«Μαρτύριο» από την «τρόικα» με… απίστευτο λογαριασμό μέτρων!

Ο «λογαριασμός» των μέτρων ανεβαίνει σε απρόσμενα ύψη, ενώ θα απαιτηθεί πλήρης αναμόρφωση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, ώστε να έλθουν τα έσοδα πιο γρήγορα και να είναι αυξημένα έναντι του στόχου των 30 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Π», οι επικείμενες διαπραγματεύσεις με τα τεχνικά κλιμάκια θα έχουν περισσότερο χαρακτήρα… «μαρτυρίου» για την ελληνική πλευρά, καθώς το διαπραγματευτικό περιβάλλον και τα δεδομένα της οικονομίας είναι εξαιρετικά δυσμενή και οδηγούν αναπόφευκτα τις συζητήσεις σε εξαιρετικά «ευαίσθητες» περιοχές για την ελληνική κοινωνία και την τρικομματική κυβέρνηση συνεργασίας:

• Οι πρώτες προσπάθειες του πρωθυπουργού να φέρει στην επιφάνεια το ελληνικό αίτημα για επιμήκυνση, με βάση το νέο δόγμα «δεν ζητούμε πρόσθετα δάνεια, θέλουμε μόνο “ανάσες”», δεν στάθηκε δυνατό στην παρούσα φάση να φέρουν το καλύτερο δυνατό για την κυβέρνηση αποτέλεσμα. Δηλαδή, να αλλάξει η εντολή που έχει η «τρόικα», ώστε να γίνει μια διαπραγμάτευση έξω από τα ασφυκτικά πλαίσια του δεύτερου Μνημονίου.

• Αυτό σημαίνει ότι η «τρόικα» θα είναι υποχρεωμένη, παρότι γνωρίζει ότι το πρόγραμμα αυτό δεν μπορεί να εφαρμοσθεί, να επιμείνει στην εξοικονόμηση τουλάχιστον 13,5 δισ. ευρώ σε «καθαρή» βάση μέσα στη διετία 2013-2014 (τα 11,5 με περικοπές δαπανών, τα 2 με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την πάταξη της φοροδιαφυγής, όπως προβλέπεται στο Μνημόνιο).

• Ο πραγματικός «λογαριασμός» των μέτρων, όμως, θα είναι πολύ μεγαλύτερος, καθώς: οι περικοπές κάθε 100 ευρώ από τις δαπάνες οδηγούν σε καθαρή εξοικονόμηση περίπου 85 ευρώ, λόγω «παράπλευρων» απωλειών (σε φορολογικά έσοδα, εισφορές κ.ά.), που σημαίνει ότι για καθαρές περικοπές 11,5 δισ. ευρώ χρειάζονται ονομαστικές περικοπές σχεδόν 14 δισ. ευρώ. Επιπλέον, η κυβέρνηση δεν έχει πείσει ότι μπορεί να εξοικονομήσει τα 2 δισ. ευρώ από την πάταξη της φοροδιαφυγής και αυτό θα υποχρεώσει την «τρόικα» να ζητήσει «ισοδύναμες» περικοπές δαπανών. Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, παραμένει ανοικτό το ερώτημα πώς θα καλυφθούν οι υστερήσεις στην εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού, κυρίως στο σκέλος των εσόδων, αλλά και στο σκέλος της τρομακτικής υστέρησης εσόδων από εισφορές στα Ταμεία. Και, επιπρόσθετα, ο σχεδιασμός του όλου προγράμματος θα πρέπει να γίνει στη βάση μιας πολύ μεγαλύτερης ύφεσης από την αρχικά προβλεπόμενη: οι νέες προβλέψεις της «τρόικας» ανεβάζουν το σωρευτικό ποσοστό συρρίκνωσης της οικονομίας τη διετία 2012-2013 πάνω από το 10% και κάνουν λόγο, στην καλύτερη περίπτωση, για μια σταθεροποίηση πέριξ του μηδενός το 2014.

• Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων οδηγεί την «τρόικα» στην άσκηση αφόρητων πιέσεων στην κυβέρνηση για ένα ποσόν ονομαστικών εξοικονομήσεων κοντά στα 20 δισ. ευρώ και υποχρεώνει το οικονομικό επιτελείο να θέσει στο τραπέζι σενάρια για μέτρα που θα προκαλέσουν ισχυρούς πολιτικούς και κοινωνικούς κραδασμούς, ενώ «σβήνουν» όλες οι «κόκκινες γραμμές» που η κυβέρνηση προσπαθούσε να κρατήσει.

