγής γεωργικών προϊόντων, πέρα από την απειλή επισιτιστικής κρίσης, ενέχει και τον κίνδυνο υπερβολικής αύξησης των τιμών των τροφίμων γενικά. Ήδη έχει διαπιστωθεί ότι από τον περασμένο Ιούνιο οι τιμές στα περισσότερα είδη τροφίμων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Για παράδειγμα, οι τιμές του καλαμποκιού έχουν αυξηθεί κατά 55% σε ετήσια βάση. Ο FAO καταρτίζει δείκτη τιμών γεωργικών προϊόντων αυτούσιων ή μεταποιημένων. Και όπως ανακοίνωσε ο οργανισμός αυτός, τον Ιούλιο ο δείκτης παρουσίασε ότι τα 15 από τα 24 είδη τροφίμων που παρακολουθεί έχουν αύξηση τιμών κατά 6% μέσο όρο για έναν μήνα. Αυτό σημαίνει αύξηση 70% σε ετήσια βάση. Έτσι πολλοί φοβούνται ότι η ακρίβεια αυτή θα καταστήσει τα τρόφιμα, ή τέλος πάντων ορισμένα από αυτά, είδος υπερπολυτελείας και οι τιμές τους θα προκαλέσουν επίσπευση και βάθεμα της απειλούμενης επισιτιστικής κρίσης. Ήδη ορισμένοι ηγέτες κρατών έχουν ευαισθητοποιηθεί πάνω στο πρόβλημα των καταστροφών που προκαλούν οι κλιματικές αλλαγές στον όγκο της παραγωγής τροφίμων και στις τιμές τους. Και ζητούν τη σύγκληση του G-20 για τη λήψη απόφασης δημιουργίας ενός οργάνου που θα μελετήσει μέτρα που να καταπολεμούν τον κίνδυνο επισιτιστικής κρίσης. Αυτή ήταν μια ιδέα του Σαρκοζί, την οποία υιοθέτησε και ο Πρόεδρος Ολάντ. Στις σχετικές ενοχλήσεις που έκανε η Γαλλία στην Κομισιόν γύρω από το θέμα αυτό, η απάντηση ήταν ότι η ΕΕ δεν διαπίστωσε επιβάρυνση των νοικοκυριών των Ευρωπαίων από την αύξηση των τιμών. Πάντα ανόητη η ΕΕ.