Γεμάτο… εκρηκτικές ύλες το «πακέτο» των 11,5 δισ. ευρώ
Mια πρώτη επιτυχία φαίνεται ότι έχει καταγραφεί «σιωπηλά» στο ενεργητικό τής κυβέρνησης, μετά τις διεθνείς επαφές των προηγούμενων ημερών, καθώς η «τρόικα» θα φθάσει στην Αθήνα με εντολή να ελέγξει μόνο το «πακέτο» των 11,5 δισ. ευρώ, χωρίς να ζητεί σε αυτήν τη φάση να κλείσουν όλες οι «τρύπες», κάτι που θα ανέβαζε τον λογαριασμό των μέτρων κοντά στα 20 δισ. ευρώ. Όμως, το «πακέτο» των 11,5 δισ. ευρώ φαίνεται ότι είναι γεμάτο… εκρηκτικές ύλες και η κυβέρνηση, παρά τις διαβεβαιώσεις Στουρνάρα ότι παραμένουν προς συζήτηση μόνο «λεπτομέρειες», αδυνατεί να το οριστικοποιήσει. Την ίδια στιγμή, πληροφορίες του «Π» αναφέρουν ότι το ΔΝΤ επεξεργάζεται νέες, ζοφερές προβλέψεις για την Ελλάδα, καθώς περιμένει παράταση της ύφεσης και το 2014!
Η αναμενόμενη κάθοδος των επικεφαλής της «τρόικας» στην Αθήνα την επόμενη Κυριακή αφήνει ελάχιστα χρονικά περιθώρια πλέον στην κυβέρνηση για να κλείσει το «πακέτο» των 11,5 δισ. ευρώ. Ένα σημαντικό, ενθαρρυντικό στοιχείο για την κυβέρνηση, που προέκυψε μετά τις διεθνείς επαφές Σαμαρά, είναι ότι το εύρος της ελεγκτικής αποστολής των «τροκανών» έχει περιορισθεί πλέον σημαντικά και αυτό αποτρέπει προς το παρόν τα χειρότερα για την Αθήνα:
Σύμφωνα με πληροφορίες, η «τρόικα» θα ελέγξει σε αυτήν τη φάση, προκειμένου να υποβάλει τη σχετική αναφορά της στο Eurogroup στις 14 Σεπτεμβρίου, μόνο αν η κυβέρνηση έχει ετοιμάσει ένα αποδεκτό «πακέτο» περικοπών για τη διετία 2013-2014. Αυτό σημαίνει ότι θα αφήσει προς το παρόν κατά μέρος το ζήτημα των σοβαρών αποκλίσεων στην εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2012, την αδυναμία της κυβέρνησης να καλύψει τις συμβατικές δεσμεύσεις για πρόσθετα έσοδα 2 δισ. ευρώ από την πάταξη της φοροδιαφυγής, αλλά και τις «παρενέργειες» στην υλοποίηση του προγράμματος που θα φέρει η ριζική αλλαγή προς το χειρότερο των προβλέψεων για την οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Ενδεικτικό των νέων, δυσμενέστερων προβλέψεων που γίνονται για την ύφεση είναι ότι το ΔΝΤ, σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», περιμένει ότι αυτή θα συνεχισθεί και το 2014, με μια συρρίκνωση του ΑΕΠ τουλάχιστον κατά 1%, ενώ συνολικά την τριετία 2012-2014 η διαφορά σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις είναι σχεδόν 8% του ΑΕΠ!
Με τα νέα δεδομένα για το πλαίσιο του ελέγχου, πάντως, η συζήτηση με την «τρόικα» δεν θα ξεφύγει σε.. δύσβατα μονοπάτια, όπως θα συνέβαινε με βεβαιότητα, αν οι «τροϊκανοί» έρχονταν στην Αθήνα με την εντολή να κλείσουν με νέα μέτρα όλες τις «τρύπες» του ελληνικού προγράμματος, κάτι που θα ανέβαζε τον «λογαριασμό» σε εφιαλτικά ύψη, κοντά στα 20 δισ. ευρώ. Το μόνο που ζητείται σε αυτήν τη φάση, προκειμένου να πιστοποιήσει η «τρόικα» ότι η κυβέρνηση είναι συνεπής στις δεσμεύσεις του δεύτερου Μνημονίου, είναι να παρουσιασθεί ένα αξιόπιστο «πακέτο» καθαρών εξοικονομήσεων 11,5 δισ. ευρώ. Σε αυτήν τη βάση θα κριθεί από την «τρόικα» αν η Ελλάδα είναι συνεπής στις δεσμεύσεις της, ώστε να απελευθερωθεί η συζήτηση με τους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ για τα ελληνικά αιτήματα για επιμήκυνση και νέα διευθέτηση του χρέους.
