Χάσαμε τις ρίζες μας…
Η ταλαντούχα καλλιτέχνις μιλά για το πρωτογενές υλικό του Έλληνα, που είναι η οικογένεια, για την αλήθεια που αναζητά ο κόσμος στην τέχνη, νοσταλγεί τα ραντεβουδάκια στα ζαχαροπλαστεία και την αυλή στα σπίτια τα πατρικά, ξεχωρίζει τους συνθέτες του ʼ60 γιατί έβγαλαν τον αναστεναγμό του Έλληνα, ενώ πιστεύει στην άνθηση του ελληνικού κινηματογράφου αν υπάρξει επιστροφή στην απλότητα…
// Ο τίτλος της παράστασης είναι «Επτά τραγούδια θα σου πω».
Τελικά, πόσα τραγούδια θα μας πείτε;
Α, δεν τα έχω μετρήσει, αλλά είναι πάνω από εκατό! Και δεν τα τραγουδάω μόνο εγώ, αλλά και ο Παναγιώτης Πετράκης, η Ματθίλδη Μαγγίρα και ο Μάκης Δελαπόρτας. Τραγούδια από τη χρυσή δεκαετία του ʼ60, αλλά και από τη δεκαετία του ʼ50 και του ʼ70! Τα ωραιότερα τραγούδια των μιούζικαλ ζωντανεύουν μέσα από εμάς αλλά και μια μεγάλη γιγαντοοθόνη. Τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, του Σταύρου Ξαρχάκου, του Μίμη Πλέσσα, του Γιάννη Μαρκόπουλου και του Νίκου Μαμαγκάκη, που ερμήνευσαν μοναδικά στην οθόνη η Μελίνα Μερκούρη, η Αλίκη Βουγιουκλάκη, η Ρένα Βλαχοπούλου, ο Δημήτρης Χορν, ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ και η Τζένη Καρέζη.
// Γιατί οι Έλληνες βλέπουν και ξαναβλέπουν τις ελληνικές ταινίες και ξέρουν τα τραγούδια τους απέξω και ανακατωτά; Είναι μόνο η νοσταλγία;
Με την εξέλιξη της αστικής ζωής, με τις πολυκατοικίες και την κατάργηση των επαρχιακών πόλεων χάθηκε η έννοια της αυλής, της γειτονιάς, οι παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα, τα πανηγύρια. Δηλαδή ό,τι πιο ανθρώπινο. Οι ελληνικές ταινίες λοιπόν μας θυμίζουν μια εποχή που χάθηκε, ήρεμη, ρομαντική, αθώα, που δεν θα υπάρξει πια. Τότε που άφηνες το κλειδί στην πόρτα και τα παράθυρα ανοιχτά. Που τα ζευγάρια έδιναν ραντεβουδάκι στα ζαχαροπλαστεία, που ο άνδρας είχε λόγο τιμής και το έπαιρνε το κορίτσι με παπά και με κουμπάρο. Υπήρχε σεβασμός στους γονείς και στις αξίες. Ήταν φτωχοί αλλά τίμιοι και τη φτώχεια τους τη γλεντούσαν, την τραγουδούσαν. Σκέφτομαι πολλές φορές γιατί οι Έλληνες βλέπουν τούρκικα σίριαλ. Και έχω δώσει εξήγηση. Έχουν έντονη ηθογραφία. Ο νέος που αγαπά την κοπελιά και ολοκληρώνουν τη σχέση τους μετά το γάμο, η αλληλεγγύη των συγγενών… Οι Έλληνες χάσαμε τις ρίζες μας και τα τούρκικα σίριαλ έχουν κάτι από παράδοση, από την πατριαρχική κοινωνία.
