Μας σπρώχνουν σε ρήξη

Eνώ επιδεινώνουν και το ήδη δυσμενές κλίμα που επικρατεί σε διεθνές επίπεδο για την Ελλάδα. Αντί της αλληλεγγύης, οι ευρωπαίοι εταίροι επιδεικνύουν μια άνευ προηγουμένου εχθρότητα και συμπεριφέρονται σαν… άγρια θηρία, που ετοιμάζονται να εφορμήσουν στο αδύναμο θήραμα! Είναι πλέον διάχυτη η αντίληψη ότι με τη στάση τους εξωθούν τη χώρα μας στον οικονομικό όλεθρο και στην επιστροφή στο εθνικό νόμισμα.

Οι δανειστές εμφανίζονται αμετακίνητοι στην απαίτησή τους για την εφαρμογή και νέων επώδυνων μέτρων, ύψους 11,5 δισ. για τη διετία 2013-14, και «κωφεύουν» στις επισημάνσεις της ελληνικής πλευράς ότι το πρόγραμμα δεν βγαίνει, επιτείνει την ασφυξία της οικονομίας και θα προκαλέσει κοινωνική έκρηξη.

Από την άλλη, αρνούνται μετʼ επιτάσεως να μπουν σε οποιαδήποτε συζήτηση για επιμήκυνση, πόσω μάλλον για την επαναδιαπραγμάτευση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, κάτι που θα βοηθούσε την Ελλάδα να περάσει το ποτάμι με τις λιγότερες δυνατές συνέπειες.

Τελεσίγραφο

Ενδεικτικές του κλίματος που επικρατεί στις τάξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν οι θέσεις που ανέπτυξε ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζ. Μ. Μπαρόζο στη συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό Αντ. Σαμαρά. Επί της ουσίας, ο ισχυρός άνδρας της Κομισιόν ήρθε άρον άρον στην Αθήνα για να στείλει ένα τελεσίγραφο: Ή εφαρμόζετε τα μέτρα ή σας αφήνουμε στην τύχη σας, βγαίνετε εκτός ευρώ. Τόνισε ότι η εφαρμογή των μέτρων είναι μονόδρομος για την Ελλάδα και σχεδόν αδιαφόρησε για τις συνέπειες που θα έχουν για τους πολίτες. Επιπλέον, εμφανίσθηκε αρνητικός στην προοπτική να τεθεί στο προσεχές μέλλον θέμα επιμήκυνσης. Ωστόσο, ο κ. Σαμαράς, από την πλευρά του, κατέστησε σαφές ότι θα ζητήσει ούτως ή άλλως την επιμήκυνση, και μάλιστα στο ανώτατο επίπεδο, ενώ προγραμματίζει κύκλο επισκέψεων σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει συναντήσεις με Άνγκ. Μέρκελ, Φρ. Ολάντ, Μ. Μόντι αλλά και με τον Μ. Ντράγκι και την Κρ. Λαγκάρντ.

Αλλαγή κλίματος καταγράφεται και στη Γερμανία, όπου μέχρι πρότινος υπήρχε η εκτίμηση ότι η Ελλάδα μπορεί να βγει από το αδιέξοδο, ωστόσο τελευταία έχουν πυκνώσει οι τάξεις εκείνων των αξιωματούχων που θεωρούν ότι τελικά δεν θα τα καταφέρει. Εκφραστής όλων αυτών, ο αντικαγκελάριος Φ. Ρέσλερ, που σε αλλεπάλληλες δηλώσεις του την προηγούμενη εβδομάδα έβγαλε αγγελτήριο επιστροφής της χώρας μας στη δραχμή.

Ως «πρώτο βήμα» προς την κατεύθυνση αυτή θεωρήθηκε από οικονομικούς αναλυτές η πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να μη δεχθεί τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση, προτρέποντας τις ελληνικές τράπεζες να αναζητήσουν χρηματοδότηση από την Τράπεζα της Ελλάδος, μέσω του μηχανισμού ELA, όπου όμως το επιτόκιο θα είναι 3% έναντι 1% της ΕΚΤ.

