Οι Ισπανοί σε Μνημόνιο, οι Έλληνες στον Καιάδα!
Σύμφωνα με το σενάριο που κερδίζει συνεχώς έδαφος, η υπαγωγή της Ισπανίας σε σχέδιο «διάσωσης», λίγα μόλις 24ωρα πριν από τις ελληνικές εκλογές, θα μεγιστοποιήσει την πίεση στους ψηφοφόρους για «υπεύθυνη» ψήφο την Κυριακή, ενώ θα επιτρέψει στη Γερμανία να θέσει στην επόμενη κυβέρνηση με μεγαλύτερη αξιοπιστία το σκληρό δίλημμα: «Συνθηκολογήστε με το Μνημόνιο, αλλιώς φεύγετε από το ευρώ»!
Αυτό το Σαββατοκύριακο, όπως και οι πρώτες ημέρες της τελευταίας προεκλογικής εβδομάδας για την Ελλάδα, θα είναι καθοριστικές, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του «Π», για την τύχη της Ισπανίας, καθώς όλα μοιάζουν να έχουν σκηνοθετηθεί άριστα, για να υπαχθεί στον μηχανισμό στήριξης η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης.
Πηγές από το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες ανέφεραν την Παρασκευή στο Reuters (πληροφορία που διαψεύστηκε λίγο αργότερα από ισπανικής πλευράς) ότι χθες είχε προγραμματιστεί έκτακτη τηλεδιάσκεψη του Eurogroup, για να ζητήσει και επίσημα η Μαδρίτη διεθνές δάνειο διάσωσης για τη στήριξη των τραπεζών της.
Η ισπανική κυβέρνηση, παρότι έχει επαρκή διαθέσιμα 45 δισ. ευρώ, για να αποφύγει τη χρεοκοπία αμέσως, αντιμετωπίζει δύο κρίσιμα ορόσημα: μετά την ξαφνική υποβάθμισή της από τη Fitch, την Πέμπτη, σε κατηγορία «Β», η Ισπανία κινδυνεύει να υποβαθμιστεί σε λίγα 24ωρα και από τους δύο μεγαλύτερους οίκους αξιολόγησης, κάτι που θα κλείσει εντελώς τον δρόμο της προς τις αγορές και θα αυξήσει επικίνδυνα τις εκροές κεφαλαίων από τις τράπεζες και τα κρατικά ομόλογα.
Επιπλέον, το αργότερο ως την Τρίτη, θα έχει εκδοθεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και δύο ιδιωτικούς οίκους η τελική «ετυμηγορία» για τα κεφάλαια που χρειάζονται αμέσως οι τράπεζές της, προκειμένου να αποφύγουν την κατάρρευση. Σύμφωνα με τελευταίες εκτιμήσεις, οι ισπανικές τράπεζες χρειάζονται αμέσως τουλάχιστον 40-80 δισ. ευρώ, τα οποία η Μαδρίτη δεν διαθέτει, ενώ εκτιμάται ότι οι πραγματικές τους ανάγκες ίσως και να ξεπερνούν τα 160 δισ. ευρώ!
Οι Ισπανοί θα διαπραγματευτούν σκληρά μέχρι την τελευταία στιγμή για τη μορφή που θα λάβει το πρόγραμμα στήριξής τους. Δύο είναι τα σενάρια: Ή να ενταχθούν σε ένα πλήρες πρόγραμμα στήριξης κυβέρνησης και τραπεζών, για το οποίο θα χρειαστούν περί τα 350 δισ. ευρώ και το οποίο θα περιλαμβάνει πλήρη επιτήρηση της οικονομικής πολιτικής τους από την «τρόικα», όπως συμβαίνει με την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία.
Ή να λάβουν ένα «ελαφρύ» πρόγραμμα, όπως υπάρχει η δυνατότητα μετά τις τελευταίες αλλαγές στη συνθήκη για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Δηλαδή, να ενισχυθεί το ισπανικό ταμείο στήριξης τραπεζών με δάνειο από το EFSF έως 100 δισ. ευρώ, για να στηρίξει με τη σειρά του τις τράπεζες, χωρίς όμως η Μαδρίτη να υπογράψει ένα «πλήρες» Μνημόνιο και να τεθεί υπό την ασφυκτική επιτήρηση της «τρόικας». Το σενάριο αυτό, που εξηγήθηκε επαρκώς από ευρωπαίους αξιωματούχους στους «Financial Times», σώζει μεν τα προσχήματα για την κυβέρνηση Ραχόι, στην πραγματικότητά, όμως, όπως αναφέρουν έγκυρες πηγές, δεν αλλάζει πολλά για την Ισπανία.
Το δάνειο στήριξης θα προστεθεί, σε κάθε περίπτωση, στο ισπανικό δημόσιο χρέος, αφού σήμερα δεν υπάρχει θεσμικά η δυνατότητα να πάρουν κεφάλαια οι τράπεζες δίνοντας μετοχές στον ευρωπαϊκό μηχανισμό, ώστε να μη χρειαστεί να «φουσκώσει» το κρατικό χρέος.
Με αυτό το δεδομένο, η Ισπανία θα υποχρεωθεί αργά ή γρήγορα να ενταχθεί σε πλήρες Μνημόνιο, αφού η κυβέρνησή της θα αποκλειστεί, λόγω χρέους, από τις αγορές.