Πρέπει να τονισθεί ότι αυτή η σχεδόν… σαδιστική άσκηση, με την ελληνική οικονομία και κοινωνία στην κλίνη του Προκρούστη, δεν έχει στόχο να καταλήξει σε ένα πρόγραμμα που θα εφαρμοσθεί μέχρι το τέλος του 2014, αλλά να καταδείξει ακριβώς το αντίθετο: ότι, δηλαδή, ακόμη και αν ελληνική κυβέρνηση δεσμευθεί να λάβει τρομακτικά μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής, το πρόγραμμα δεν μπορεί να έχει ελπίδες επιτυχίας χωρίς τη διετή επιμήκυνση.

Σε αυτό το σημείο, η ελληνική κυβέρνηση θα έχει, σύμφωνα με πληροφορίες, όλη τη στήριξη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, έναντι της Γερμανίας, καθώς το Ταμείο εξακολουθεί να εκτιμά αυτό που είχε διατυπώσει και τον περασμένο Μάρτιο σε έκθεση του για την Ελλάδα: ότι, δηλαδή, «οι επιπτώσεις των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στη ζήτηση της οικονομίας και οι προοπτικές ασθενέστερης οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη απαιτούν μια μεγαλύτερη περίοδο εφαρμογής του προγράμματος, ώστε να επιτραπεί μια δημοσιονομική πολιτική που θα διευκολύνει την ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα».

«Αχαρτογράφητα νερά»

Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να εισέλθει σε αχαρτογράφητα και εν δυνάμει επικίνδυνα ύδατα, δηλαδή να εξετάσει υπό την επίβλεψη της «τρόικας» μέτρα περικοπών που ως τώρα προσπαθούσε πάση θυσία να αποφύγει ή που δεν είχαν τεθεί καν ως τώρα σε συζητήσεις:

• Ένα χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, η κατάργηση της κρατικής συμμετοχής στην «εθνική σύνταξη» (την κατώτατη σύνταξη), που θα καθιερωθεί το 2015, βάσει του νόμου για το ασφαλιστικό, και δεν ξεπερνά τα 500 ευρώ. Αυτό που εξετάζεται τώρα είναι να μειωθεί η κατώτατη σύνταξη κοντά στα 300 ευρώ, ώστε να μην απαιτείται συμμετοχή του Δημοσίου στη χρηματοδότησή της. Άλλωστε, η κατακόρυφη μείωση των εισοδημάτων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα συνάδει, από τεχνική άποψη, με αντίστοιχη συρρίκνωση της ελάχιστης σύνταξης. Θα πρέπει επίσης να τονισθεί ότι για τις συντάξεις οι περικοπές που εξετάζονται θα αρχίζουν από πολύ χαμηλά όρια, παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα, χωρίς να αποκλείονται μειώσεις ακόμη και σε συντάξεις 600 ευρώ, καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να ενεργοποιηθούν σενάρια αύξησης αμέσως του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.