Το διάστημα μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου, οπότε και θα διεξαχθούν οι αμερικανικές εκλογές, θεωρείται από πολλούς πιο κρίσιμο από ποτέ, αφού ό,τι είναι να γίνει, θα πρέπει να έχει γίνει μέχρι τότε. Κι αυτό διότι στη συνέχεια, και αφού ο Μπ. Ομπάμα θα έχει επανεκλεγεί Πρόεδρος, θα σταματήσει να πιέζει τους Ευρωπαίους να λύσουν το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας, για να μη σκάσει η φούσκα στην Ευρώπη, που θα έχει επιπτώσεις σε βάρος του, στις κάλπες της 3ης Νοεμβρίου.

«Υπονόμευση»

Η αδιάλλακτη στάση των δανειστών αφενός και αφετέρου η αναπαραγωγή «σεναρίων τρόμου» εντείνουν τον προβληματισμό και τις ανησυχίες της κυβέρνησης για τις πραγματικές προθέσεις τους.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι οι «απειλές» για έξοδο από το ευρώ δεν είναι στο πλαίσιο άσκησης πιέσεων προς την Ελλάδα για να υποκύψει και να εφαρμόσει τα μέτρα που της ζητούν. Αντίθετα, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτήν τη φορά δεν «μπλοφάρουν». Παράγοντες του Μεγάρου Μαξίμου εκφράζουν ανοιχτά τους φόβους τους για τις πραγματικές προθέσεις των Ευρωπαίων, ενώ υπάρχουν και οι πλέον καχύποπτοι, που πίσω από τις κινήσεις αυτές βλέπουν οργανωμένο σχέδιο εις βάρος της χώρας μας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι, μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας, ο κ. Σαμαράς χρησιμοποίησε «σκληρή γλώσσα» και, αναφερόμενος σε ξένους αξιωματούχους που προαναγγέλλουν χρεοκοπία της Ελλάδας, τους κατήγγειλε για «υπονόμευση» της προσπάθειας που καταβάλλει η κυβέρνηση.

Κι αυτό για πρώτη φορά, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει πρόβλημα, και μάλιστα μεγάλο. Τις ανησυχίες του πρωθυπουργού συμμερίζεται και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Β. Βενιζέλος, ο οποίος προειδοποίησε ότι «αν υπάρχουν κάποιοι που νομίζουν ότι πρέπει να θυσιασθεί η Ελλάδα σαν Ιφιγένεια για να πνεύσει ούριος άνεμος, κάνουν πολύ μεγάλο λάθος».

Διότι, όπως είπε χαρακτηριστικά, «η θυσία της Ιφιγένειας θα αποδειχθεί αυτοκτονία της Ευρωζώνης»!

Ανησυχεί και ο Τσίπρας

Εξαιρετικά ανήσυχος με τις εξελίξεις είναι και ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ Αλ. Τσίπρας, ο οποίος στις κατʼ ιδίαν συνομιλίες του εκφράζει την εκτίμηση ότι η χώρα οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στην έξοδο από το ευρώ και στην επιστροφή στη δραχμή και θα συμβεί αυτό που απευχόταν ο Σαμαράς. Προβλέπει δε ότι, αν η κυβέρνηση προχωρήσει στην υλοποίηση των μέτρων που επιτακτικά ζητάει η «τρόικα», η κοινωνική έκρηξη θα είναι αναπόφευκτη, και την προσδιορίζει μάλιστα για το ερχόμενο φθινόπωρο.

