Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1
Η πλημμυρίδα των αβεβαιοτήτων που επικρατούν τις τελευταίες μέρες στον ευρωπαϊκό ορίζοντα, έχουν προκαλέσει έντονο προβληματισμό στους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στη χρηματοπιστωτική αγορά. Αλλά και σε οικονομολόγους και αναλυτές της αγοράς. Η πολιτική αβεβαιότητα που επικρατεί στην Ελλάδα, με τις αντιμνημονιακές πολιτικές δυνάμεις να αυξάνουν την επιρροή τους στους έλληνες πολίτες, η αβεβαιότητα καθόσον αφορά τις επιλογές της νέας γαλλικής προεδρίας του Ολάντ σε πολλά σοβαρά προβλήματα της Ευρωζώνης, η αβεβαιότητα που προκάλεσε η παταγώδης αποτυχία του κόμματος της Μέρκελ στις πρόσφατες εκλογές στη Ρηνανία και τα σοβαρά προβλήματα του ισπανικού τραπεζικού συστήματος έχουν προκαλέσει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στη συμπεριφορά των αγορών. Η ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου και των άλλων διεθνών νομισμάτων πήρε τον κατήφορο (κάτω του 1,30), τα επιτόκια δανεισμού των χωρών του Νότου -και κυρίως της Ισπανίας και της Ιταλίας- παρουσίασαν σημαντική αύξηση. Και τα CDS, για κάλυψη κινδύνων νομισματικών, έφτασαν στο 41%. Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης που δημιουργήθηκε ήταν η πτώση του Γενικού Δείκτη σχεδόν σε όλα τα διεθνή χρηματιστήρια. Προς το παρόν, το μόνο ασφαλές καταφύγιο που παρέμεινε είναι τα γερμανικά κρατικά ομόλογα που διατηρούν την υψηλή φερεγγυότητά τους. Όμως πολλοί διαβλέπουν ότι εάν η Μέρκελ επιμείνει στην πολιτική λιτότητας, θα προκληθεί και στη Γερμανία μεγάλη οικονομική αβεβαιότητα. Και αυτό ασφαλώς θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στη φερεγγυότητα των γερμανικών ομολόγων. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, τα διοικητικά και οικονομικά όργανα της ΕΕ και της Ευρωζώνης προσπαθούν να αντιμετωπίσουν με μια σειρά μέτρων την κατάσταση, με την ΕΚΤ να διατηρεί την πρωτοβουλία των κινήσεων.
2
Το όραμα της κ. Μέρκελ για χαμηλό πληθωρισμό στην Ευρωζώνη γίνεται πραγματικότητα. Και φυσικά τροφοδοτείται από τη σκληρή λιτότητα στην οποία έχουν καταδικαστεί μεγάλα τμήματα των ευρωπαίων εργαζομένων. Η λιτότητα φέρνει περιορισμό της κατανάλωσης και το αποτέλεσμα είναι η συγκρότηση των τιμών και φυσικά και του πληθωρισμού. Βαδίζουμε λοιπόν σε κατάσταση αποπληθωρισμού στην Ευρωζώνη; Που θα σημάνει αναπτυξιακή υστέρηση, αύξηση της ανεργίας και μείωση των δημοσίων εσόδων; Όχι βέβαια. Ο κίνδυνος επανόδου του πληθωρισμού είναι ορατός. Και μάλιστα μέσα στο δεύτερο εξάμηνο της φετινής χρονιάς. Το πετρέλαιο είναι που θα χαλάσει τη συνταγή της κ. Μέρκελ. Η προοπτική αύξησης της τιμής του πετρελαίου είναι ισχυρότατη. Όπως είναι γνωστό, από την 1-7-2012 αρχίζει η εφαρμογή των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν και η απαγόρευση εισαγωγής ιρανικού πετρελαίου. Από μόνο του το γεγονός αυτό θα προκαλέσει αύξηση της τιμής του. Πέραν αυτού, για την Ευρωζώνη το χτύπημα θα είναι διπλό. Όπως όλοι γνωρίζουμε, το ευρώ παρουσιάζει απώλειες στην ισοτιμία με το δολάριο, που προβλέπεται να συνεχιστούν. Και με το δεδομένο ότι το πετρέλαιο διακανονίζεται σε δολάρια, η Ευρωζώνη θα έχει άνοδο του κόστους του πετρελαίου σε ευρώ. Άνοδος της τιμής και μείωση της ισοτιμίας του ευρώ σημαίνουν διπλό χτύπημα.
3
Οι τρεις «μνημονιακές» χώρες που αναγκάστηκαν να προσφύγουν στον μηχανισμό στήριξης της «τρόικας» (Ελλάδα – Ιρλανδία – Πορτογαλία) εξακολουθούν να παρουσιάζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Όμως η Ιρλανδία, που αντιμετώπιζε τα σοβαρότερα προβλήματα, φαίνεται ότι άρχισε να τα ξεπερνάει. Και τούτο γιατί τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόστηκαν εκεί ήταν κατά πολύ ηπιότερα από αυτά που επεβλήθησαν στην Πορτογαλία και στη χώρα μας. Στην Ιρλανδία το έλλειμμα το 2010 έφτασε στο 31,2% του ΑΕΠ και το 2011 έκλεισε στο 13,1% και ήταν από τα υψηλότερα στην Ευρωζώνη. Έπειτα από δύο χρόνια ύφεσης, το 2011 η Ιρλανδία παρουσίασε αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7% και για τη φετινή χρονιά προβλέπεται αύξηση κατά 0,5%. Και τούτο γιατί πέτυχε ανάκαμψη των εξαγωγών της, που αντιστάθμισαν τη λόγω λιτότητας μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης. Αυτά για τη χώρα μας σημαίνουν ότι με μια διαπραγμάτευση των Μνημονίων, ώστε τα μέτρα λιτότητας να καταστούν ηπιότερα και να τονωθεί η εσωτερική ζήτηση (κατανάλωσης) θα μπορέσουμε να ξεφύγουμε από την ύφεση και να εφαρμόσουμε μια αναπτυξιακή πολιτική για την ανακούφιση του ελληνικού λαού. Ποιος όμως θα μπορέσει να πετύχει επαναδιαπραγμάτευση των Μνημονίων; Φυσικά όχι αυτοί που έχουν δεχτεί τα πάντα χωρίς καμία επιφύλαξη. Αυτό πρέπει να σκεφτεί ο έλληνας ψηφοφόρος στις εκλογές της 17ης Ιουνίου.