Μόνο ενδεχόμενο να αποφύγει αυτήν την εξέλιξη η Μαδρίτη είναι να επιταχυνθούν οι αλλαγές στην αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης, ώστε να μπορέσει ο μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, που θα λειτουργήσει τον Ιούλιο, να πάρει πάνω του την ενίσχυση των τραπεζών, λαμβάνοντας μετοχές τους.
Με το βλέμμα
στην Ελλάδα…
Οι δραματικές εξελίξεις στο… ισπανικό μέτωπο επιταχύνονται από Βερολίνο, Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη με το βλέμμα στην Ελλάδα. Στόχος είναι:
1. Να επιβεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος διαφυγής για τις «προβληματικές» οικονομίες της Ευρωζώνης, πέραν της προσφυγής στον μηχανισμό στήριξης, με τους όρους που θέτει η Γερμανία. Έτσι ελπίζεται ότι θα επηρεαστούν οι έλληνες ψηφοφόροι, για να αποδυναμωθεί στις 17 Ιουνίου η «αντιμνημονιακή» ψήφος.
2. Να στηριχτεί έγκαιρα η Ισπανία, ώστε η επόμενη κυβέρνηση της Ελλάδας να έχει ελάχιστα περιθώρια «αποτίναξης» του Μνημονίου. Αν δεν «συνθηκολογήσει», Βρυξέλλες, Βερολίνο και Φρανκφούρτη υπολογίζουν ότι θα μπορεί να αφεθεί στη διολίσθηση προς την έξοδο από την Ευρωζώνη, χωρίς καταστροφική μετάδοση της κρίσης στην Ισπανία και σε άλλες «ευαίσθητες» οικονομίες. Πολύ περισσότερο, αν αληθεύουν οι πληροφορίες ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη, αμέσως μόλις διασφαλιστεί η κεφαλαιακή επάρκεια των ισπανικών τραπεζών, να προσφέρει άλλη μια τεράστια ένεση ρευστότητας μεγάλης διάρκειας (τρία έτη) στις ευρωπαϊκές τράπεζες, προκειμένου να υποστηριχτούν σε περίπτωση κακής εξέλιξης του ελληνικού ζητήματος.
3. Να μπορέσει ακόμη και να αξιοποιηθεί πολιτικά ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ για μια δραστική αλλαγή της αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης, που ως τώρα φαίνεται ότι είναι αδύνατο να αποδεχτεί η γερμανική κοινή γνώμη: με την Ελλάδα επαρκώς «τιμωρημένη» και με τις αγορές να κλυδωνίζονται από την έξοδό της, πολλοί θεωρούν ότι θα δοθεί μια θαυμάσια ευκαιρία στη Μέρκελ να περάσει, χωρίς τρομακτικές αντιδράσεις στο εσωτερικό, μια συμφωνία για κάποια μορφή ευρωομολόγων, για ευρωπαϊκή στήριξη των τραπεζών και ευρωπαϊκή εγγύηση στις καταθέσεις. Με άλλα λόγια, οι θιασώτες αυτού του σεναρίου λένε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει η Lehman της Ευρώπης: όπως ο πανικός μετά την κατάρρευση της Lehman επέτρεψε στην Ουάσινγκτον να περάσει ένα αδιανόητο, ως τότε, «πακέτο» στήριξης των τραπεζών, έτσι και η κατάρρευση της Ελλάδας θα μπορούσε να γίνει η αφορμή για επιτάχυνση των εξελίξεων προς την κατεύθυνση ριζικών αλλαγών στην αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης. Υπάρχουν ενδείξεις ότι και η γερμανική κυβέρνηση «πριμοδοτεί» αυτό το σενάριο, εκτιμώντας ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο η Μέρκελ θα υποχρεώσει τους Γερμανούς να αποδεχτούν μεγαλύτερα βάρη για τη διάσωση του ευρώ, χωρίς να απειληθεί η πολιτική της πρωτοκαθεδρία.
Τα διεθνή κέντρα ισχύος, πάντως, δίνουν την εντύπωση ότι η έξοδος της Ελλάδας είναι αναπόφευκτη και το μόνο που πρέπει να συζητηθεί είναι με ποιον τρόπο θα πραγματοποιηθεί.
Ο «Economist» σε άρθρο του την Παρασκευή («Το χοντρό ελληνικό διαζύγιο») περιέγραψε με πολλές λεπτομέρειες πώς θα φύγει η Ελλάδα από το ευρώ: αν η επόμενη κυβέρνηση ζητήσει αλλαγές στο Μνημόνιο που δεν θα γίνουν δεκτές, η Ελλάδα θα αφεθεί χωρίς χρηματοδότηση, ενώ πολύ σύντομα θα σταματήσει και η χρηματοδότηση του τραπεζικού συστήματος από την ΕΚΤ, ώστε να υποχρεωθεί να εκδώσει εθνικό νόμισμα για την πληρωμή των υποχρεώσεων της κυβέρνησης και για τις καταθέσεις. Θεσμική διαδικασία αποβολής της Ελλάδας δεν υπάρχει, αλλά με την αποκοπή της από τα δάνεια στήριξης και από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ θα υποχρεωθεί να πάρει μόνη της την απόφαση εξόδου από το ευρώ…