• Σε ό,τι αφορά το Δημόσιο, παρότι τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης αποφάσισαν να σταματήσουν τη δημόσια αντιπαράθεσή τους για την εφεδρεία και να μελετήσουν ένα σχέδιο που θα στηρίζεται περισσότερο στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις («συνταξιοδοτική ωρίμανση», σύμφωνα με τον νεολογισμό που κυκλοφορεί) είναι σαφές ότι η «τρόικα» δεν θα ικανοποιηθεί με «ήπιες» λύσεις, επιμένοντας ότι με αυτές δεν μπορεί εγγυημένα να μειωθεί κατά 3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση η μισθολογική δαπάνη στο Δημόσιο, όπως προβλέπει το Μνημόνιο, ακόμη και αν φανεί στα χαρτιά ότι το προσωπικό θα μειωθεί πράγματι κατά 150.000 άτομα. Η «τρόικα» επιμένει, για παράδειγμα, ότι με τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις μπορεί να μειώνεται το ενεργό προσωπικό του Δημοσίου, αλλά η μείωση της δαπάνης δεν είναι μεγάλη, αφού το Δημόσιο εξακολουθεί να έχει την υποχρέωση καταβολής σύνταξης. Αντίθετα, το αρχικό σχέδιο του Μνημονίου, με τις μαζικές εφεδρείες δεκάδων χιλιάδων υπαλλήλων, οι οποίοι θα απολύονταν εντός ενός έτους, εξασφάλιζε ότι το Δημόσιο θα εκμηδένιζε τις δαπάνες για αυτό το προσωπικό, αφού δεν θα ήταν υποχρεωμένο να πληρώνει συντάξεις. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», τα «ήπια» σχέδια για τη μείωση προσωπικού στο Δημόσιο θα μείνουν στα χαρτιά, θα αντικατασταθούν με πίεση της «τρόικας» από ένα πολύ πιο επώδυνο σχέδιο μείωσης προσωπικού και δαπάνης και το «μπαλάκι» θα περάσει στο τερέν των πολιτικών αρχηγών, που θα πρέπει να αποφασίσουν αν συγκρουσθούν με την «τρόικα» ή με τους δημοσίους υπαλλήλους.

• Σε ό,τι αφορά τα προνοιακά επιδόματα, η «τρόικα» προσανατολίζεται επίσης σε πολύ σκληρές λύσεις, με αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, που θα αποκλείσουν τον κύριο όγκο των δικαιούχων από αυτές τις παροχές. Αυτό διότι η «τρόικα» επιμένει στην ανάγκη, εκτός της μεγάλης περικοπής δημόσιας δαπάνης, να υπάρξει και μια απελευθέρωση πόρων, την οποία προβλέπει το Μνημόνιο, ώστε να αυξηθεί σημαντικά ο χρόνος επιδότησης των ανέργων, ίσως και στα δύο χρόνια.

«Γκάζι» στις ιδιωτικοποιήσεις

Το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων, που αποτέλεσε κεντρικό στοιχείο συζήτησης μεταξύ Σαμαρά και Μέρκελ, καθώς θα πρέπει να προχωρήσει πολύ ταχύτερα και με πολύ μεγαλύτερη εισπρακτική αποτελεσματικότητα, ώστε να μη χρειασθεί πρόσθετη χρηματοδότηση η Ελλάδα, θα αναμορφωθεί πλήρως με σχετικές εντολές του Μαξίμου προς τον Τάκη Αθανασόπουλο, που ετοιμάζεται να αναλάβει τα ηνία του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου.

Στόχος είναι να αυξηθούν πολύ πάνω από τα 30 δισ. ευρώ τα προβλεπόμενα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις, ενώ θα επιχειρηθεί να γίνει το πρόγραμμα «εμπροσθοβαρές», δηλαδή να προωθηθούν αμέσως, εντός του τελευταίου τετραμήνου του 2012, ορισμένες μεγάλες αποκρατικοποιήσεις, που θα δείξουν στη Γερμανία ότι η ελληνική κυβέρνηση φεύγει από τα λόγια και περνά στα έργα. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να εγκριθεί αμέσως από τη Βουλή, ως πρώτο δείγμα αποφασιστικότητας, το νομοσχέδιο-«σκούπα» που θα αίρει τα δεκάδες διοικητικά και ρυθμιστικά εμπόδια για να προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις.

Επίσης, η κυβέρνηση θα στραφεί και σε άλλες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων, όπως τα ακατοίκητα νησάκια του Αιγαίου, για τα οποία σενάρια μακροχρόνιας μίσθωσης σε ιδιώτες. «Χαρτογράφηση» αυτών των νησιών υπάρχει στο υπουργείο Οικονομικών, καθώς από χρόνια γινόταν επεξεργασία για την αξιοποίησή τους, που ουδέποτε οδήγησε σε αποτελέσματα. Τα νησάκια θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν με συμβάσεις παραχώρησης για 99 χρόνια ή με συμβάσεις σύμπραξης ιδιωτικού και δημόσιου τομέα (ΣΔΙΤ) για την κατασκευή τουριστικών συγκροτημάτων, εκμεταλλεύσεις ιχθυοκαλλιέργειας ή για επενδυτικά σχέδια ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (αιολικά, φωτοβολταϊκά).