Θύελλες αμφισβήτησης
Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση έχει μπροστά της μια εύκολη αποστολή, καθώς το «πακέτο» των 11,5 δισ. ευρώ αποδεικνύεται εξαιρετικά «βαρύ» για την κυβέρνηση, ενώ κρύβει ισχυρές «εκρηκτικές ύλες» που διαρκώς απειλούν τη συνοχή του τρικομματικού συνασπισμού. Ειδικότερα,
= Σε μια προσπάθεια υπέρβασης του μείζονος προβλήματος με τις περικοπές στις συντάξεις, το οικονομικό επιτελείο ενέταξε τελικά στο «βασικό σενάριο» των μέτρων την κατάργηση όλων των δώρων στις κύριες και επικουρικές συντάξεις, με στόχο μια εξοικονόμηση άνω των 2 δισ. ευρώ στη διετία 2013-2014, που θα αποτελέσει με διαφορά τη μεγαλύτερη εξοικονόμηση από όλα τα άλλα μέτρα του «πακέτου». Με αυτό το μέτρο, το οικονομικό επιτελείο υποστηρίζει ότι μπορεί να αποφευχθεί μια μείωση συντάξεων από χαμηλή βάση (κάτω από τα 800 ευρώ συνολικών αποδοχών) και να αρχίσουν τα «ψαλιδίσματα» από τα 1.000 ευρώ και πάνω.
= Όμως, πρόκειται για μια κατ’ εξοχήν «οριζόντια» παρέμβαση, που αμφισβητείται έντονα από τα δύο μικρότερα κόμματα της συγκυβέρνησης, στη βάση της προγραμματικής συμφωνίας για αποφυγή τέτοιων παρεμβάσεων. Σε αυτήν την κριτική, το οικονομικό επιτελείο απαντά, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι αν δεν επιλεγεί το (εφιαλτικό) σενάριο της κατάργησης των δώρων για όλους τους συνταξιούχους, οι περικοπές των συντάξεων θα πρέπει να αρχίσουν από το όριο των 600-700 ευρώ και να κλιμακωθούν σε ποσοστό έως και 25% για τις υψηλές συντάξεις.
= Σε σχέση με τα ειδικά μισθολόγια, η σύγχυση που επικρατεί ξεπερνά κάθε όριο. Το βασικό σενάριο του οικονομικού επιτελείου, για περικοπές σε μικρό ποσοστό στους «μάχιμους» ένστολους και κλιμάκωση του ποσοστού περικοπής ακόμη και πάνω από 20% για τους δικαστές και τους διπλωματικούς υπαλλήλους, προσκρούει σε πολύ ισχυρές αντιδράσεις των ένστολων, που ουσιαστικά απειλούν με… «λευκή απεργία» αν γίνουν μειώσεις στις αποδοχές τους έστω και κατά 1 ευρώ. Έντονες απειλές για κινητοποιήσεις διατυπώνονται ακόμη και από τους δικαστές! Από την άλλη πλευρά, η «τρόικα» θα «ξεσκονίσει» πολύ προσεκτικά όλα τα στοιχεία για τις περικοπές στα ειδικά μισθολόγια και δεν προτίθεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να «ανάψει πράσινο» στα κυβερνητικά σχέδια, αν δεν δει ότι επαληθεύονται οι προβλέψεις του Μνημονίου για το «ψαλίδισμα» των ειδικών μισθολογίων.
= Σε σχέση με το Δημόσιο, έντονες είναι οι αντιδράσεις στο εσωτερικό τής κυβέρνησης για την κατάργηση του «κουτσουρεμένου» 13ου και 14ου μισθού, καθώς πρόκειται για ένα ακόμη «οριζόντιο» μέτρο. Σαν να μην έφθανε αυτό, πληροφορίες από το… στρατόπεδο της «τρόικας» αναφέρουν ότι δεν είναι καθόλου ικανοποιημένη με το συνολικό ύψος των περικοπών στις μισθολογικές δαπάνες, που προβλέπονται στο βασικό σενάριο του οικονομικού επιτελείου, οι οποίες απέχουν πολύ από τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί από το Μνημόνιο. Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένεται να διατυπωθούν έντονες ενστάσεις από την «τρόικα» και σε όλα τα σενάρια για «ήπια» εφεδρεία «νέου τύπου» και θα επιμείνει να τηρηθούν κατά γράμμα τα συμπεφωνημένα για δεκάδες χιλιάδες εφεδρείες… παλαιού τύπου.
