Δικαστές τορπιλίζουν τον νόμο Κατσέλη!

Άνεργη μητέρα δύο φοιτητών υποχρεώθηκε με δικαστική απόφαση να ζει (;) με 196 ευρώ τον μήνα, για να δίνει το μισό της επίδομα ανεργίας στις τράπεζες!

Στελέχη καταναλωτικών οργανώσεων υπογραμμίζουν ότι τέτοιες αποφάσεις, που δυστυχώς πληθαίνουν, ακυρώνουν τον νόμο για τους υπερχρεωμένους, στόχος του οποίου δεν ήταν να ικανοποιηθούν με κάθε θυσία οι απαιτήσεις των τραπεζών, αλλά να βρεθεί μια ισορροπία ανάμεσα στην εξυπηρέτηση των οφειλών και στην αναγκαιότητα να ζήσει με στοιχειώδη αξιοπρέπεια ο οφειλέτης. «Ποιο το νόημα ενός ʽʽκουρέματοςʼʼ στις υποχρεώσεις», διερωτώνται, «όταν ο υπερχρεωμένος εξωθείται στην απόλυτη ανέχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, για να πληρωθούν οι τράπεζες;».

Το πρόβλημα, που δεν είναι άσχετο με τα αρκετά «χαλαρά» περιθώρια που αφήνει ο νομοθέτης στον δικαστή να κρίνει με πόσα ευρώ τον μήνα μπορεί να καλύψει στοιχειώδεις βιοτικές ανάγκες ο οφειλέτης, είναι ότι πολλοί δικαστές εκδίδουν αποφάσεις με γνώμονα τη μεγιστοποίηση των εισπράξεων των τραπεζών από οφειλέτες που αποδεδειγμένα έχουν ελάχιστες δυνατότητες να πληρώνουν τις τράπεζες και, με το εισόδημα που μένει, να καλύπτουν τις ανάγκες τους.

Ο νόμος ορίζει ότι οι οφειλές ενός καταναλωτή με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία ρυθμίζονται με καταβολές για τέσσερα χρόνια από το εισόδημα που απομένει, αν αφαιρεθούν όσα χρειάζονται για τη διαβίωσή του. Όταν, όμως, για παράδειγμα, το μόνο εισόδημα του οφειλέτη είναι ένα επίδομα ανεργίας ή μια μικρή σύνταξη, ενώ ο δικαστής επιμένει ότι ένα σημαντικό μέρος αυτού του πενιχρού εισοδήματος πρέπει να πηγαίνει για τέσσερα χρόνια στις τράπεζες, το αποτέλεσμα είναι να εκδίδονται αποφάσεις εξοντωτικές για τον οφειλέτη, παρότι το χρέος του «κουρεύεται» σε σημαντικό ποσοστό.

Ο Βίκτωρ Τσιαφούτης, νομικός σύμβουλος της ΕΚΠΟΙΖΩ, τονίζει ότι υπάρχουν περιπτώσεις Ειρηνοδικών που ορθά εφαρμόζουν τον νόμο προστατεύοντας τον οφειλέτη. Για παράδειγμα, με πρόσφατη απόφαση του Ειρηνοδικείου της Καβάλας, χήρα με μοναδικό εισόδημα μια μικρή σύνταξη από τον σύζυγό της πέτυχε να μηδενιστούν οι καταβολές της στις τράπεζες, αφού το δικαστήριο έκρινε ότι ολόκληρο το ποσό της σύνταξης ήταν απαραίτητο να μείνει στα χέρια της αιτούσας, για να καλύπτονται οι στοιχειώδεις βιοτικές της ανάγκες.

Δεν κρίνουν, όμως, δυστυχώς με τον ίδιο τρόπο τις υποθέσεις όλα τα Ειρηνοδικεία, αντιθέτως εκδίδονται πολλές αποφάσεις που φαίνεται να ευνοούν σκανδαλωδώς τις τράπεζες, εξοντώνοντας οικονομικά τους οφειλέτες. Τρεις αποφάσεις αναφέρονται ως χαρακτηριστικές περιπτώσεις:

• Με απόφαση του Ειρηνοδικείου Μαραθώνα προσδιορίζεται δόση 200 ευρώ μηνιαίως για δύο άνεργους συζύγους, με οικογενειακό μηνιαίο εισόδημα 400 ευρώ!

