Απαραίτητο ένα υγιές Ινστιτούτο Αμυντικών Αναλύσεων (ΙΑΑ)
Μερικά από αυτά έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως το USAK, που παρακολουθεί τις εθνικές και διεθνείς εξελίξεις στους τομείς της οικονομίας, της πολιτικής, του διεθνούς δικαίου και της διεθνούς ασφάλειας, το TURKSAM, που ασχολείται με τις εξελίξεις σε Βαλκάνια, Ανατολική Μεσόγειο, Μέση Ανατολή, Καύκασο, Κασπία και Κεντρική Ασία, το TURANSAM, που ασχολείται με τους τουρκόφωνους πληθυσμούς εκτός Τουρκίας, το TASAM, που ερευνά την τουρκική παρουσία στο διεθνές επίπεδο και την επίδραση της Τουρκίας στο Ισλάμ, το BAGLESAM, που ασχολείται με θέματα διεθνών εξελίξεων στους τομείς οικονομίας, ασφάλειας, στρατηγικής και τεχνολογίας και μελετά τις επιδράσεις τους στο τουρκικό κράτος, το ORSAM, που παρακολουθεί τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, το SAM, που είναι το επίσημο ίδρυμα μελετών του τουρκικού ΥΠΕΞ, το SEAM, που ασχολείται με το Αιγαίο, την Κύπρο και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το SAMER, που δημιουργήθηκε από τη MIT και ασχολείται κυρίως με το PKK και τη Μέση Ανατολή, το AnkaraStrategiEnstitusu, που ερευνά τον ρόλο της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης κ.ά.
Η ανάπτυξη αυτού του αριθμού Κέντρων Στρατηγικής στη γείτονα χώρα μόνον τυχαία δεν είναι. Αποτελεί στοιχείο ευρύτερης στρατηγικής, που στοχεύει στην ανατροπή των όποιων γεωπολιτικών ισορροπιών υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή και στην ανάδειξη της Τουρκίας σε κύρια περιφερειακή δύναμη.
Θα περίμενε ο κάθε σώφρων ότι οι αντίστοιχες κινήσεις από την πλευρά της Ελλάδας θα τηρούσαν μια στοιχειώδη αναλογία. Αντʼ αυτού οι κυβερνητικές παλινωδίες των τελευταίων τριών ετών έφεραν σε οριακό σημείο το μοναδικό ινστιτούτο που διέθετε το ΥΠΕΘΑ, δηλαδή το ΙΑΑ, το οποίο πλέον «πνέει τα λοίσθια». Ο νέος υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Παναγιωτόπουλος θα πρέπει να δει με πολλή προσοχή το θέμα. Μαθαίνω ότι κάποιοι εισηγούνται το κλείσιμο του ΙΑΑ για λόγους οικονομίας. Αν συμβεί αυτό, θα πρόκειται περί στρατηγικού λάθους! Το ΙΑΑ θα μπορούσε να γίνει πιο αποδοτικό και χρήσιμο, ίσως και με μικρότερη επιστημονική ομάδα, αν οι αναλύσεις του, οι επιτελικές μελέτες, οι έρευνες κ.λπ. ήταν απολύτως στοχευμένες προς την υποστήριξη της Εθνικής Στρατηγικής ή στην αναθεώρησή της, και πάντα σε συνεργασία με την πολιτική ηγεσία.
Σημειωτέον ότι το αντίστοιχο Ινστιτούτο του υπουργείου Εξωτερικών (ΕΚΕΜ), το οποίο είναι ενεργό, ασχολείται με θέματα χαμηλής πολιτικής, όπως η «Ισότητα των Φύλων», οι «Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην εργασία», με ημερίδες αφιερωμένες στη γυναίκα και άλλα παρόμοια. Συνεπώς η αναγκαιότητα ενός ορθά δομημένου ΙΑΑ είναι αυτονόητη. Διαφορετικά η τήρηση της εθνικής στρατηγικής και οι κατά περίπτωση απορρέουσες ενέργειες θα είναι θέματα προσωπικής επιλογής των εκάστοτε υπουργών, χωρίς την απαραίτητη επιστημονική τεκμηρίωση. Φυσικά δεν γίνεται λόγος για δημιουργία «παρατηρητηρίων εξελίξεων» στις περιοχές και στους τομείς των ζωτικών συμφερόντων μας, κατά τα πρότυπα της Άγκυρας, γιατί μάλλον θεωρείται πολυτέλεια. Όμως την σε βάθος επιστημονική έρευνα και ανάλυση των γεωπολιτικών και γεωοικονομικών παραγόντων δεν μπορεί να την υποκαταστήσει η τηλεόραση με τα τηλεοπτικά παράθυρα ή γενικότερα τα ΜΜΕ, αλλά ένας θεσμικός φορέας με εγνωσμένο κύρος.
Ας μην ξεχνάμε ότι μερικοί παλιοί επιστημονικοί συνεργάτες του ΙΑΑ είναι σήμερα βουλευτές του ελληνικού Κοινοβουλίου, όπως η τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ Ρένα Δούρου και ο σύμβουλος του πρωθυπουργού Χρύσανθος Λαζαρίδης, οι οποίοι γνωρίζουν από πρώτο χέρι τη χρησιμότητα του ΙΑΑ…