Η Τουρκία και το Δίκαιο της Θάλασσας
Το πιο πρόσφατο απτό, αλλά και πολύ παραστατικό παράδειγμα αποτέλεσε η αντίδραση του τούρκου επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων κ. Εγκεμέν Μπαγίς, στο πλαίσιο των εργασιών της Μεικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής ΕΕ – Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Όταν ο έλληνας ευρωβουλευτής και αντιπρόεδρος της Επιτροπής, κ. Κουμουτσάκος, έθεσε το θέμα της κύρωσης της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας από την Τουρκία, ο κ. Μπαγίς απάντησε ότι η χώρα του αρνείται να υπογράψει τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, «επειδή υπάρχουν προβλήματα με την Ελλάδα για τα νησιά του Αιγαίου».
Στον κ. Μπαγίς θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε: Προφανώς λησμονεί ότι η Σύμβαση έχει υπογραφεί από 160 κράτη. Λησμονεί επίσης ότι η Σύμβαση έχει κυρωθεί, τον Δεκέμβριο του 1989, από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατ’ επέκταση αποτελεί μέρος της κοινοτικής έννομης τάξης που οφείλουν να σέβονται όλες οι υπό ένταξη χώρες και οι οποίες οφείλουν, κατά τον χρόνο της ένταξής τους, να εφαρμόσουν το κοινοτικό κεκτημένο. Και φυσικά τούτο αφορά και την Τουρκία.
Θα πρέπει λοιπόν κάποιος από τους συνομιλητές του τούρκου υπουργού-διαπραγματευτού να του υπενθυμίσει ότι η χώρα του δεν μπορεί επί μακρόν ακόμη να εφαρμόζει κατά το δοκούν τις επιταγές και διατάξεις του διεθνούς δικαίου, ανάλογα με τις διαθέσεις και τις επιδιώξεις της.
Βέβαια η τακτική αυτή δεν αποτελεί καινοτομία για την Άγκυρα. Είναι μια τακτική που αδιέλειπτα ακολουθεί, όταν το συμφέρον της το επιτάσσει.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, για να μην ξεχνάμε, αποτελεί και το θέμα της αιγιαλίτιδας ζώνης.
Η χώρα μας, βάσει του άρθρου 3 της Σύμβασης των ΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (Montego Bay, 1982), το οποίο αποτελεί παράλληλα και εθιμικό δίκαιο, έχει το κυριαρχικό δικαίωμα να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της μέχρι τα 12 ν.μ. Σημειώνουμε μάλιστα ότι η συντριπτική πλειοψηφία των παράκτιων κρατών έχουν προσδιορίσει το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης τους στα 12 ν.μ.
Η Ελλάδα επικύρωσε την παραπάνω Σύμβαση το 1995, δηλώνοντας ρητά ότι επιφυλάσσεται να ασκήσει σε οιονδήποτε χρόνο το δικαίωμά της να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα.
Στο σημείο αυτό εμφιλοχωρεί το παράδοξο: Η Τουρκία -που απειλεί τη χώρα μας με casus belli σε περίπτωση επέκτασης των χωρικών μας υδάτων στα 12 ν.μ.- έχει επεκτείνει, ήδη από το 1964, τη δική της αιγιαλίτιδα ζώνη, στον Εύξεινο Πόντο και τη Μεσόγειο, στα 12 ν.μ.!
Τα σχόλια περιττεύουν…
Υπάρχουν όμως και άλλα παραδείγματα που δείχνουν πως η Άγκυρα επιλέγει, ανάλογα με τα συμφέροντά της, την κατά το δοκούν εφαρμογή διατάξεων, κανονισμών, νόμων και διαδικασιών.
Ένα από αυτά είναι και το θέμα της ευρωπαϊκής της πορείας: Ενώ έχει παρακαθήσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, δηλαδή με όλα τα κράτη-μέλη της Ένωσης, αποφάσισε αίφνης να «κάνει διάλειμμα» μόλις η Κύπρος αναλάβει την προεδρία της ΕΕ, την 1η Ιουλίου.
«Θα κάνουμε ένα εξάμηνο διάλειμμα όταν ξεκινήσει η προεδρία των Ελληνοκυπρίων. Δεν θα ήταν δυνατόν η Τουρκία να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με μια χώρα που δεν αναγνωρίζει», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ερντογάν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που έδωσε στην Άγκυρα τον περασμένο Απρίλιο, με ευκαιρία την εκεί επίσκεψη του φινλανδού πρωθυπουργού.
Αν πιστέψουμε μάλιστα τις φήμες που κυκλοφορούν ότι με τον τρόπο αυτό προωθείται η ιδέα δημιουργίας παράλληλων διαδικασιών, προκειμένου, με την παράκαμψη της Λευκωσίας, η Άγκυρα να συνεχίσει τις συνομιλίες της με τις Βρυξέλλες, αντιλαμβανόμαστε πού απέβλεπε η αναφορά αυτή του τούρκου πρωθυπουργού.
Η a la carte λοιπόν εφαρμογή των κοινοτικών κανονισμών και αυτού του κοινοτικού κεκτημένου ασφαλώς και δεν πρέπει να περνάει απαρατήρητη από τους λοιπούς εταίρους και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Το ερώτημα είναι ποια είναι η αντίδρασή τους.
Για τον λόγο λοιπόν αυτό, σκόπιμο είναι με κάθε ευκαιρία η χώρα μας αδιάλειπτα να τονίζει την ανάγκη της απαρέγκλιτης εφαρμογής του κοινοτικού κεκτημένου. Χωρίς διακρίσεις και εξαιρέσεις. Και συνεχώς να υπενθυμίζει ότι η Σύμβαση των ΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας έχει υπογραφεί και επικυρωθεί από όλα τα κράτη-μέλη και την Κοινότητα και έχει ενσωματωθεί στην κοινοτική έννομη τάξη.
Την τελευταία οφείλουν όλοι να τη σέβονται και πρωτίστως η Τουρκία.