// Πώς μπορούσαν και είχαν όρεξη για πλάκες τότε, για έρωτα, για βόλτες με το φλερτ, ενώ στην τσέπη δεν υπήρχε μία και εμείς σήμερα στα δύσκολα έχουμε πέσει σε κατάθλιψη;
Ο κόσμος τότε περνούσε μεγάλη φτώχεια, τα έβγαζε πραγματικά πολύ δύσκολα. Δεν είχε ούτε τα βασικά που χρειάζονται για την καθημερινότητα. Ωστόσο, είχε κάνει την υπέρβασή του. Δεν έδινε σημασία στην ύλη, αλλά στις ανθρώπινες σχέσεις. Η οικογένειά του, η γειτονιά, τα φιλαράκια με μια κιθάρα, με ένα κομμάτι ψωμί και ελιά, έστηναν την πιο ωραία παρέα. Σήμερα ο σύγχρονος άνθρωπος δουλεύει πάρα πολύ, αλλά δεν επενδύει στις σχέσεις.
// Γιατί δεν βγαίνουν σήμερα καλλιτέχνες όπως ο Μάνος Χατζιδάκις;
Υπάρχουν, αλλά πού να τους βρεις μέσα στην υπερ-πληθώρα καλλιτεχνών; Μέσα στο ίντερνετ υπάρχουν αστεράκια, αλλά χρειάζεται επιμονή και υπομονή για να τα ανακαλύψεις. Πάντως, οι συνθέτες που δημιούργησαν το ʼ50, το ʼ60, το ʼ70 είχαν μια βάση: Τον πόνο του λαού. Έναν αναστεναγμό, ένα παράπονο κοινό, που έφτανε μέχρι την ξενιτιά ή και τους αγώνες για Δημοκρατία την εποχή του Πολυτεχνείου. Άρα υπήρχε πρόσφορο έδαφος για να καλλιεργήσεις το χωράφι. Και βγήκαν οι πιο ωραίοι καρποί! Η σοδειά ήταν η καλύτερη. Σήμερα το χωράφι έχει καλλιεργηθεί πολλές φορές και για να αποδώσει τα καλύτερα θέλει αγρανάπαυση.
// Ισχύει η πρόταση να ζωντανέψετε στον κινηματογράφο τη ζωή της Μελίνας Μερκούρη;
Πώς κυκλοφορούν οι ειδήσεις; Είναι νωρίς ακόμη για να πω οτιδήποτε!
// Ποια ταινία σάς αρέσει πιο πολύ από τον ελληνικό κινηματογράφο;
Για διαφορετικούς λόγους η «Στέλλα». Αυτή η ταινία εξυμνεί το ελεύθερο πνεύμα της γυναικείας φύσης, το ανυπόταχτο σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία. Η Στέλλα αγαπάει πάρα πολύ, αλλά το σκάει. Όχι από τον άνδρα που αγαπάει τρελά, αλλά από το σύστημα. Επίσης, μʼ αρέσει η κωμωδία «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα», γελάω με την καρδιά μου με το «Κυρία Ελένη, παίρνω το καπελάκι μου και φεύγω…» του Κωνσταντίνου και την απάντηση της Κοντού «Να το πάρεις, Αντωνάκη μου…»… Από τα μιούζικαλ λατρεύω την ταινία «Γοργόνες και μάγκες». Δεν θα τη βαρεθώ ποτέ.
// Πώς υποδέχεται ο κόσμος αυτό το αφιέρωμα στα τραγούδια του ελληνικού κινηματογράφου;
Αυτό που ζούμε είναι πολύ συγκινητικό! Είναι ενθουσιασμένοι, σχεδόν σʼ όλη την παράσταση τραγουδούν όρθιοι μαζί μας. Υπάρχει μια συνενοχή μεταξύ τραγουδιστών, κοινού, μεγάλων σε ηλικία και μικρών. Και αυτή είναι η έκπληξη. Οι μικρότεροι σε ηλικία πώς τα ξέρουν; Από το «Έχω ένα μυστικό» μέχρι το «Ένα πρωινό η Παναγιά μου», το «Ένα καλοκαίρι» και το «Άνοιξε πέτρα για να μπω»… Σας πληροφορώ ότι ο κόσμος τα γνωρίζει όλα τα τραγούδια του ελληνικού κινηματογράφου. Μέσα από το «Κάνε υπομονή κι ο ουρανός θα γίνει πιο γαλανός, μια λεμονιά ανθίζει στη γειτονιά» υπάρχει το ελληνικό πνεύμα.