Πέραν αυτών των στοιχείων του σχεδίου που παραμένουν υπό… εσωτερική ή εξωτερική αμφισβήτηση, η «τρόικα» θα εξετάσει πολύ προσεκτικά όλες τις αναφορές του προγράμματος σε περικοπές λειτουργικών δαπανών στο Δημόσιο, οι οποίες φαίνονται αρκετά αισιόδοξες και είναι βέβαιο ότι θα εγείρουν αμφισβητήσεις. Σε κάθε περίπτωση, όμως, όλη αυτή η συζήτηση πρέπει να έχει λήξει στη συνάντηση της «τρόικας» με τον πρωθυπουργό την επόμενη Δευτέρα: σε αντίθετη περίπτωση, θα «ναρκοθετηθεί» όλη η προσπάθεια του υπουργείου Οικονομικών να εξασφαλίσει μια θετική παρουσία στο Eurogroup της 14ης Σεπτεμβρίου, που θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο, όπως λένε στελέχη του οικονομικού επιτελείου, για ένα αίτημα για «δάνειο-γέφυρα» μέσα στον Σεπτέμβριο, με μια πρόωρη εκταμίευση μέρους της δόσης των 31,5 δισ. ευρώ. Επιπλέον, όμως, χωρίς αυτή τη συμφωνία για τα μέτρα των 11,5 δισ. ευρώ είναι πλέον ξεκάθαρο ότι δεν μπορεί να αρχίσει οποιαδήποτε συζήτηση για επιμήκυνση και νέα διευθέτηση του χρέους.
Τα πιο «βαριά» μέτρα του νέου «πακέτου»*
Εξοικονόμηση (σε εκατ. ευρώ) Κατάργηση των δώρων στις κύριες και επικουρικές συντάξεις 2,240 Περικοπές στη φαρμακευτική δαπάνη των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης 800 25% μείωση μη μισθολογικών δαπανών υπουργείων και ΝΠΙΔ/ΝΠΔΔ 750 Μειώσεις αθροίσματος κύριων και επικουρικών συντάξεων άνω του ποσού των 1.000 ευρώ ( 1.000-1.500 2%, 1.501-2.000 5%, 2.000+ 10%) 640 Ακύρωση νέων συμβάσεων στρατιωτικών προμηθειών 437 Εξορθολογισμός των παροχών εφάπαξ προηγουμένων ετών που δεν έχουν καταβληθεί (αναδρομική ισχύς) 402 Περικοπές σε συντάξεις εξαιτίας των περικοπών στα ειδικά μισθολόγια 400 Περικοπές ειδικών μισθολογίων ( μεσοσταθμική μείωση 12%) 360 Εξορθολογισμός οικογενειακών επιδομάτων 352 Κατάργηση δώρων στον δημόσιο τομέα 339 Κατάργηση παράτυπων συντάξεων μέσω διασταυρώσεων 336 Εξορθολογισμός επικαλυπτόμενων έργων χρηματοδοτούμενων από το ΠΔΕ 300 Περικοπές σε συντάξεις στρατιωτικών και αστυνομικών που οφείλονται σε κατάργηση των αυτόματων μισθολογικών προαγωγών 300 Αναπροσαρμογή αναπηρικών επιδομάτων 272 Περιορισμός απαλλαγών φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων 229 Εξορθολογισμός των παροχών εφάπαξ του 2013 και 2014 211 Μείωση λειτουργικού κόστους ΕΟΠΥΥ 195 Αναδιάρθρωση των ΔΕΚΟ/ μείωση λειτουργικών δαπανών 170 Νέου τύπου εφεδρεία 167 Κατάργηση αυτόματων μισθολογικών προαγωγών ενστόλων 165 Μείωση ΣΑΤΑ 150 Μείωση των αναπληρωτών καθηγητών 148 Εξορθολογισμός εισφορών υγειονομικής περίθαλψης ασφαλισμένων ΟΓΑ 131 Εξορθολογισμός γενικού μισθολογίου (πλην ΔΕΚΟ και ειδικών μισθολογίων) 128 Μείωση επιστροφής ΦΠΑ σε αγρότες από 11% σε 7% 121 Καταβολή ΕΚΑΣ σε άτομα ηλικίας άνω των 64 ετών 114 Μείωση στις δαπάνες των νοσοκομείων 111 Αύξηση του κόστους των δικαστικών παραβόλων 100 *Εμφανίζονται τα μέτρα του νέου «πακέτου» που οδηγούν το καθένα σε εξοικονομήσεις άνω των 100 εκατ. ευρώ