Τις εκτιμήσεις του περί κοινωνικής έκρηξης συμμερίζονται και στελέχη όλων των άλλων κομμάτων, που επισημαίνουν ότι οι πολίτες έχουν υπερβεί κάθε όριο αντοχής και ανοχής. Παράλληλα, εκφράζουν τους προβληματισμούς τους για το κατά πόσο είναι εφικτό τα συγκεκριμένα περιοριστικά μέτρα (μειώσεις συντάξεων, περικοπές εφάπαξ, κατάργηση επιδομάτων κ.ά.) να τύχουν της έγκρισης του Κοινοβουλίου. Υπάρχει, άλλωστε, το προηγούμενο με το δεύτερο Μνημόνιο, που προκάλεσε βαθύ ρήγμα σε ΠΑΣΟΚ και ΝΔ και είχε αποτέλεσμα να διαγραφούν δεκάδες βουλευτές που καταψήφισαν τα μέτρα. Βουλευτές θεωρούν ότι αυτήν τη φορά οι κραδασμοί θα είναι ακόμη πιο ισχυροί, σε σημείο που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα και τη συνοχή της κυβέρνησης.

Σταμάτησε η επιστροφή

Το κλίμα που επικρατεί εντός και εκτός ελληνικής επικράτειας είχε και άλλου είδους παρενέργειες. Αμέσως μετά τις εκλογές της 17ης Ιουνίου άρχισε να καταγράφεται ένα ισχυρό ρεύμα επιστροφής των καταθέσεων που είχαν αποσυρθεί.

Ο σχηματισμός κυβέρνησης από τα τρία κόμματα καθησύχασε τους χιλιάδες καταθέτες που πριν από τις εκλογές της 6ης Μαΐου και στο ενδιάμεσο διάστημα μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων είχαν σπεύσει να αποσύρουν τις καταθέσεις τους, φοβούμενοι πιθανή χρεοκοπία και επιστροφή στη δραχμή.

Οι αναλήψεις τις δύο τελευταίες βδομάδες είχαν φτάσει τα 16 δισ. ευρώ! Μετά τη 17η Ιουνίου άρχισαν να φέρνουν πίσω τα χρήματά τους και μέχρι τις αρχές της εβδομάδας είχε εισρεύσει στα ταμεία των τραπεζών ένα ποσόν της τάξεως των 10 δισ. Τις τελευταίες ημέρες, ωστόσο, υπήρξε ανακοπή του ρεύματος, ως αποτέλεσμα της αβεβαιότητας που προκαλεί η αδιάλλακτη στάση της «τρόικας» και των δανειστών.

Προσδοκίες

Την ίδια στιγμή, από κάποιες πλευρές διατυπώνεται η εκτίμηση ότι οι δανειστές, φοβούμενοι τις συνέπειες που θα έχει για ολόκληρη την Ευρωζώνη ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας, έστω και την ύστατη ώρα θα βρουν τη λύση για να την κρατήσουν στη ζώνη του ευρώ.

Ότι τελικώς θα υποχρεωθούν να κάνουν δεκτό το ελληνικό αίτημα για επιμήκυνση του προγράμματος, γύρω στα τέλη του 2012. Μέχρι τότε όμως θα έχουν ασκήσει ασφυκτικές πιέσεις στην εδώ κυβέρνηση να εφαρμόσει όλα τα μέτρα, ακόμη και τα πλέον επώδυνα. Ίσως να την οδηγήσουν στο σημείο να κηρύξει προσωρινά στάση πληρωμών. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, η «τρόικα» δεν θα παραδώσει το πόρισμά της από τους ελέγχους της ελληνικής οικονομίας νωρίτερα από το τέλος Σεπτεμβρίου.

Στη συνέχεια θα συνεδριάσει το Eurogroup για να εγκρίνει την εκταμίευση της επόμενης δόσης, κάτι που σημαίνει ότι μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου η χώρα μας θα βρεθεί σε… κενό χρηματοδότησης.

Άλλοι, λιγότερο αισιόδοξοι, πιστεύουν ότι, ακόμη κι αν μας δοθεί η επιμήκυνση, θα είναι διάρκειας ενός μόνο χρόνου που δεν λύνει το πρόβλημα.