// Γιατί δεν γίνονται τέτοιες ταινίες σήμερα;
Γιατί μας αρέσουν τα περίπλοκα, ενώ η μαγεία βρίσκεται στα απλά πράγματα. Αυτό το νόημα της απλότητας το έπιασε ο γαλλικός κινηματογράφος και τώρα σπάει ταμεία. Μιλάει για μαγειρική, για έρωτα, για την εγκυμοσύνη. Τα ανθρώπινα είναι και κατανοητά. Αφήγηση, διάλογος, μουσική, φωτογραφία κατανοητά!
// Διάβασα σε μια συνέντευξή σας ότι παραμένετε απλήρωτοι από τη σειρά «Βασιλιάδες».
Μαθαίνω ότι γίνονται προσπάθειες από το κανάλι ώστε να πληρωθεί η εταιρεία παραγωγής. Μακάρι. Κάποια στιγμή και οι οικονομίες εξαντλούνται και δεν υπάρχει βενζίνη για να πας στο γύρισμα όσο και να το θες.
// Αληθεύει ότι η σειρά θα ξεκινήσει να προβάλλεται το 2013 και μέχρι τότε θα βλέπουμε… αγάπες από τον Βόσπορο;
Αυτήν την ερώτηση μην την κάνετε στους ηθοποιούς αλλά στους διευθυντές προγράμματος. Αυτοί κάνουν τον προγραμματισμό. Η τηλεόραση ακολουθεί το ρεύμα της εποχής. Και το ρεύμα εποχής είναι «απλώς επιβιώνουμε». Ελπίζω να βγούμε πιο γρήγορα, γιατί ο κόσμος έχει ανάγκη να γελάσει με ελληνικά σίριαλ!
// Δηλαδή οι «Βασιλιάδες» έδρασαν ψυχοθεραπευτικά στους Έλληνες;
Αυτό μου λένε στο δρόμο. «Να είστε καλά, μας κάνατε να γελάσουμε». Ο Έλληνας ψάχνει για αλήθεια. Και το γέλιο είναι μια αλήθεια! Δεν μπορείς να υποδυθείς ότι γελάς. Αυτό είναι αυθόρμητο. Βγαίνει από την ψυχή σου. Ο Έλληνας θέλει να βουτήξει στην αλήθεια. Ακόμη και έργα που θα τον κάνουν να κλάψει, θα τα ευχαριστηθεί. Ο ρόλος του καλλιτέχνη δεν είναι να γίνει σώνει και καλά γελωτοποιός για να ξεσκάσει από τα προβλήματά του ο Έλληνας. Το «πάμε να ξεσκάσουμε» για μένα είναι μια μπούρδα. Το θέμα είναι πώς θα φέρει ο ηθοποιός φως στην ψυχή του. Γιατί αλλιώς ο θεατής πάλι θα φύγει με βάρος. Για μένα στη ζωή ό,τι δεν έχει αλήθεια, αργά ή γρήγορα, εκπίπτει. Στις σχέσεις, παραδείγματος χάριν, είναι σημαντικό να νιώθεις ότι ο άλλος σε σέβεται, σʼ αγαπά, ότι δεν σε ζηλεύει ή δεν σε βλέπει για συμφέρον. Αλλιώς ποιος είναι ο λόγος να διατηρείς αυτήν τη σχέση ή να τη διεκδικείς, όταν τα συναισθήματα του άλλου δεν έχουν αλήθεια;
// Μια που μιλάμε για αλήθειες, πώς θα χαρακτηρίζατε την κατάσταση που περνάμε σήμερα;