• Με άλλη απόφαση, του Ειρηνοδικείου Χαλανδρίου, το δικαστήριο προσδιορίζει δόση 180 ευρώ μηνιαίως για άνεργη γυναίκα σε διάσταση, με δύο τέκνα φοιτητές και μοναδικό πόρο το επίδομα ανεργίας 376,27 ευρώ μηνιαίως!

• Άλλη απόφαση, του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης, προσδιορίζει το κόστος διαβίωσης δύο ενηλίκων στο ποσό των 570 ευρώ μηνιαίως και ορίζει δόση 150 ευρώ μηνιαίως για την εξυπηρέτηση των οφειλών.

Η πλέον, ίσως, εξοργιστική απόφαση ήταν αυτή που εκδόθηκε για την άνεργη μητέρα από το Ειρηνοδικείο Χαλανδρίου. Στο δικαστήριο είχε προσφύγει μια γυναίκα, μητέρα δύο φοιτητών, που βρίσκεται σε διάσταση από τον σύζυγό της και έχει δύο ενήλικους γιους που σπουδάζουν. Μοναδικό περιουσιακό στοιχείο της, ένα παλαιό αυτοκίνητο αμελητέας αξίας, που το δικαστήριο έκρινε ότι δεν αξίζει τον κόπο καν να πουληθεί.

Έτσι, ο δικαστής είχε μπροστά του τα ακόλουθα δεδομένα: από τη μια πλευρά συνολικές οφειλές σε τρεις τράπεζες, ύψους 19.827 ευρώ, και μια γυναίκα με (προσωρινό) μηνιαίο εισόδημα 376 ευρώ από το επίδομα ανεργίας. O δικαστής, τελικά, αποφάσισε το αδιανόητο: μοίρασε στα δύο το επίδομα ανεργίας, κρίνοντας ότι το μισό (180 ευρώ) μπορεί να διατίθεται στις τράπεζες για εξόφληση των οφειλών και η γυναίκα να ζει με τα ψίχουλα που απομένουν. Έτσι, η άνεργη γυναίκα, που δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα καταφέρει να βρει δουλειά όταν πάψει να λαμβάνει το επίδομα του ΟΑΕΔ, υποχρεώνεται να πληρώνει 180 ευρώ στις τράπεζες για τους επόμενους 48 μήνες, δηλαδή 8.640 ευρώ συνολικά.

Πρόκειται για μια «πύρρειο νίκη» της γυναίκας στο δικαστήριο: κατάφερε να «κουρευτεί» το χρέος της σχεδόν κατά 60% (θα πληρώσει μόνο 8.640 αντί των 19.827 ευρώ που όφειλε), αλλά αν δεν βρει πολύ γρήγορα μια δουλειά, η ίδια θα πρέπει να ζει (;) με 196 ευρώ τον μήνα.

Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα με αυτές τις αποφάσεις, που ουσιαστικά ακυρώνουν το πνεύμα του νόμου Κατσέλη, ορισμένοι νομικοί λένε ότι θα ήταν χρήσιμο να τροποποιηθεί ο νόμος, ώστε να προσδιοριστούν ελάχιστοι όροι δαπάνης για την ατομική διαβίωση, πέραν των οποίων δεν θα μπορεί να περιορίζει ο δικαστής το διαθέσιμο μηνιαίο εισόδημα του καταναλωτή, μετά την καταβολή δόσεων στις τράπεζες.

Για παράδειγμα, θα μπορούσε να τεθεί ως ελάχιστο όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης το στατιστικό όριο φτώχειας (εισόδημα ίσο με το 60% του μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος). Σε όσες περιπτώσεις, όπως είναι αυτές των ανέργων ή των χαμηλοσυνταξιούχων, δεν έχουν καν τη δυνατότητα να πληρώνουν δόσεις στις τράπεζες και να τους μένει αυτό το ελάχιστο εισόδημα στο χέρι, οι δικαστές θα ήταν υποχρεωμένοι να μηδενίζουν τις καταβολές στις τράπεζες, διαγράφοντας ουσιαστικά το χρέος.

Ν.Χ.