Για μένα είναι ένας τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Δεν περνάμε μόνο εμείς άσχημα. Θεωρώ ότι όλη η ανθρωπότητα περνά μια τρομερή δοκιμασία. Και είναι μια δοκιμασία που σιγά σιγά εξελίσσεται και τις διαστάσεις της δεν τις ξέρουμε ακόμη. Το καλό μʼ εμάς τους Έλληνες είναι ότι ως λαός έχουμε δοκιμαστεί στις κακουχίες –πείνα, πόλεμος, ξενιτιά– και ξέρουμε να επιβιώνουμε. Το έχουμε στο DNA μας. Γιʼ αυτό και στενοχωριέμαι όταν ακούω για αυτοκτονίες. Το κακό με εμάς έγινε τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Εκεί επιχειρήθηκε η αλλοτρίωση του πρωτογενούς υλικού του Έλληνα. Ο Έλληνας έβαζε πρώτα την οικογένεια και μετά τη βολή και την καλοπέραση. Θα κάνει όμως την αυτοκριτική του, θα το σκεφτεί, θα το δουλέψει και θα επενδύσει ξανά στις σχέσεις, στο πρωτογενές υλικό. Όλα τα άλλα είναι πλασματικά. Το χρήμα είναι για να μπορείς να κινηθείς, ο πλούτος δεν είναι αξία ζωής. Είμαι αισιόδοξη όμως για τον Έλληνα, θα τη βρει την άκρη, θα ανταποκριθεί.
// Η Ευρώπη ανταποκρίνεται στο σλόγκαν «Η Ευρώπη των λαών και του πολιτισμού»;
Η Ευρώπη ξεκίνησε ως μια ιδέα οικονομικής ένωσης. Μετά υπήρξαν και διάφορες παράμετροι, όπως της προώθησης του πολιτισμού. Αυτά φαινομενικά. Η πραγματικότητα για το πώς στήθηκε η Ευρώπη και ποιοι τη θέλουν και πώς τη θέλουν είναι άλλη. Προς το παρόν, υπάρχει ένας ανοιχτός πόλεμος ανάμεσα στον Βορρά και στον Νότο της Ευρώπης. Πολλοί λένε «μα, οι ιδέες ταξιδεύουν στην Ευρώπη, τα γράμματα, οι τέχνες. Τι θα γίνουμε χωρίς την Ευρώπη;». Εγώ ξέρω ότι τους καλλιτέχνες δεν τους σταματά κανείς. Θα γίνονταν μεγάλοι και εντός και εκτός Ευρώπης.
// Είστε εκτός του λάιφ στάιλ συστήματος, ενώ, από την άλλη, είστε παρούσα σε ό,τι βοηθά τον συνάνθρωπο. Κινητοποιείστε για την ενημέρωση των γυναικών για τη νευρική ανορεξία και για τον καρκίνο του μαστού.
Σας ικανοποιεί η προσφορά;
Έχω ένα συμβατικό αυτοκίνητο, δεν έχω δικό μου σπίτι, μένω σʼ ένα λειτουργικό σπίτι μʼ ενοίκιο και δεν έχω δάνεια. Είναι στο χαρακτήρα μου. Το γκλάμουρ δεν μου προσφέρει τίποτα, μου είναι αδιάφορο. Το να κάνω συνεχώς πράγματα για τον εαυτό μου το θεωρώ λάθος ενέργεια. Το μόνο που δεν είναι χάσιμο ενέργειας είναι να δίνεις για τους άλλους. Μπορεί να είναι κάτι μικρό, αλλά είναι κάτι. Και μακάρι να το κάνουμε σε καθημερινή βάση. Δεν μπορώ να καταλάβω τους ανθρώπους που εργάζονται μόνο για τον εαυτό τους. Θα ήθελα μέσα από τη συνέντευξή μας να ανανεώσουμε το ραντεβού για τον Οκτώβριο. Θα ήθελα να με βοηθήσετε για την «ΑΝΑΣΑ». Θα είναι μια εκστρατεία ενημέρωσης για τα κορίτσια και την απενοχοποίησή τους από τα πρότυπα της βιομηχανίας της μόδας και της ομορφιάς.